Bershad
'Bershad (ukraincha: Бершадь , translit., Bershad ; polyakcha: Berszad ; rumincha: Berșad) — Ukrainaning Vinnitsa viloyatidagi shaharcha, tarixiy Podoliya mintaqasida joylashgan. U asosan qishloq xoʻjaligi boʻlgan Bershad tumanining maʼmuriy markazidir . Aholi soni 12,205 tani tashkil qiladi (2022-yil)
Bershad | |
|---|---|
 | |
| 48°22′22″N 29°31′57″E / 48.37278°N 29.53250°E | |
| Mamlakat | Ukraina |
|
| |
Bershad nomi marta 1459-yilda tilga olingan. Bu Polshaning xususiy shahri boʻlib, Zbaraski va Moszinski oilalariga tegishli boʻlgan. Polsha zodagonlari Pyotr Stanislav Moszinski Bershadda saroy majmuasini qurdi. Uning faqat qolgan qismlari Moszinski va Yurjevich oilalarining parki va ibodatxonasidir.
1648-yilda qozoqlar qoʻmondonligi ostidagi Xmelnitskiy qoʻzgʻoloni paytida Maksim Krivonis Bershadni bosib oldi va u yerda koʻplab katoliklar va yahudiylarni oʻldirdi. Ikkinchi jahon urushidan oldin shaharda muhim yahudiy jamoasi mavjud edi Bershad XIX asrning oʻrtalarida yahudiylarning namozda kiyadigan talit toʻqishi bilan mashhur edi. Asr oxiriga kelib, talab kamaydi va sanoat pasayib ketdi, bu koʻplab toʻquvchilarning Amerikaga koʻchib ketishiga sabab boʻldi. 1900-yilda Bershadning yahudiy aholisi jami 7000 kishidan 4500 kishini tashkil qilgan. Yahudiy hunarmandlarining soni 500 ga yaqin edi. Jamoada ibodatxonalar va bir nechta ibodat uylari mavjud edi. Bitta ibodatxona Ikkinchi jahon urushidan omon qolgan va Sovet davrida yopilmagan. Hali ham faol.
Ikkinchi Jahon urushi paytida Ruminiya qoʻshinlari fashist nemislari boshchiligidagi Bershad hududini gettoga aylantirdilar. Shahar Ruminiya Dnestryanı gubernatorligi tarkibiga kirgan. Getto qurbonlarining koʻpchiligi Bershadlik yahudiylar emas, balki, Bessarabiyadan olib kelingan yahudiylar boʻlgan. Xolokost paytida minglab yahudiylar gettoda ochlikdan oʻlgan, ular orasida Bessarabiyalik ibroniy yozuvchisi va Yahudiy shoiri Mordexay Goldenber [1].
Dunyo boʻylab koʻplab yahudiylar shaharga anglatuvchi „Bershidskiy/Bershadskiy“ familiyasiga ega.
Bershad Dnestryanı gubernatorligidagi eng kam Ruminiya shahri ekanligi bilan farq qiladi.1941-yil oxirida butun gubernatorlikda oʻtkazilgan Ruminiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, 4361 shahar aholisidan faqat 1 rumin (ulush 0,02%) boʻlgan[2].
Sport jamoasi
tahrirBershadda FC Nyva Bershad futbol klubi joylashgan.
Taniqli odamlar
tahrir- Yuriy Kovalenko (1977-2014), Ukraina harbiy qoʻmondoni, Ukraina Qahramoni
- Anatoliy Matviyenko (1953-2020), ukrainalik siyosatchi
- Polsha rassomi Vitold Pruskovski (1846—1896) Bershadda tugʻilgan.
- Roman Shvartsman (1936 yilda tugʻilgan), Odessa viloyati yahudiylar uyushmasi raisi — getto va natsist kontslagerlarining sobiq asirlari.
- Nadejda Ulanovskaya (1903-1986), sovet razvedkasi GRU zobiti
Manbalar
tahrir- ↑ „History of Jews in Bukowina [Volume II, pages 73-74“].
- ↑ Publikationstelle Wien, Die Bevölkerungzählung in Rumänien, 1941, Vienna, 1943 (in German)
Havolalar
tahrir- (ukraincha) Bershad RADA — Bershad Local Council
- (ukraincha) Bershad RDA (Wayback Machine saytida 2012-04-25 sanasida arxivlangan) Archived 2012-04-25 at the Wayback Machine — Bershad Raion State Administration
- (ukraincha) Bershad city and Bershad’s district — portal of Bershad
- (ukraincha) portal of Bershad city (Wayback Machine saytida 2006-04-02 sanasida arxivlangan) — portal of Bershad city
- (ruscha) Bershad. Electronic Jewish encyclopedia