Fatima bint Amr
Fatima bint Amr (arabcha: فاطمة بنت عمرو)(576-yilda vafot etgan) Islom paygʻambari Muhammad va Ali ibn Abu Tolibning buvisi va Abdulmuttalib ibn Hoshimning rafiqlaridan biri edi. U Quraysh qabilasining Banu Maxzum qabilasidan boʻlib, oʻzining kundoshlaridan farqli oʻlaroq, ularning hammasi chekka qabilalardan boʻlib, Makkada nisbatan kam taʼsirga ega edi.[1]
| Fatima bint Amr فاطمة بنت عمرو | |
|---|---|
| Tavalludi | nomaʼlum |
| Vafoti | (tax. 576-yil) |
| Turmush oʻrtogʻi | Abbos ibn Abdulmuttalib |
| Bolalari |
Al-Zubayr, Abu Tolib, Abdulloh, Atika, Arwa, Barrah, Umm Hakim, Umayma |
| Otasi | Amr ibn Aʼidh |
| Onasi | Sakhrah bint Abd |
Uning toʻliq ismi Fatima binti Amr ibn Oid ibn Imron ibn Maxzum edi. Uning onasi Banu Maxzum qabilasidan boʻlgan Saxra binti Abd ibn Imron edi. Saxroning onasi Taxmur binti Abd ibn Qusay boʻlgan.[2]
Fatimaga e'tirof tahrir
Fatima binti Amr Rasululloh (s.a.v.) ning buvilaridir. Muhammad (s.a.v.) ning buvisi bo‘lgan bu baxtiyor xonim Payg‘ambarimiz (s.a.v.) ning tavalludlariga yetib bora oldimi yoki yo‘qmi, bu aniq emas. Shuning uchun manbalarda uning buvisi bilan bo'lgan birorta xotirasi keltirilmagan. Payg‘ambar (s.a.v.) Uhud kuni jang maydonida shunday deydi:
“Men Fatimaning o‘g‘liman”
Bu Fatimalar bilan shuni nazarda tutmoqchiki, buvisi Fatima hazrati Hazrati Ali (r.a.)ning onasi, uni farzanddek tarbiyalagan Hazrati Fatima (r.a.) va xotini Hazrati Xadichaning onasi Fatimadir.
Shu o‘rinda biz Payg‘ambar (s.a.v.) ning kenja qizlariga Fatima (r.a.) ismlarini qo‘yish voqeasini bayon qilmoqchimiz. 605-yilda Grigorian bu muborak xonadonning yana bir qizi bor edi. Xadicha onamiz bu tug'ilgan qizlarning ismini onasining ismi Fatima deb qo'ymoqchi edilar. Payg‘ambar (s.a.v.) Abu Tolibning rafiqasi va Ali (r.a.) ning onasi Fatimani (r.a.) ismlarini yillar davomida asrab-avaylagan holda qo‘ymoqchi bo'lgan.
Payg'ambar (s.a.v.) tug'ilgan qizini qo'llariga oldilar, xursand bo'ldilar va uni sevdilar; Keyin: “Bu otasining onasi. Men unga onamning ismini qo‘yaman”. Bu so'zlarni eshitgan Xadicha onamiz biroz xafa bo'lib ko'rinsa ham, ko'rsatmaslikka harakat qildi. Chunki Xadicha onamiz Payg‘ambarimiz (s.a.v.) ning onasi Ominaning ismi qo‘yiladi, deb o‘ylaganlar. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) biroz aniqroq gapirib: “Ey, Xadicha! Bu qizga onam, Alining onasi Fatimani ismini qo‘yaman”. Xadicha onamiz juda xursand bo‘lib: “Ha, bu qizning ismi ham onangning, ham mening onamning sharafiga qo‘ysin, ismi Fatima bo‘lsin”, dedi.[3]
Fatima bint Amrning bolalari tahrir
Abbos ibn Abdulmuttalib bilan Fatima uch oʻgʻil va besh qizning onasi edi:
- Az-Zubayr — Atika binti Abu Vahbga uylangan va Duboa, Abdulloh, Atiqa, Majl, Umm al-Hakam, Safiya va Ummu az-Zubayrning otasi.[4]
- Abdumanof (Abu Tolib) — Fatima binti Asad ibn Hoshimga uylangan va Tolib, Faxita, Jumana, Oqil, Rayta , Jaʼfar va Alining otasi. Ikkinchi xotini Illa, o‘g‘li Tulayq edi.[5]
- Barra binti Abdulmuttalib[6] — Banu Maxzum qabilasidan Abu al-Asad ibn Hilol[6] va Abdullohning onasi[7] Sufyon va Asvadga uylangan. Uning ikkinchi eri Qurayshning Omir ibn Luay qabilasidan Abu Ruxm ibn Abduluzzo edi. Ularning oʻgʻli Abu Sabra edi. Barra vafotidan keyin Maymuna binti Horisga uylandi va Otiqa ismli o‘g‘il ko‘rdi. Abu Ruhm vafotidan keyin Maymuna Muhammadga nikohlandi.
- Abdulloh ibn Abdulmuttalib — Omina binti Vahobga uylangan va Islom paygʻambari Muhammadning otasi.
- Ummu Hokim (al-Baydo) — Banu Abdushams qabilasidan Kurayz ibn Rabiyaga uylangan va Omirning onasi Arva (boʻlajak xalifa Usmonning onasi) Saʼdiyya/ Saʼdiy, Tarimalho, Hakim va Barra, (Um Talha) larning onasi.
- Arvo[8] — Dastlab Umayr ibn Vahb ibn Kasirga turmushga chiqdi va undan Tulayb ismli oʻgʻil koʻrdi. Uning ikkinchi eri Arta ibn Sharahbil ibn Hoshim boʻlib, undan Fatima ismli qizi bor edi.[9]
- Atika — Umar ibn Abduluzzo ibn Qusayyga birinchi boʻlib turmushga chiqdi va undan Zuhayr ismli oʻgʻil koʻrdi. Uning ikkinchi eri Abu Umayya ibn al-Mugʻiyra ibn Abdulloh ibn Umar ibn Maxzum ibn Yaqoza boʻlib, u Abdulloh, Zubayr va Qaribaning onasi edi. Atika vafotidan keyin Abu Umayya Hind, Qurayba, Hishom, Mas’ud, Rayta, Umayya va Muhojirning onalari Atika binti Amir ibn Robiya va Atika binti Utbaga uylandi.
- Umayma yoki Umoma — Banu Asaddan Jahsh ibn Riyobga turmushga chiqqan[10] va Abdulloh Ubayd-Alloh, Abd (Abu Ahmad), Hamna yoki Hammana, Zaynab, Habiba (Ummu Habib) onasi .
Yana qarang tahrir
- Amr (ismi)
- Fatima (ismi)
- Muhammadning shajarasi
- Paygʻambarning sahobalari
Manbalar tahrir
- ↑ Lings, Martin. Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources. George Allen & Unwin, 1983 — 13 bet.
- ↑ Maqsood, Ruqaiyyah Waris. „Abdu’l Muttalib’s Oath“. 2014-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 26-iyul.
- ↑ „Fatma bint \Amr“. 2022-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 31-avgust.
- ↑ Ibn Saad/Bewley vol. 8 pp. 34-35.
- ↑ Ibn Saad/Haq vol. 1 pp. 135-136.
- ↑ 6,0 6,1 ibn Saad, Muhammad. Tabaqat vol. 8: The Women of Madina. Ta-Ha Publishers, 1995 — 33 bet.
- ↑ ibn Saad, Muhammad. Tabaqat vol. 3: The Companions of Badr, 2013 — 183 bet.
- ↑ Abdulmalik ibn Hisham. The Life of Muhammad. Oxford University Press, 1955 — 707 bet.
- ↑ ibn Saad, Muhammad. Tabaqat vol. 8: The Women of Madina. Ta-Ha Publishers, 1995 — 30 bet.
- ↑ Muhammad ibn Ishaq. Sirat Rasul Allah(The Life of Muhammad). Oxford University Press, 1955 — 116 bet.