VAN EYK (van Eyck) Yan [taxminan 1390, Maaseyk (?), Limburg —1441.9.7 da dafn etilgan, Bryugge] — niderland rassomi, Niderlandiya ilk Uygʻonish davri sanʼati asoschisi. Altar uchun ishlangan mahobatli liniy mavzudagi mujassamotlar V. E. ijodining choʻqqisidir; oʻzidan oldingi rassomlarning yutuqlarini rivojlantirdi va boyitdi, anʼanaviy sahnalarni mavjud olamning ulugʻvor va goʻzal tasviriga aylantirdi: "Gent altari" poliptixi (Gentdagi Avliyo Bavon soborida), "Kansler Rolen Bibi Maryami" (taxminan 1436, Luvrda, Parij) va b.

Yevropa rangtasvirida yirik portretchilardan boʻlgan V. E. ijodida portret alohida janrga aylandi, koʻkrakkacha, yarim burilgan holatdagi portret turi asoschilaridan ("Timofey", 1432; "Qizil bosh kiyimdagi kishi", 1433; "Er-xotin Arnolfinlar portreti", 1434; "Rassomning rafiqasi Margarita van Eyk", 1439 va b.). V. E. ijodi oʻzidan keyingi sanʼatkorlar (mas., Italiyada Antonello da Messina va b.)ga kuchli taʼsir koʻrsatgan.

Adabiyotlar tahrir

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil