Udmurt tili
Udmurt tili — perm tillaritn biri. Rossiya Federatsiyasining Udmurtiya Respublikasida, qisman Boshqirdiston va Tatariston respublikalarida, Kirov va Perm viloyatlarida hamda Krzogʻiston, Ukraina, Oʻzbekiston va Belarus respublikalarida tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 747 ming , jumladan, Udmurtiyada 497 ming kishi (20-asrning oxirlari). Udmurt tilining 2 lahjasi bor: shim. (bir qancha shevalar hamda bessermyan etnik guruhining tili) va jan. (Udmurtiya jan.dagi shevalar hamda Vyatkaorti va Kamaorti shevalari). Udmurtiyaning oʻrta hududlarida oraliq shevalar xam uchraydi.
Udmurt tili | |
---|---|
Milliy nomi | Удмурт кыл |
Mamlakatlar | Rossiya[1] |
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni | 324 338 |
Alifbosi | Kirill alifbosi va Udmurt alphabets |
Til kodlari | |
ISO 639-2 | udm[2] |
ISO 639-3 | udm[2] |
Udmurt tili boshqa perm tillaridan baʼzi unlilar va undoshlarning qoʻllanish oʻrni (mas, o ning soʻzning faqat birinchi boʻgʻinida kelishi), urgʻuning soʻzdagi oxirgi boʻgʻinga tushishi, 2 xil tuslanishning mavjudligi, oʻziga xos feʼl shakllari bilan farkdanadi. Leksikasida koʻplab turkiy oʻzlashmalar bor. Udmurt tilidagi dastlabki yozma yodgorliklar 18-asrning 30-yillariga mansub. Yozuvi rus grafikasi (kirillitsa) asosida 18-asrda yaratilgan. Hozirgi adabiy Udmurt tili shim. va jan. guruh shevalariga mansub grammatik belgilar va leksikaning oʻziga xos qoʻshilmasidan iborat.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |