Ukraina — Misr munosabatlari

Ukraina — Misr munosabatlari Ukraina mustaqilligi eʼlon qilinishidan ancha oldin oʻzari ikkala taraflama aloqlar boshlangan.

Ukraina Misr Arab Respublikasi bilan 1992-yilda rasmiy diplomatik munosabatlar o‘rnatgan davlatlar hisoblanadi.

Misr Arab Respublikasi 1991-yil dekabr oyi oxirida Misr hukumatining tegishli bayonoti bilan Ukrainaning davlat mustaqilligini rasman tan oldi. Mamlakatlar oʻrtasida diplomatik munosabatlar 1992-yil 25-yanvarda oʻrnatilgan.

MARning Ukrainadagi diplomatik vakolatxonasi 1993-yil may oyida tashkil etilgan. Qohira va Kiyevda Ukraina va Misr elchixonalari faoliyat yuritib kelmoqda.

Ukraina va Misrning geografik jihatdan uzoq boʻlishiga qaramay, ikki xalqning tarixi va zamonaviyligida oʻxshash jihatlar mavjud. 300 yil oldin, mashhur ukrainalik sayohatchi Vasiliy Grigorovich-Barskiy Misr hududi boʻylab sayohat qilgan. Oʻzining Yaqin Sharqdagi kuzatishlari bilan ukrain sharqshunosligiga asos soldi. Zamonaviy Ukraina sharqshunosligiga mashhur sharqshunos olim, Qur’on, islom tadqiqotchisi, qadimiy arab va turkiy matnlarning tarjimoni, ikki yil davomida Yaqin Sharqda boʻlgan Agafangel Krimskiy asos solgan.

1960—1970 yillarda ukrainalik muhandislar Misr iqtisodiyotining rivojlanishiga muhim hissa qoʻshdilar, koʻplab misrlik talabalar Ukraina universitetlarini tamomlagan. Ukraina — Misr aloqalari tarixidagi umumiy lahzalar xalqlar o‘rtasida yaxshi tushunish va ikki tomonlama munosabatlarni yanada rivojlantirishga xizmat qilmoqda.

Bugungi kunda davlatlar oʻrtasida hukumatlararo va idoralararo darajadagi 35 ta hujjat amal qilmoqda. Ukraina-Misr hamkorligining asoslari 1992-yilda imzolangan.

Turli darajadagi delegatsiyalar almashinuvi, iqtisodiy, ilmiy va texnik hamkorlik bo‘yicha ikki tomonlama Ukraina-Misr hukumatlararo qo‘shma komissiyasining majlislari bo‘lib o‘tmoqda (oxirgi yig‘ilish 2010-yil noyabr oyida Qohirada bo‘lib o‘tgan). BMT doirasida Ukraina va Misr keng koʻlamli masalalar boʻyicha hamkorlik qiladi. Ukrainadagi urish natijasida Misr prezidenti BMT COP27 iqlim konferensiyasidagi Jahon yetakchilari sammitining ochilishida „Urish sabab aziyat chekyapmiz“ deb urishga yakun yasash haqida nutq soʻzlab chiqdi.

Savdo-iqtisodiy hamkorlik

Neft va gaz sanoatida „Naftogaz Ukrainy“ NJA quduqlarni burgʻulash va ishlatish boʻyicha kontsessiya shartnomasini muvaffaqiyatli amalga oshirmoqda. Misr Ukraina xorijdagi eng yirik sarmoyaviy loyihalardan birini amalga oshirayotgan davlatlardan biri sanaladi. Ukrainaning Misr iqtisodiyotiga kiritgan toʻgʻridan-toʻgʻri sarmoyalarining umumiy miqdori 240 million AQSh dollaridan ortiqni tashkil etadi. Ukraina — Misr ilmiy-texnikaviy hamkorligi ham muvaffaqiyatli rivojlanmoqda. 2007-yil aprel Misrning birinchi sunʼiy sunʼiy yoʻldoshi „EgyptSat-1“ Ukrainaning „Dnepr“ raketasi tomonidan uchirildi. Ukraina prezidentining Qohiraga tashrifi chogʻida sunʼiy yoʻldosh boshqaruv stansiyasi ochildi, koinotdan tinch maqsadlarda foydalanish sohasida hamkorlik toʻgʻrisida bitim imzolandi. Misrning kosmik dasturiga jalb qilingan misrlik mutaxassislar Ukraina taʼlim muassasalarida tahsil olishadi.

Madaniyat va taʼlim sohasida so‘nggi yillarda misrlik mutaxassislar, bolalar va yoshlar delegatsiyalarining Ukrainaga muvaffaqiyatli tashriflari amalga oshirildi.

shuningdek Ukraina urishi natijasida Misr Ukrainani bugʻdoyini sotib olish boʻyicha shartnomani bekor qilgan, bunday holatlar esa 2022-yilda ikkala mamlakat oʻrtasidagi savdo hajmiga jiddiy pasayish holatini yuz berdirmoqda.

Rasmiy tashriflar

• 1992-yil 21-23 dekabr — Ukraina Prezidenti Leonid Kravchukning Misrga rasmiy tashrifi. Misr prezidenti Husni Muborak bilan muzokaralar. Qo‘shma kommyunike, Ukraina va Misr Arab Respublikasi o‘rtasidagi munosabatlar va hamkorlik asoslari to‘g‘risidagi bitim va boshqa qator ikki tomonlama hujjatlar imzolandi.

• 1997-yil 28-30 mart — Ukraina Bosh vaziri Pavlo Lazarenkoning AREga rasmiy tashrifi.

• 2004-yil 12-noyabr — Tashqi ishlar vaziri Konstantin Grishchenkoning PNA raisi Yasir Arafat bilan vidolashuv marosimida ishtirok etish uchun tashrifi.

• 2005-yil 20-21 dekabr — Ukraina tashqi ishlar vaziri Boris Tarasyukning AREga rasmiy tashrifi.

• 2008-yil 9-10 aprel — Ukraina Prezidenti Viktor Yushchenkoning AREga rasmiy tashrifi.

• 2010-yil 6-7 dekabr — ARE tashqi ishlar vaziri A.ning rasmiy tashrifi. Abul-Geyta Ukrainaga.

Misrdagi ukrainaliklar

2014-yil 1-yanvar holatiga ko‘ra, Ukrainaning Misrdagi elchixonasi konsullik ro‘yxatida 156 nafar Ukraina fuqarosi bor. Misrda, taxminiy hisob-kitoblarga koʻra, 6000 ga yaqin ukrainaliklar boʻlishi mumkin. Ukrainaning Misrdagi fuqarolari elchixona tomonidan 2012-yil oktyabr oyida Ukraina Oliy Radasiga boʻlib oʻtadigan saylovlarda qatnashish va Ukraina tarixidagi yorqin voqealarni nishonlash uchun jalb qilingan.

Ukraina va Misr oʻrtasidagi madaniy-gumanitar hamkorlik

Ukraina va Misr oʻrtasidagi madaniy-gumanitar sohadagi hamkorlik Ukraina Hukumati bilan ARE Hukumati oʻrtasidagi madaniy va ilmiy-texnikaviy hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (1992-yil 22-dekabr), Oʻzbekiston Respublikasi oʻrtasidagi hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim asosida amalga oshiriladi. Azov davlat texnika universiteti (Mariupol) va Tabbinsk metallurgiya instituti (Xelvan) va axborot, taʼlim, turizm va boshqalar sohasidagi boshqa kelishuv va protokollar. Ukraina rassomlari koʻp yillar davomida Milliy Qohira operasida muvaffaqiyatli ishlamoqda. 2013-yil dekabr oyida YuNESKO Hukumatlararo qoʻmitasining 8-sessiyasida Misr Arab Respublikasi „Petrikivka rasmi — XIX-XXI asrlardagi Ukraina dekorativ va bezakli rasm“ nominatsiyasini kiritishni qoʻllab-quvvatladi".

Havolalar

• Ukrainaning Misr Arab Respublikasidagi elchixonasi
• Ukrinform dunyo mamlakatlari