Bunyon
Hallux valgus deb ham nom olgan bunyon, bosh barmog'ini oyoq bilan bog'laydigan bo'g'imning deformatsiyasidir. [1] Oyoqning bosh barmog'i ko'p holatlarda boshqa barmoqlarga egilib, bo'g'im qizarib, og'riq paydo bo'ladi. [1] Bunionlarning boshlanishi odatda asta-sekin bo'ladi. [1] Murakkabliklar orasida bursit yoki artrit bo'lish holatlari kuaztiladi. [1]
Buning kelib chiqishining aniq sababi hali aniq emas. [2] Tavsiya etilgan sabablar orasida haddan tashqari tor poyabzal kiyish, baland poshnali poyabzal, oila tarixi va revmatoid artrit kiradi. [1] [3] Tashxis odatda simptomlarga asoslanadi va rentgen nurlari bilan qo'llab-quvvatlanadi. [1] Kichkina barmoqning shunga o'xshash holati bunionette deb nom olgan. [1]
Buni davolash to'g'ri poyabzal, ortopediya yoki NSAIDlarni o'z ichiga olishi mumkin. [1] Agar bu simptomlarni yaxshilash uchun yetarlichi samara bermasa, operatsiya o'tkazilishi mumkin. [1] Bu kattalarning taxminan 23% qismiga ta'sir qiladi. [2] Ayollar erkaklarga nisbatan tez-tez ta'sirlanadi. [1] Odatiy boshlanish yoshi 20 yoshdan 50 yoshgacha. [2] Vaziyat ham yosh bilan tez-tez uchrab turadi. [2] U ilk bora 1870 yilda aniq tasvirlangan. [2] Arxeologlar 14-15-asrlarda Angliyada skeletlari topishdi, bu uchli poyabzal modasiga to'g'ri keladi. [4] [5]
Asoratlari bunyon atrofidagi terining tirnash xususiyati bo'lishi mumkin va bu yerda pufakchalar nisbatan oson yuzaga kelishi mumkin. Yurish paytida og'riq kuchayishi mumkin.
Bunyonlar to'g'ri mos keladigan oyoq kiyim topishda bir qancha qiyinchiliklarga olib kelishi mumkin va odamni bunyon kengligiga mos keladigan kattaroq o'lchamdagi oyoq kiyim xarid qilishga majbur qilishi mumkin. Agar bunyon deformatsiyasi yetarlicha kuchli bo'lsa, oyoq kiyimning siqilishisiz ham turli joylarda og'riydi. Keyinchalik bu old oyoqning mexanik funktsiyasi muammosi sifatida ko'rib chiqiladi.
Oyoqning haddan tashqari ko'tarilishi bosh barmog'ining ichki qismidagi bosimning oshishini keltirib chiqaradi, bu esa bo'g'imning medial kapsulyar tuzilmalarining deformatsiyasini hosil qilishi mumkin, bu esa keyinchalik bunyonlarning rivojlanish xavfini kuchaytiradi. [6] [7]
Bo'g'imning o'zi qisman shishgan bursal qop yoki metatarsofalangeal bo'g'imdagi suyak (suyak) anomaliyasiga bog'liq hisoblanadi. Bo'g'imning yirik qismi birinchi metatarsal suyagi boshining oddiy qismi hisoblanib, uning distal (uzoq) uchida (metatarsus primus varus) chiqib ketish uchun yon tomonga egilgan bo'ladi.
Bunyonlar, odatda, bosh barmog'ining ikkinchi barmoqqa og'ish holati va oyoqning birinchi va ikkinchi metatarsal suyaklari oralig'idagi burchakning og'ishi bilan bog'liq bo'ladi. Birinchi metatarsal suyak tagida joylashgan kichik sesamoid suyaklar (bu fleksiyon tendonining bosh barmog'ini pastga egishiga hissa qo'shadi) ham vaqt o'tishi bilan og'ishi mumkin, buning sababi shuki birinchi metatarsal suyak odatdagi holatidan uzoqlasha boshlaydi. Birinchi metatarsofalangeal bo'g'imning osteoartriti, harakatning kamayib ketishi va/yoki o'zgarishi, bo'g'imga bosim yoki bo'g'imning harakati bilan bog'liq noqulayliklarning hammasi bunyon rivojlanishiga hamroh bo'lishi mumkin. Birinchi metatarsal boshning medial yoki dorso-medial qismida, shuningdek, yallig'langanida ( bursit ) jarayonning eng og'riqli tomoni bo'lishi mumkin bo'lgan bursa paydo bo'lishi mumkin.
Bunyonlarni konservativ davoga poyabzallarni almashtirish, ortopedik vositalarni qo'llash (akomodativ to'ldirish va himoya qilish), dam olish, muz va asetaminofen yoki steroid bo'lmagan yallig'lanishga qarshi dorilar kabi og'riq qoldiruvchi vositalar kiradi. Ushbu muolajalar belgilarni bartaraf qiladi, lekin haqiqiy deformatsiyani tuzata olmaydi. [8] Agar noqulaylik davom etaveradigan bo'lsa va og'ir bo'lsa yoxud deformatsiyani estetik tuzatish kerak bo'lib qolsa, ortoped-jarroh yoki podiatrik jarroh tomonidan jarrohlik tuzatish kerak bo'lishi mumkin.
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 „Bunions“. OrthoInfo - AAOS (2016-yil fevral). Qaraldi: 2017-yil 8-noyabr. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "AO2016" defined multiple times with different content - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Dayton, Paul D.. Evidence-Based Bunion Surgery: A Critical Examination of Current and Emerging Concepts and Techniques (en). Springer, 2017 — 1–2-bet. ISBN 9783319603155. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "Day2017" defined multiple times with different content - ↑ Barnish, MS; Barnish, J (13 January 2016). "High-heeled shoes and musculoskeletal injuries: a narrative systematic review.". BMJ Open 6 (1): e010053. doi:10.1136/bmjopen-2015-010053. PMID 26769789. PMC 4735171. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4735171.
- ↑ Dittmar. „Fashion for pointy shoes unleashed a wave of bunions in medieval England“ (en). The Conversation (2021-yil 11-iyun). Qaraldi: 2021-yil 28-iyun.
- ↑ Dittmar, Jenna M.; Mitchell, Piers D.; Cessford, Craig; Inskip, Sarah A.; Robb, John E. (2021-06-11). "Fancy shoes and painful feet: Hallux valgus and fracture risk in medieval Cambridge, England" (en). International Journal of Paleopathology 35: 90–100. doi:10.1016/j.ijpp.2021.04.012. ISSN 1879-9817. PMID 34120868. PMC 8631459. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=8631459.
- ↑ Brukner, Peter. Clinical sports medicine., 3, McGraw-Hill, 2010 — 667-bet. ISBN 9780070278998.
- ↑ Chou, Loretta B. (19 June 2015). "Disorders of the First Metatarsophalangeal Joint". The Physician and Sportsmedicine 28 (7): 32–45. doi:10.3810/psm.2000.07.1075. PMID 20086649.
- ↑ Hecht, PJ; Lin, TJ (March 2014). "Hallux valgus". Medical Clinics of North America 98 (2): 227–32. doi:10.1016/j.mcna.2013.10.007. PMID 24559871. https://archive.org/details/sim_medical-clinics-of-north-america_2014-03_98_2/page/227.