Foxromotsitoma — bu adrenal yoki ekstra-adrenal lokalizatsiyaning simpatik-adrenal tizimining xromafin hujayralarining gormonal faol oʻsmasi boʻlib, katta miqdordagi ishlab chiqaradi. Kasallik koʻp endokrin neoplaziya sindromining tarkibiy qismi boʻlib (qoida tariqasida, bu holda feokromotsitoma ikki tomonlama boʻladi) .

Adrenalin
Noradrenalin

Klinik rasm tahrir

Neyropsikiyatrik, endokrin-metabolik, oshqozon-ichak va gematologik alomatlar (kasallikning paroksismal shakli) bilan birgalikda qon bosimining keskin oshishi bilan tariflanadi. Hujum paytida klinika simpatik-adrenal inqiroz belgilariga oʻxshaydi: qoʻrquv hissi, tashvish, titroq, titroq, terining rangsizligi, bosh ogʻrigʻi, sternum orqasida, yurak maydonida ogʻriq, taxikardiya, ekstrasistol, koʻngil aynishi, qusish, isitma, terlash, quruq ogʻiz, qonda — leykotsitoz, limfotsitoz, eozinofiliya, giperglikemiya boʻladi. Inqirozning davomiyligi bir necha daqiqadan bir necha soatgacha davom etadi. Inqiroz sababli qon ketishi (gipertenziv retinopatiya paydo boʻladi), serebrovaskulyar avariya, oʻpka shishi bilan kechishi mumkin. Baʼzan toʻsatdan paydo boʻladi va hissiy stress, jismoniy stress, tana holatining keskin oʻzgarishi bilan qoʻzgʻatilishi mumkin. Kasallikning barqaror shakli bilan doimiy ravishda yuqori arterial gipertenziya, buyraklarning funktsional holatining mumkin boʻlgan buzilishi, fundusdagi oʻzgarish, qoʻzgʻaluvchanlikning kuchayishi, kayfiyatning oʻzgaruvchanligi, charchoq, bosh ogʻrigʻi kuzatiladi. Xatarli oʻsma bilan feokromoblastoma -vazn yoʻqotish, qorin ogʻrigʻi oz uchraydi. Qandli diabet rivojlanishi mumkin. Diagnostik maqsadlarda buyrak usti bezlarini ultratovush tekshiruvi, kompyuter tomografiyasi, (topikal tashxis)dan oʻtkaziladi, katexolaminlar va ularning metabolitlari siydik bilan (bir kun ichida yoki hujumdan keyin yigʻilgan siydikning uch soatlik qismida) chiqariladi: adrenalin, norepinefrin, vanililmandel kislotasi aniqlanadi, farmakologik testlar gistamin yoki tropafen orqali amalga oshiriladi.

Davolash tahrir

Feokromotsitoma davolash eng yaxshi usuli oʻsimtani jarrohlik yoʻli bilan olib tashlash. Lekin u faqat qon bosimi barqarorlashgandan keyin qilinishi kerak. Shu maqsadda, feokromotsitomani davolashning operatsiyadan oldingi bosqichida bemorga a-blokerlar buyuriladi: Fenoksibenzamin, Fentolamin, Tropafen kabilar Feokromotsitomani olib tashlash uchun jarrohlik amaliyotini oʻtkazish usullari: ochiq kirish, laparoskopik kirish va retroperitoneoskopik jarrohlik.

Bir nechta oʻsmalar bilan feokromotsitomani jarrohlik davolash yagona yoʻli yoʻq. Hamma oʻsmalarni toʻliq olib tashlash maqsadga muvofiqi, lekin jarrohlik xavfi yuqori boʻlganligi sababli, feokromotsitomani davolashning ushbu taktikasidan voz kechish kerak va oʻsmalarni rezektsiya qilish bir necha bosqichda amalga oshirililib yoki oʻsimtaning faqat bir qismi olib tashlanadi.

Yana qarang tahrir

  • Koʻp endokrin neoplaziya
  • Sipple sindromi
  • Gorlin sindromi
  • adrenal adenoma
  • Adrenalektomiya

Manbalar tahrir

  1. „„Euromedprestige“ tibbiyot markazi veb-saytidagi entsiklopediya (Katta tibbiyot ensiklopediyasi asosida)“. 2016-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-aprel.