Yakutsk
Yakutsk (saxa.: Дьокуускай, ruscha: Яку́тск) — shahar, RF Saxa Respublikasi poytaxti. Lena daryosi boʻyidagi port. Aholisi 367 ming kishi (2024). Respublikaning sanoat va madaniyat markazi. Yakutsk Lena daryosining oʻng sohilida, 1632-yilda ostrog (oʻtkir uchli yogʻochlar bilan oʻralgan qalʼa) sifatida vujudga kelgan. 1642—43 yillarda daryoning chap sohiliga koʻchirilgan. 17 — 18-asrning 1-yarmida Yakutsk shimoli-sharqiy Sibirning harbiy-maʼmuriy va savdo markazi hamda Uzoq Sharqda rus mustamlakachiligining tayanch punkti boʻlgan. Yakutsk aholisini, asosan, ruslar (kazaklar, sanoatchilar, savdogarlar, badargʻa qilinganlar) tashkil qilgan. 1708-yildan Yakutsk Sibir guberniyasida, 18-asr oxiridan Irkutsk guberinyasi tarkibiga kirgan. 1851-yildan Yakutiya viloyati markazi, 1922-yildan Yakutiya Muxtor SSR poytaxti.
Yakutsk | |
---|---|
62°1′38″N 129°43′55″E / 62.02722°N 129.73194°E | |
Mamlakat | Rossiya |
{{{mintaqa_turi}}} | Saxa Respublikasi |
Hukumat | |
• Hokim | Evgeny Grigoriev |
Asos solingan | 1632 |
Ilk eslatilishi | 1634 |
Maydon | 122 km2 (47 kv mi) |
Markazi balandligi | 95 m |
Aholisi (2021) |
355 443 |
Zichligi | 2913 kishi/km2 |
Konfessiyaviy tarkib | pravoslavniylar, musulmonlar va boshqalar |
Telefon kodi | +7 4112 |
Pochta indeks(lar)i | 677xxx |
|
20-asr oʻrtalaridan Yakutsk sanoat, ilmiy va madaniy markaziga aylandi. Qurilish materiallari ktlari, kemasozlik, kema taʼmirlash, sut, baliq, pivo, likyoraraq va boshqalar zavodlar, yengil sanoat (shu jumladan, koʻnpoyabzal) korxonalari, GRES ishlab turibdi. Universitet, bir qancha oʻrta maxsus bilim yurtlari, Rossiya Fanlar akademiyasi Sibir boʻlimining ilmiy markazi, 3 teatr, telemarkaz, 6 muzey, jumladan, tarix — oʻlkashunoslik, adabiyot, Gʻarbiy Yevropa sanʼati, tasviriy sanʼat, olmos muzeylari bor. Meʼmoriy yodgorliklardan Spas monastiri (17-asr), voyevoda kanselyariyasi (18-asr) binolari saqlangan.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |