Aydınoğulları bekligi
Aydınoğulları bekligi (usmonli turkcha: آیدین اوغللری, turkcha: Aydınoğulları, Aydın) — 1308-yil Muharizalsîn Gazi Mehmed Bey tomonidan asos solingan va 1426-yilga qadar tarixda oʻz mavjudligini saqlab qolgan Onadoʻlidagi turk bekligi. Ushbu davlatda hukmronlik qilgan sulola Aydınoğulları, davlat esa Aydın deb ham atalgan. Ushbu sulola va davlat oʻz nomini davlatning asoschisi Muharizalsîn Gazi Mehmed Beyning otasi, Saljuqiylar imperiyasi sarkardasi Aydın bek ismidan olgan.
| Aydınoğulları bekligi usmonli turkcha: آیدین اوغللری | |||||||
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
 1308-yilda Kichik Osiyodagi bekliklar. * A Trapezund imperiyasi * B Vizantiya imperiyasi * D Kilikiya arman davlati * E Saljuqiylar imperiyasi * 1 Çobanoğulları bekligi * 2 Karamanoğulları bekligi * 3 İnancoğulları * 4 Sâhipataoğulları * 5 Pervâneoğulları * 6 Menteşeoğulları * 7 Eşrefoğulları * 8 Candaroğulları * 9 Karasioğulları * 10 Osmanoğulları * 11 Germiyanoğulları * 12 Hamidoğulları * 13 Saruhanoğulları * 14 Aydınoğulları | |||||||
| Poytaxti | Izmir Selçuk Birgi | ||||||
| Til(lar)i | Turk tili | ||||||
| Dini | Islom | ||||||
| Boshqaruv shakli | Mutlaq monarxiya | ||||||
| Sulola | Aydınoğulları | ||||||
| Bek | |||||||
| - 1308—1334(ilk) | Muharizalsîn Gazi Mehmed Bey | ||||||
| - 1405—1426 (soʻngi) | İzmiroğlu Cüneyd Bey | ||||||
| Tarix | |||||||
| - 1308 | Muharizalsîn Gazi Mehmed Bey beklikka asos soldi. | ||||||
| - 1390-1402 | Usmonlilar imperiyasiga qaram davr | ||||||
| - 20-iyul 1402 | Anqara jangidan soʻng yana beklik mustaqil davlatga aylandi | ||||||
| - 1426 | Beklik Usmonlilar imperiyasi tarkibiga qoʻshib olindi | ||||||
.svg){kind=small}
Beklikka asos solinishi va tugatilishi tahrir
Beklikka 1308-yilda Muharizalsîn Gazi Mehmed Bey asos solgan. Beklik Hızıroğlu İsa Bey hukronligidan soʻngra Usmonlilar imperiyasi tarkibiga qoʻshilgan. Anqara jangida Usmonlilar imperiyasining Amir Temurga yengilganidan soʻng, boshqa Onadoʻli bekliklari singari Aydınoğulları ham oʻz mustaqilliklarini qoʻlga kiritganlar. 1426-yil beklik butunlay Usmonlilar imperiyasi tarkibiga qoʻshib olingan.
Beklar tahrir
| No | Bey | Hukmronlik yili[1] | Izohlar |
|---|---|---|---|
| 1 | Muharizalsîn Gazi Mehmed Bey | 1308-1334 | Beklikning asoschisi. |
| 2 | Umur Bey | 1334-1348 | |
| 3 | Mehmedoğlu Hızır Bey | 1348-1360 | |
| 4 | Hızıroğlu İsa Bey | 1360-1390 | Usmonlilar imperiyasiga qoʻshildi. |
| Usmonlilar imperiyasi | 1390-1402 | ||
| 5 | İsaoğlu Musa Bey | 1402-1403 | Anqara jangidan soʻng beklik mustaqil boʻldi. |
| 6 | Musaoğlu II. Umur Bey | 1403-1405 | |
| 7 | İzmiroğlu Cüneyd Bey | 1405-1426 | Usmonlilar imperiyasiga qoʻshildi va beklik butunlay tugatildi. |
Manbalar tahrir
- ↑ Bosworth, Clifford (1996),The new Islamic dynasties: a chronological and genealogical manual, New York: Columbia University Press s. 226