Aeroblar

Aeroblar, aerob organizmlar — erkin kislorod boʻlgan muhitda yashaydigan va rivojlanadigan organizmlar. A. kislorodlan oksidlovchi sifatida foydalanadi. A.ga barcha oʻsimliklar, koʻpchilik hayvonlar, zamburugʻlar kiradi. Hayvonlarning kislorodsiz muhitda hayot kechirishi ikkilamchi xususiyatga ega. Aeroblar biologik oksidlanishni hujayra nafas olish sistemasi orqali amalga oshiradi. Oksidlanish jarayonida kis-lorod toʻla kaytarilmasdan zaharli mahsulotlar hosil boʻlishi tufayli A. bu mahsulotlarni parchalaydigan fermentlar (ka-talaza, superoksidsismut-gaza)ga ega. Anaerob orgaiizmlarda bun-day fermentlar boʻlmasligi tufayli O2 ular uchun zaharli taʼsir etadi. Nafas olish zanjiri ayniqsa bakteriyalarda xilma-xil boʻlib, sitoxromoksidaza bilan birga boshqa terminal oksidazalar ham ishtirok etadi. A. orasida fotosintez qiluvchi sianobak-terlar, suv oʻtlari, yuksak oʻsimliklar asosiy ahamiyatga ega. Bu organizmlar faoliyati tufayli ajra-lib chiqadigan O2 boshqa xdmma A.ning rivojlanishini taʼminlaydi (yana qarang Anaeroblar).

Adabiyotlar

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil