Al-Haram masjidi soyabonlari
Al-Haram masjidi soyabonlari yoki Al-Masjid an-Nabaviy soyabonlari Saudiya Arabistonining Madina shahridagi Al-Masjid an-Nabaviy masjidida oʻrnatilgan yigʻiladigan soyabonlardir[1]. Soyabonlar toʻrt burchakka yoyilgan boʻlib, 143 ming kvadrat metrgacha maydonga choʻzilgan. Ushbu soyabonlar namoz vaqtida namozxonlarni quyosh issigʻidan, shuningdek, yomgʻir paytida sirpanib ketish va yiqilish xavfidan himoya qiladi. Shunga oʻxshash soyabonlar butun dunyoda turli masjidlar maydonida qurilgan. Al-Masjid an-Nabaviyda jami 250 ta soyabonlar mavjud[2].
| Al-Haram masjidi soyabonlari | |
|---|---|
أظلة ساحة الحرم النبوي | |
 Al-Masjid an-Nabaviydagi soyabonlarning umumiy koʻrinishi | |
| Umumiy maʼlumot | |
| Joylashuvi | Al-Masjid an-Nabaviy, Madina, Saudiya Arabistoni |
| Narxi | 4.7 milliard riyol |
| Texnik holati | |
| Material | PTFE mato, shisha tolali epoksi qatronli laminat |
| Dizayn va konstruksiya | |
| Asosiy pudratchilar | Saudi Binladin Group |
Loyiha
tahrirUshbu konsepsiya dastlab qirol Abdulloh ibn Abdulaziz as-Saud tomonidan yaratilgan boʻlib, u masjid maydonlari uchun soyabonlar qurish ishlarini buyurgan va ikki muqaddas masjid xodimi tomonidan nazorat qilingan. Loyiha 2010-yilning avgust oyida nihoyasiga yetgan, dastlab maydondagi masjidlar ustunlarini tekislovchi 182 ta soyabon, keyinroq sharqiy maydonga 68 ta, jami 250 ta soyabon qurilgan. Loyiha qiymati 4,7 milliard riyolni tashkil etgan.
Dizayn
tahrirSaudi Binladin Group kompaniyasi Yaqin Sharqdagi koʻplab arxitektura loyihalari uchun moʻljallangan Mahmud Bodo Rasch boshchiligidagi SL Rasch GmbH Special and Lightweight Structures nemis arxitektura kompaniyasi bilan birgalikda loyihaning strukturaviy rejalashtirish ishlari boʻyicha shartnoma tuzgan. Loyiha boshidanoq soyabonlarni qurishda PTFE (politetrafloroetilen) matosidan foydalanish rejalashtirilgan, chunki boshqa har qanday mato ultrabinafsha nurlaridan toʻliq himoya qila olmaydi. Mato yuqori kuchlanish va shamol taʼsiriga qarshi turishi, elastikligi, xromatik barqarorligi, yongʻinga chidamliligi, soyasi va yorugʻlik berishi bilan ajralib turadi. Yuqori bardoshli PTFE oq mato SEFAR Architecture tomonidan loyiha uchun maxsus ishlab chiqilgan. Yorugʻlikning intensivligi tufayli kuchli oʻtkazuvchanlik soyabon ostidagi odamlarning koʻzini qamashtirishi mumkinligi sababli mato oq rangga boʻyalgan. Bundan tashqari, soyabonlarning pastki qismi koʻk rangli sharqona naqshlar bilan bezatilgan[3][4].
Murakkab kompozitsiyalardan foydalanilishi
tahrir25x25 metrli har bir ochiq soyabon strukturasi 625 metr kvadrat maydonni egallaydi. Har bir soyabon uchun komponentlar juda katta va potensial ekstremal iqlim sharoitlariga bardosh berishi kerakligi sababli qoplama ilgʻor kompozitlardan tayyorlanishi kerak boʻlgan. Barcha 250 dona buklanadigan soyabonlar uchun mozaik plitkalar, tashqi qoplamalar qurish va oʻrnatish ishlari „Premier Composite Technologies“ mas’uliyati cheklangan jamiyatiga topshirilgan[1].
Dunyo boʻylab shunga oʻxshash misollar
tahrir-
-
Indoneziyaning Banda Aceh shahri Bayturrahmon masjididagi orqaga tortilgan soyabonlar
_-_Egypt-13A-090.jpg)
Yana qarang
tahrirManbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „25m Umbrellas“ (en). PCT. Qaraldi: 2022-yil 8-avgust.
- ↑ جريدة الشرق الأوسط شؤون المسجد النبوي الشريف تعلن اكتمال مشروع المظلات العملاقة
- ↑ افاق بيئية مظلات عملاقة تظلل الحجّـاج في المسجد النبوي
- ↑ Medina Haram Piazza. Architect Magazine. Retrieved November 14, 2017