Zorro

Zorro (ispancha: Zorro — „tulki“ yoki senyor Zorro Señor Zorro, ispanchada uning ismi sorro deb talaffuz qilinadi) — xayoliy qahramon, Robin Hood mavzusining oʻzgarishi, yordamga kelgan „niqobli qahramon“.

Zorro 17-asr boshidan beri maʼlum boʻlgan Yangi Ispaniya aholisining xalq hikoyalari qahramoni. Afsonaga koʻra, Zorro niqobi ostida bitta aniq odam emas, balki turli xil odamlar bor edi. Qiyin kunlar kelib, odamlar yordamga muhtoj boʻlganda, har kim uy qurilishi Zorro kostyumini kiyib, anonim ravishda yordamga kelishi mumkin edi. Zorroning shaxsiyati Meksika-Amerika urushi paytida turli xil avantyuristlar, jinoyatchilar va partizanlar harakati rahbarlariga tegishli boʻlgan holatlar mavjud. U adabiy qahramon sifatida shon-shuhratni yozuvchi Jonston Makkullining sarguzasht kitoblarida qoʻlga kiritdi. Zorro bosma adabiyotda birinchi marta 1919-yilda nashr etilgan „Kapistranoning laʼnati“ hikoyasida namoyon boʻlgan. Birinchi „Zorro belgisi“ filmi keyingi yili paydo boʻldi, unda Duglas Ferbenks ishtirok etgan. Keyinchalik Zorro haqida Amerikada ham, chet elda ham koʻplab filmlar suratga olindi.

Xalq afsonalariga koʻra, birinchi boʻlib Zorro libosini kiygan kishi badavlat zodagon Don Diego de la Vega boʻlib, u Ispaniya hukmronligi yillarida Kaliforniyada yashagan, garchi u koʻrinmasa ham, mohir qilichbozdir. Yana bir mashhur prototip irlandiyalik sarguzashtchi Uilyam Lamport (1615—1659), Mexiko shahrida bid’at ayblovi bilan olovda yoqib yuborilgan, uning boʻronli sarguzashtlarini u oʻzining „Tadbirkorning xotiralari“ romanini bagʻishlagan: Don Gillén de Lampart, Meksika qiroli meksikalik fantastika yozuvchisi Visente Riva Palasio. Qahramon vaqt oʻtishi bilan oʻzgarishlarga uchradi, ammo qora libos kiygan, yuzini qora niqob ostida yashirgan, odamlarni hokimiyat va yovuz odamlarning oʻzboshimchaligidan himoya qiluvchi olijanob va jasur qahramon obrazi oʻzgarishsiz qolmoqda.

Zorroning sevimli quroli-bu rapier boʻlib, u tez — tez oʻziga xos belgisini-Z harfini qoldirish uchun foydalanadi, uni uchta tez harakat bilan qoʻllaydi. Shuningdek, u qamchidan ham foydalanadi. Uning sodiq doʻsti bor — „Tornado“ deb nomlangan qora ot.

Faktlar

• Zorro obrazi Andrey Sharining „Z belgisi: Zorro kitoblarda va ekranda“ (2009) kitobiga bagʻishlangan.
• Frank Millerning „Qorongʻu ritsar qaytib keladi“ grafik romanida Bryus Ueynning (Batman) ota-onasi „Zorro belgisi“ filmidan keyin kinoteatr oldida oʻldirilgan.