Abdulaziz ibn al-Volid
Abdulaziz ibn al-Volid (arabcha: عبد العزيز بن الوليد) (728/729-yilda vafot etgan) – Umaviylar shahzodasi, Vizantiya imperiyasiga qarshi urushlarda qoʻmondonlik qilgan. Otasi xalifa al-Volid I (h. 705–715) davrida Damashq hokimi boʻlgan[1]. Al-Volidning oʻgʻillari orasida eng koʻzga koʻringani boʻlgani sababli otasi uni oʻzining vorisi etib tayinlashga harakat qilgan, ammo bu urinish muvaffaqiyatsizlik bilan yakunlangan. Al-Volidning ukasi xalifa Sulaymonning vafotidan keyin (h. 715–717) Abdulaziz xalifalik taxtini egallash uchun harakat qilib koʻrgan, chunki undan oldin ham amakisining oʻgʻli Umar II (h. 717–720) xalifa etib tayinlangan edi.
| Abdulaziz ibn al-Volid | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Farzandlari | Atiq | ||||
| |||||
| Sulola | Umaviylar | ||||
| Otasi | Al-Volid ibn Abdulmalik | ||||
| Onasi | Ummu al-Banin binti Abdulaziz | ||||
| Dini | Islom | ||||
| Kasbi | Jund Damashq hokimi | ||||
Tavalludi va yoshlik yillari
tahrirAbdulazizning onasi Volidning amakisi Abdulaziz ibn Marvonning qizi Ummu al-Banin boʻlgan[2]. Tarixchi C. E. Bosworthning soʻzlariga koʻra, otasi uni „oʻgʻillari orasida eng kuchli shaxs, sayyid“ deb hisoblangan[3]. Al-Volid Abdulazizni Jund Damashq (Damashq harbiy okrugi) hokimi etib tayinlagan[4].
Arab-Vizantiya urushlarida qoʻmondonligi
tahrirAbdulaziz 709-yilda Onadoʻlida vizantiyaliklarga qarshi oʻzining birinchi yurishini olib borgan va u yerdagi qal’alardan birini egallab olgan. Biroq asosiy hujumni keyinchalik uning amakisi Maslama ibn Abdulmalik boshqargan[5]. 710-yilda Vizantiyaga qarshi urushda bosh qoʻmondon sifatida Maslamaning rahbarligi ostida Umaviylar tomonidan amalga oshirilgan asosiy hujumga boshchilik qilgan[5]. 713-yilda chegaradagi Gazelon qal’asiga qarshi hujum uyushtirgan[5].
Manbalar
tahrir- ↑ Zetterstéen 1960.
- ↑ Hinds 1990.
- ↑ Bosworth 1982.
- ↑ Crone 1980.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Lilie 1976.
Adabiyotlar
tahrir- Bosworth, C. E.. Medieval Arabic Culture and Administration. Variorum Reprints, 1982. ISBN 0-86078-113-5.
- Crone, Patricia. Slaves on Horses: The Evolution of the Islamic Polity. Cambridge: Cambridge University Press, 1980. ISBN 0-521-52940-9.
- The History of al-Ṭabarī, Volume XXIII: The Zenith of the Marwānid House: The Last Years of ʿAbd al-Malik and the Caliphate of al-Walīd, A.D. 700–715/A.H. 81–95, SUNY Series in Near Eastern Studies.. Albany, New York: State University of New York Press, 1990. ISBN 978-0-88706-721-1.
- Lilie, Ralph-Johannes. Die byzantinische Reaktion auf die Ausbreitung der Araber. Studien zur Strukturwandlung des byzantinischen Staates im 7. und 8. Jhd. (German). Munich: Institut für Byzantinistik und Neugriechische Philologie der Universität München, 1976. OCLC 797598069.
- Marsham, Andrew. [[[:Andoza:Google Books]] Rituals of Islamic Monarchy: Accession and Succession in the First Muslim Empire]. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2009. ISBN 978-0-7486-3077-6.
- Marsham, Andrew „Kinship, Dynasty, and the Umayyads“, . The Historian of Islam at Work: Essays in Honor of Hugh N. Kennedy. Leiden: Brill, 2022 — 12–45-bet. ISBN 978-90-04-52523-8.
- Zetterstéen, K.V. (1960). "ʿAbd al-ʿAzīz ibn al-Walīd". in Gibb, H. A. R.. Encyclopaedia of Islam. Volume I: A–B (2nd nashri). Leiden: E. J. Brill. p. 58. OCLC 495469456. https://referenceworks.brillonline.com/search?s.q=%CA%BFAbd+al-%CA%BFAz%C4%ABz+ibn+al-Wal%C4%ABd&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=Search.