Aleksey Vasilyevich Popov (1856 — 1909-yil 9 (22) — noyabr) — Qozon diniy akademiyasining adabiyot nazariyasi va chet el adabiyoti tarixi kafedrasi professori, akafistlar haqidagi fundamental tadqiqot muallifi.

Aleksey Vasilyevich Popov

A.V.Popovning „Muqaddas Sinodning marhamati bilan nashr etilgan pravoslav rus akatistlari“ kitobining sarlavha sahifasi, 1903-yil
Tavalludi 1856-yil
Yaranskiy uyezdi, Vyatskaya gubernatorligi
Vafoti 1909-yil 22 (9)-noyabr
Qozon
Fuqaroligi Rossiya Rossiya imperiyasi
Sohasi filologiya, liturgiya
Ish joylari Qozon diniy akademiyasi
Taʼlimi Qozon diniy akademiyasi
Ilmiy darajasi ilohiyot fanlari doktori
Ilmiy unvoni Professor
Akademik rahbarlari Ivan Yakovlevich Porfiryev

Tarjimai holi tahrir

Aleksey Vasilyevich Popov 1856-yilda Vyatka yeparxiyasi ruhoniysi oilasida tugʻilgan. Oʻn yoshida Yaransk ilohiyot maktabiga yuborildi, keyin Vyatka diniy seminariyasiga oʻqishga kirdi, u yerdan 1878-yilda Qozon diniy akademiyasiga yuborildi va cherkov-amaliy boʻlimida akademik kursda oʻqidi, vatandoshi professor Ivan Yakovlevich Porfiryev (1823—1890) rahbarligida adabiyotni oʻrgandi. Akademiyani tugatgandan soʻng, Popov oʻzining „Kitob adabiyotining, asosan, cherkov adabiyotining, umuman rus xalqining dunyoqarashiga va xususan, qadimgi Petrin davridagi rus xalq adabiyotiga taʼsiri“ nomzodlik inshosini taqdim etdi. 1882-yil 1-sentyabrda oʻzining tugʻilgan Vyatka seminariyasiga lotin tili oʻqituvchisi etib tayinlandi. Bir yil oʻtgach, Qozon diniy akademiyasining Kengashi saylangandan soʻng, Aleksey Vasilyevich akademiya inspektorining yordamchisi boʻldi. Ushbu lavozimda ishlayotgan paytda, 1883-yilda „Cherkov taʼlimoti va qadimgi rus maʼnaviy yozuvining rus xalqi dunyoqarashiga, xususan, qadimgi Petrin davridagi xalq adabiyotiga taʼsiri“ asari uchun ilohiyot magistri darajasini oldi.

1884-yilda akademiyada yangi kadrlar kiritilishi bilan pastoral ilohiyot va pedagogika kafedrasi ochildi, ilmiy kengash qaroriga binoan Aleksey Vasilyevich dotsent unvonini oldi, 1890-yilda esa adabiyot nazariyasi va xorijiy adabiyotlar tarixi kafedrasiga oʻtdi. 1895-yilda A.V.Popov favqulodda professor sifatida tasdiqlangan.

1903-yilda Popov „Muqaddas Sinodning marhamati bilan nashr etilgan pravoslav rus akafistlari, ularning kelib chiqish tarixi va tsenzurasi, mazmuni va tuzilishi xususiyatlari. Cherkov adabiy tadqiqotlari“ nomli doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi. Popovning ishlari XX asr boshlarida nashr etilgan barcha akafistlar tarixini tasvirlashning birinchi tajribasi hisoblanadi. Ushbu ishning yangiligi shundaki, Popov sinodal byurokratiyaning oʻziga xos xususiyatlaridan ilmiy maqsadlarda foydalanishga qaror qilgan: yozishmalar bilan birga kelgan ibodat bilan bogʻliq boʻlgan matnni tasdiqlash (yoki tasdiqlamaslik), bu orqali tarixchi koʻp narsalarni oʻrganishi mumkin: bu yerda matn muallifining ismi boʻlishi mumkin, ushbu matnni Sinodga taqdim etgan episkopning ismi, sharhlovchilarning sharhlari va ularga javoblar, tsenzorlarning nomlari va ularning matnga munosabati va boshqalar boʻlishi mumkin[1].

1904-yilda A.V.Popov shtatdagi professor unvonini oldi.

Qayd etilgan dissertatsiya yozuvlaridan tashqari, Popov turli adabiy va pedagogik mavzularda bir qator nashrlar muallifi boʻlgan.

1909-yil 9-noyabrda Qozonda vafot etdi.

Asarlari tahrir

  • Imperator Aleksandr II haqidagi dostonlar // Sayohatchi. 1880-yil, may.
  • Qadimgi Rossiyadagi rus xalqining tarbiyachilari // Vyatka yeparxiyasi jurnallari, 1883-yil.
  • Cherkov taʼlimoti va qadimgi rus maʼnaviy yozuvining rus xalqining dunyoqarashiga va xususan, qadimgi Petringacha boʻlgan xalq adabiyotiga taʼsiri. Qozon, 1883-yil. (Magistrlik dissertatsiyasi)
  • Avliyolar haqidagi xalq fikrlari // Pravoslav suhbatdoshi (Pravoslavniy sobesednik), 1883-yil.
  • Soʻngi 12 yil ichida rus badiiy adabiyotida ruhoniylarning turlari // Pravoslav suhbatdoshi (Pravoslavniy sobesednik), 1884-yil va boshqa yillar.
  • Xalq dunyoqarashida nasroniy va butparast unsurlarning oʻzaro aloqalari // Pravoslav suhbatdoshi (Pravoslavniy sobesednik), 1884-yil.
  • Avliyolar Metyus va Kiril, slavyanlarning birinchi havoriylarga teng oʻqituvchilari / Sheʼr // Pravoslav suhbatdoshi (Pravoslavniy sobesednik), 1885-yil.
  • G. Pestalozsining pedagogik gʻoyalari va ularning tarbiyaviy ahamiyati // Pravoslav suhbatdoshi (Pravoslavniy sobesednik), 1897-yil; Pravoslav sharhida (1897-yil, noyabr va dekabr).
  • Muqaddas Sinodning marhamati bilan nashr etilgan pravoslav rus akafistlari. Ularning kelib chiqish tarixi va tsenzura, mazmuni va qurilish xususiyatlari. Cherkov adabiy tadqiqotlari. Qozon: Qozon universitetining tipografiyasi, 1903-yil (doktorlik dissertatsiyasi); ikkinchi nashr: M.: Moskva Patriarxati nashriyoti, 2013-yil.

Manbalar tahrir

Adabiyotlar tahrir

  • Popov, Aleksey Vasilevich // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.
  • Lyudogovskiy F., svyaщ. Professor Kazanskoy duxovnoy akademii Aleksey Vasilevich Popov i ego „Pravoslavnie russkie akafisti“ // Popov A. V. Pravoslavnie russkie akafisti. — M.: Izd-vo Moskovskoy Patriarxii, 2013. — S. 3—4. — ISBN 978-5-88017-345-7