Arxiyepiskop Yermogen, shuningdek Germogenes (dunyoda Aleksey Stepanovich Golubev, 1896-yil 3-mart, Kiyev – 1978-yil 7-aprel, Jirovitskiy monastiri) – rus pravoslav cherkovi yepiskopi. 1963-yil 29-maydan Kaluga va Borovsk arxiyepiskopi[1].

Yermogen
Tavalludi 3-mart 1896-yil
Vafoti 7-aprel 1978-yil
Belarus, SSSR

Toshkent yepiskopi tahrir

Yermogen 1953-yil 1-martda Moskva Epiphany Patriarxal soborida Toshkent va Oʻrta Osiyo episkopi etib tayinlandi. Muqaddas marosimni Moskva va Butun Rossiya Patriarxi Aleksiy (Simanskiy), Krutitskiy va Kolomna mitropoliti Nikolay (Yarushevich) va Mojaysk arxiyepiskopi Makarius (Daev) amalga oshirdi.

1955-yil noyabrdan 1956-yil iyungacha Olmaota va Qozogʻiston yeparxiyasini vaqtincha boshqargan[2].

Yepiskop Yermogen Toshkentda ulkan Uspenskiy sobori qurilishini boshladi va tugatdi. Bunday qurilish uchun hokimiyatdan ruxsat olishning iloji boʻlmaganligi sababli, u eski cherkovni tiklashga ruxsat oldi va tezda sobor qurishni boshladi. Qurilish taqiqlanganida, allaqachon kech boʻlgan, sobor allaqachon bitkazilgan edi. 1958-yil 4-sentyabrda tantanali ravishda soborning ochilishi boʻlib oʻtdi. Patriarx Aleksiy Toshkent sobori qurilishi Sovet hokimiyatining soʻnggi 50 yilidagi rus pravoslav cherkovining deputati tomonidan amalga oshirilgan eng yirik qurilish loyihasi boʻlganini tan oldi. Bir kun oldin, tun boʻyi hushyorlik boshlanishidan oldin, Patriarx Aleksiy I ning yepiskop Yermogenni arxiyepiskop darajasiga koʻtarish haqidagi farmoni oʻqildi[3].

1959–1960-yillarda Oʻzbekiston SSR din ishlari boʻyicha kengash komissari N. F. Voronichev Toshkent yeparxiyasidagi cherkovlar sonini sezilarli darajada qisqartirishga harakat qildi. Xususan, hukumat Oʻzbekiston SSRning qator viloyatlarida urushdan keyingi yillarda qurilgan qator ibodatxonalarni yopishni rejalashtirgan. Tarix fanlari doktori Aleksey Marchenko taʼkidlaganidek, arxiyepiskop Yermogen saʼy-harakatlari bilan oʻz yeparxiyasidagi diniy jamiyatlarning parchalanishi va cherkovlar yopilishining oldini olishga muvaffaq boʻldi[4]. 1958–1960-yillarda Markaziy Osiyoda bironta ham ibodatxona yopilmagan[5]. 1961-yil 1-yanvarda, shuningdek, 1958-yilda Oʻzbekiston SSRda 25 ta cherkov boʻlgan[6].

Yepiskop yangi toʻlov shaklini joriy qildi. Toshkent yeparxiyasining butun ruhoniylari naqd maoshga oʻtdilar. Bu rus pravoslav cherkovida ish haqiga oʻtgan birinchi yeparxiya edi. Ish haqi 100 rubldan 150 rublgacha edi. Yepiskop yeparxiya ruhoniylariga har bir bayram uchun 1000–3000 rubl miqdorida bonuslar berdi. Bola tugʻilishi, toʻy yoki dafn marosimlari uchun ruhoniylarga 5000–10000 rubl miqdorida pul ajratilgan.

Vladika ruhoniylarga moliyaviy yordam koʻrsatdi. 50-yillarning oxirida Toshkent farovonlik mablagʻ yoʻqligi sababli koʻpincha muhtojlarga cherkovga borishni tavsiya qilgan. Hurmatli Yermogen muammoga duch kelgan har bir kishiga yordam bergan[7][8].

Manbalar tahrir

  1. „Преосвященный Ермоген (Голубев), 1953-1960 гг.“. Qaraldi: 2023-yil 25-noyabr.
  2. „ЕРМОГЕН (ГОЛУБЕВ)“. Qaraldi: 2023-yil 25-noyabr.
  3. Афанасий (Кудюк), arximandrit. Torjestvo osvyaщeniya Uspenskogo kafedralnogo sobora g. Tashkenta // Jurnal Moskovskoy patriarxii. 1958, № 11. S. 13—15
  4. Марченко Алексей Николаевич заведующий кафедрой теологии Регионального института непрерывного образования Пермского государственного национального исследовательского университета. Сопротивление епископата Русской Православной Церкви "хрущёвским" гонениям 1958-1964 годов по материалам Совета по делам Русской Православной Церкви при Совете Министров СССР // Вестник Челябинского государственного университета : журнал. — 2015. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — ISSN 1994-2796.
  5. GARF. F. 6991. Op. 7. D. 33. L. 12
  6. Марченко Алексей Николаевич. Сопротивление епископата Русской Православной Церкви "хрущёвским" гонениям 1958-1964 годов по материалам совета по делам Русской Православной Церкви при Совете Министров СССР // Вестник Челябинского государственного университета : журнал. — 2015. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — ISSN 1994-2796.
  7. Л.И. Жукова. К истории христианства в Средней Азии (ХIХ-ХХ вв.). Ташкент: Узбекистон, 1998 — 35 bet. 
  8. TsGA RUz, F. 2456, Op. 1, D. 304, L. 4.