Dipika Kumari (1994-yil 13-iyunda tugʻilgan) — hind professional kamonchisi. Hozirda kamondan otish boʻyicha dunyo reytingida 1-oʻrinni egallab turibdi[1][2][3]. U 2010-yilgi Hamdoʻstlik oʻyinlarida ayollar oʻrtasidagi individual rekurve musobaqasida oltin medalni qoʻlga kiritgan. Shuningdek, u xuddi shu musobaqada Dola Banerji va Bombayala Devi bilan birga ayollar jamoasi rekurve musobaqasida oltin medalni qoʻlga kiritgan[4]. Dipika Jahon kubogining uchta bosqichidan ikkitasida — biri Gvatemalada, ikkinchisi Parijda oltin medalni qoʻlga kiritgan. Bu jarayonda u Parijdagi jahon chempionatida toʻqqiz yildan soʻng[5] birinchi oʻrinni egallagan[6]. Dipika Kumari kamondan otish boʻyicha Jahon kubogi 1-bosqichida individual oltin medallarni qoʻlga kiritdi[7]. Dipika Kumari ham finalda Meksikani 5:1 hisobida mag‘lub etib, Parijda oltin medalni qo‘lga kiritdi[8].

Dipika Kumari
Shaxsiy maʼlumotlari
Jinsi ayol
Fuqaroligi Hindiston
Tavallud sanasi 13-iyun 1994-yil
Ranchi, Bihar (hozirgi Jharkhand), Hindiston
Faoliyat yillari 2006-
Boʻyi 1.61 m
Vazni 56 kg
Sport
Qaysi sport kamonchilik
Klubi Tata kamonchilik akademiyasi
Faol tomoni (chapaqay/oʻnaqay)
Medallar

Oltin 2010-yil Dehli Recurve jamoasi

Bronza 2010-il Guangzhou Recurve jamoasi

Kumari 2012-yilda Londonda bo‘lib o‘tadigan Yozgi Olimpiada o‘yinlarida ishtirok etish huquqini qo‘lga kiritgandi va u yerda ayollar yakkalik va ayollar o‘rtasidagi jamoaviy bahslarda qatnashib, sakkizinchi o‘rinni egallagandi.

U 2012-yilda Hindiston Prezidenti Pranab Mukerji tomonidan Hindistonning eng yuqori sport mukofoti boʻlgan Arjuna mukofoti bilan taqdirlangan[9]. 2014-yil fevral oyida u FICCIda eng yaxshi sportchisi mukofoti bilan taqdirlandi[10]. Hindiston hukumati uni 2016 yilda Padma Shri fuqarolik sharafi bilan taqdirladi[11].

Yoshligi tahrir

Kumari Ranchi shahrida (hozirgi Jxarxand) avtoriksha haydovchisi Shivnarayan Mahato va Gita (Ranchi tibbiyot kollejida hamshira boʻlib ishlagan) oilasida tugʻilgan[12]. Uning ota-onasi Ranchi, Jharkhanddan 15km uzoqlikdagi Ratu Chatti qishlogʻida yashaydi. Bolaligida u tosh bilan mangoni nishonga olib, kamondan otish bilan shugʻullangan. Dastlabki kunlarda ota-onalar uchun Dipikaning orzusini moddiy jihatdan qoʻllab-quvvatlash qiyin boʻlgan. Dipika uy qurilishi jarayonlarida bambukdan kamon va oʻqlar sifatida kamondan otish bilan shugʻullangan. Dipikaning amakivachchasi oʻsha paytda Tata kamondan otish akademiyasida yashovchi kamonchi Vidya Kumari unga oʻz isteʼdodini rivojlantirishga yordam bergan.

Faoliyati tahrir

 
Dipika Kumari 2011-yilda, Purnima Mahato bilan

Dipika 2005-yilda Jharxand bosh vaziri Arjun Mundaning rafiqasi Meera Munda tomonidan tashkil etilgan Xarsavandagi Arjun kamondan otish akademiyasiga oʻqishga kirganida oʻzining birinchi yutugʻini qoʻlga kiritadi. Ammo uning kamondan otish boʻyicha professional faoliyati 2006-yilda Jamshedpurdagi Tata kamondan otish akademiyasiga qoʻshilganida boshlanadi[13]. Aynan shu yerda u tegishli jihozlar va forma bilan mashgʻulotlarni boshlanadi. Shuningdek, 500 rupiy stipendiya olishni boshlaydi. Akademiyadan 2009-yilning noyabrida kadetlar boʻyicha jahon chempionati unvonini qoʻlga kiritganidan keyin uyiga qaytdi. Kumari uzoq vaqtdan beri Hindistonga kamondan otish boʻyicha birinchi medalni qoʻlga kiritgan deb hisoblanadi[14].

Shaxsiy hayoti tahrir

2020-yil 30-iyun kuni kamonchi Atanu Dasga turmushga chiqadi. Uning haligacha farzandi yoʻq[15][16].

Yutuqlari tahrir

Palton Xansda 2006-yilda Meksikaning Merida shahrida oʻtkazilgan kamondan otish boʻyicha Jahon kubogida oʻsmirlar oʻrtasidagi musobaqada gʻolib chiqqanidan keyin ikkinchi hindistonlik boʻldi[17].

U 2009-yilda 15 yoshida AQShning Yuta shtatining Ogden shahrida o‘tkazilgan kamondan otish bo‘yicha yoshlar o‘rtasidagi 11-jahon chempionatida g‘olib boʻladi. U xuddi shu musobaqada Dola Banerji va Bombayala Devi bilan birga ayollar jamoasi rekurve musobaqasida oltin medalni qoʻlga kiritadi.

 
Hindistonlik Dipika Kumari (Oltin), angliyalik Alison Jeyn Uilyamson (kumush) va hindistonlik Dola Banerji (bronza) 2010-yilgi XIX Hamdoʻstlik oʻyinlarida Dehli kamondan otish (ayollar individual rekurve) medallarini topshirish marosimida.

2010-yilgi Dehli Hamdoʻstligi oʻyinlarida Deepika individual musoboqa va ayollar jamoasida ikkita oltin medalni qoʻlga kiritadi. Buning uchun u 2010 yilgi Sahara Sports Awards marosimida CWG (ayol) mukofotining eng yaxshi koʻrsatkichi bilan taqdirlandi.

Keyinchalik, Xitoyning Guanchjou shahrida boʻlib oʻtgan 2010-yilgi Osiyo oʻyinlarida Dipika ayollar oʻrtasida oʻq otish boʻyicha yakkalik bahslarida Shimoliy Koreya vakili Kvon Un Silga yutqazib, medalni qoʻldan boy beradi. Rimil Buriuli va Dola Banerji bilan birga Hindistonning kamondan otish boʻyicha rekurve jamoasi tarkibida Dipika bronza pley-off bosqichida Xitoy Taypeyidan 218-217 hisobida ustun keldi va Aoti oʻq otish pogʻonasida shohsupaga koʻtariladi.

2012-yil may oyida Dipika Kumari Turkiyaning Antaliya shahrida oʻzining birinchi Jahon kubogining individual bosqich rekurve oltin medalini qoʻlga kiritadi. U finalda koreyalik Li Sung-Jinni olti set ochko bilan to‘rttaga mag‘lub etadi[18]. Keyinchalik 2012-yilda u dunyoda birinchi oʻrinni egallaydi. Ayollar oʻrtasida kamondan otish boʻyicha 1-oʻrinni egallaydi. 2012-yilgi London Olimpiadasida Dipika Kumari birinchi raundda britaniyalik Emi Oliverga yutqazib qo‘yadi va bu haqida oʻzining past natijasini isitma va kuchli shamollash bilan izohlaydi[19][20].

2013-yil 22-iyulda u Kolumbiyaning Medellin shahrida o‘tkazilgan kamondan otish bo‘yicha Jahon kubogining 3-bosqichida oltin medalni qo‘lga kiritdi va Hindiston to‘rtinchi o‘rinni egalladi[21]. 2013-yil 22-sentyabr kuni Dipika janubiy koreyalik Yun Ok-Xiga 4-6 hisobida yutqazdi va FITA kamondan otish bo‘yicha 2013-yilgi Jahon kubogida kumush medalni qo‘lga kiritadi. Bu uning Jahon kubogi finalida shuncha koʻp oʻyinlarda qoʻlga kiritgan uchinchi kumush medali edi[22].

2014-yilda Dipika Forbes (Hindiston) tomonidan „30 yoshgacha boʻlgan 30 kishi“ roʻyxatiga kiritilgan[20]. Biroq, u milliy saralash bosqichida kuchli toʻrtlikdan tashqari 2014-yilda Hindiston terma jamoasiga kira olmagan[23].

2015 yilda Dipikaning birinchi medali Jahon kubogining ikkinchi bosqichida, yakkalik bahslarida bronza medalini qoʻlga kiritgan. Kopengagenda boʻlib oʻtgan jahon chempionatida u Rossiyaga qarshi oʻyinda Laxmirani Majhi va Rimil Buriuli bilan birgalikda kumush medalni qoʻlga kiritadi va ular oʻq otishda 4:5 hisobida magʻlub boʻladi. Joriy yilning ikkinchi yarmida u jahon chempionati finalida kumush medalni qo‘lga kiritadi. 2015-yil noyabr oyida u Jayanta Talukdar bilan Recurve Mixed Team musobaqasida Osiyo chempionatida bronza medalini qo‘lga kiritdi.

2016-yil aprel oyida Shanxayda boʻlib oʻtgan Jahon kubogining birinchi bosqichida Dipika ayollar oʻrtasida rekurve boʻyicha Ki Bo- Baening jahon rekordini (686/720) takrorlagan[24][25].

Dipika Kumari 2016-yilgi Rio Olimpiadasiga yoʻllanma olgan jamoa tarkibida edi[26]. Deepika Kumari, Bombayla Devi Laishram va Laxmirani Majxidan iborat Hindiston ayollar rekursiv jamoasi reyting bosqichida 7-o‘rinni egallaydi. Jamoa 1/8 finalda Kolumbiyaga qarshi oʻyinda gʻalaba qozonadi va chorak finalda Rossiyaga qarshi oʻyinda magʻlub boʻladi[27].

Ayollar oʻrtasidagi individual kamondan otish bahslarida Dipika Kumari 64-raundda gruziyalik Kristin Esebuaga qarshi oʻynaydi va bu raundda 6-4 hisobida gʻalaba qozondi. Keyingi bosqichda Dipika italiyalik Guendalina Sartoriga qarshi oʻyinni ancha oson oʻynagan. Deepika yomon boshlab, birinchi raundda magʻlub boʻladi, ammo keyingi uchtasida gʻalaba qozonadi va yakunida 6-2 hisobida yengilgan[28]. Ammo 1/8 finalda Dipika Taypeyning Tan Ya-tingiga 6 hisobida 0 hisobida yo‘l oldi[29].

2019-yil noyabr oyida Dipika Kumari Bangkokda kamondan otish bo‘yicha 21-Osiyo chempionati arafasida o‘tkaziladigan Qitʼa saralash turnirida Olimpiya o‘yinlari kvotasiga ega bo‘ladi[30]. Hindistonlik Dipika Kumari 2021-yilda Parijda oʻtkazilgan kamondan otish boʻyicha Jahon kubogi 3-bosqich turnirida 3 ta oltin medalni qoʻlga kiritgan [31]. Shunday qilib Deepika 13-uch karra oltinni qayd etdi va Hyundai kamondan otish boʻyicha Jahon kubogining 15 yillik tarixida bu muvaffaqiyatga erishgan 11-kamonchi boʻldi.

2017-yilda chiqarilgan " Birinchi xonimlar " nomli biografik hujjatli film Uraaz Baxl va uning rafiqasi Shaana Levi-Bahl tomonidan suratga olingan. [13] Film London mustaqil kinofestivalida gʻolib boʻldi va 2017 yil oktyabr oyida Mallorka kinofestivalida namoyish etiladi. Birinchi xonimlar filmi Oskarning qisqa hujjatli filmi nominatsiyasi uchun ham taqdim etilgan.

Mukofotlari tahrir

 
Prezident Pranab Mukerji 2012-yil uchun Arjuna mukofotini 2012-yil 29-avgust kuni Nyu-Dehlidagi Rashtrapati Bxavanda kamondan otish uchun Dipika Kumariga topshirmoqda.
Yil Mukofot Izohlar
2012-yil Arjuna mukofoti
2014-yil FICCI yilning eng yaxshi sportchisi mukofoti
2016-yil Padma Shri
2017-yil Yosh yutuqlar mukofoti Vogue tomonidan tabriklangan[32]
Turnir 2010-yil 2011-yil 2012-yil 2013-yil 2014-yil 2015-yil
Kamondan otish boʻyicha jahon turnirlari
Olimpiya oʻyinlari 1R 0/1
Jahon chempionatlari 3R 3R 3R 1/3
Jahon chempionati
1-bosqich 3R QF 2 0/4
2-bosqich QF 3R V 2R 3R 3 2/6
3-bosqich 3R 2 QF 1/3
4-bosqich 2 3 QF 3 34
Jahon chempionati finali QF 2 2 2 DNQ 2

Manbalar tahrir

  1. „Archer Deepika Kumari becomes world No. 1 after winning gold at World Cup“. timesofindia (2021-yil 28-iyun). Qaraldi: 2021-yil 29-iyun.
  2. „India's Deepika Kumari becomes World No. 1 archer“ (2012-yil 21-iyun). 2012-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 21-iyun.
  3. „Published Rankings“. 2012-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-iyul.
  4. „Athlete of the Week: Deepika KUMARI (IND)“. 2012-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 21-dekabr.
  5. Singh. „Why archer Deepika Kumari is a serious medal contender in the Tokyo Games“ (en). India Today (2021-yil 29-iyun). Qaraldi: 2021-yil 25-iyul.
  6. „Deepika's Hat-trick Gold Medals at WC“. gulte (2021-yil 28-iyun). Qaraldi: 2021-yil 29-iyun.
  7. „Archery World Cup: Star couple Atanu Das and Deepika Kumari win individual recurve gold medals“ (en). India Today (2021-yil 26-aprel). Qaraldi: 2021-yil 25-iyul.
  8. „Archery World Cup: Indian women's recurve team beat Mexico to win gold in Paris“ (en). India Today (2021-yil 27-iyun). Qaraldi: 2021-yil 25-iyul.
  9. „Khel Ratna award for Vijay, Yogeshwar“. CNN-IBN. 2012-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  10. „FICCI announces the Winners of India Sports Awards for 2014“. news.biharprabha.com. Qaraldi: 2014-yil 14-fevral.
  11. „Padma Awards 2016“. Press Information Bureau, Government of India (2016). Qaraldi: 2016-yil 2-fevral.
  12. „Eyes on Deepika Kumari as India hopes for first archery medal at Rio“. hindustantimes (2016-yil 23-iyul). Qaraldi: 2021-yil 25-may.
  13. 13,0 13,1 „This film captures the inspiring journey of Olympic archer Deepika Kumari“ (en-US). VOGUE India. Qaraldi: 2017-yil 27-sentyabr.
  14. Singh. „Why archer Deepika Kumari is a serious medal contender in the Tokyo Games“ (en). India Today (2021-yil 30-iyun). Qaraldi: 2021-yil 25-iyul.
  15. „Deepika Kumari, Atanu Das to get married on June 30“. The Hindu (2020-yil 27-iyun). Qaraldi: 2020-yil 31-oktyabr.
  16. „Archers Deepika Kumari and Atanu Das tie the knot in Ranchi on Tuesday“. thebridge (2020-yil 30-iyun). Qaraldi: 2020-yil 31-oktyabr.
  17. „Archery champion Deepika, an inspiration for the youth“. Thaindian.com (2009-yil 30-iyul). 2019-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-mart.
  18. „Deepika Kumari wins first World Cup title“. The Hindu (2012-yil 6-may). Qaraldi: 2012-yil 6-may.
  19. „Deepika Kumari crashes out to end Indian challenge in archery“. The Times of India. Qaraldi: 2012-yil 1-avgust.
  20. 20,0 20,1 „Deepika Kumari: Targeting Gold“. dna (2014-yil 19-fevral). 2019-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-avgust.
  21. „Deepika shoots gold in archery World Cup“. The Hindu (2013-yil 22-iyul).
  22. „Deepika Kumari settles for silver in Archery World Cup Final“. dna (2013-yil 22-sentyabr).
  23. „KUMARI not in India's Shanghai squad“. dna (2014-yil 2-aprel).
  24. „Deepika Kumari Equals World Record in Shanghai“. World Archery Federation. worldarchery.org (2016-yil 27-aprel). Qaraldi: 2016-yil 27-aprel.
  25. „Deepika Kumari equals world record at Archery World Cup - Times of India“. The Times of India.
  26. „2016 Rio Olympics: Indian men's archery team faces last chance to make cut“. Zee News (2016-yil 11-iyun). Qaraldi: 2016-yil 8-avgust.
  27. „India women's archery team of Deepika Kumari, Laxmirani Majhi, Bombayla Devi lose quarter-final against Russia“. The Indian Express. Qaraldi: 2016-yil 8-avgust.
  28. „Rio 2016 - Archers and boxer Manoj Kumar dazzle, while Jitu Rai falters“ (2016-yil 10-avgust).
  29. „Bombayla Devi, Deepika Kumari bow out of Rio 2016 Olympics“. The Indian Express (2016-yil 11-avgust). Qaraldi: 2016-yil 12-avgust.
  30. „Take a bow! Deepika Kumari secures Olympic quota with gold“. The New Indian Express. Qaraldi: 2019-yil 29-noyabr.
  31. Minnette. „Deepika Kumari Net Worth 2021 – Income, Cars, Husband & Career“ (en-US). 2021-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-iyun.
  32. „Mithali Raj, women's cricket captain, archer Deepika Kumari win Vogue awards“ (en). Hindustan Times (2017-yil 26-sentyabr). Qaraldi: 2017-yil 27-sentyabr.

Havolalar tahrir

  • Rasmiy sayti
  • Deepika Kumari at the World Archery Federation
  • Deepika Kumari at the International Olympic Committee
  • Deepika Kumari at Olympics at Sports-Reference.com (archived)
  • Ladies First IMDbda