Firuza Velikhanli (ozarbayjoncha: Firuzə Orxan qızı Vəlixanlı; 1970- yil 26-oktabrda tugʻilgan) — ozarbayjonlik shaxmatchi, FIDE ayol grossmeyster unvoniga ega (WGM, 1994). Shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi Yevropa chempionatining bronza medali sovrindori (1992).

Biografiyasi tahrir

1980-yillarning oʻrtalaridan 2000-yillarning boshigacha Velikhanli Ozarbayjonda yetakchi ayol shaxmatchilardan biri boʻlgan. 1986-yilda Minskda Ozarbayjon SSR ayollar jamoasi bilan shaxmat boʻyicha 1-sovet ayollar jamoasi chempionligini qoʻlga kiritdi. Ikkinchi bortda u ajoyib natija koʻrsatib, 8 oʻyinning barchasida gʻalaba qozondi[1].

Velikhanli ikki marta shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi SSSR chempionati finalida qatnashgan:

  • 1987-yilda Tbilisida u oxirgi, 20-oʻrinni egalladi;
  • 1989-yilda Voljskiyda u Marina Sheremetieva va Zoya Lelchuk bilan 8-10-oʻrinlarni boʻlishdi.

U Ozarbayjon terma jamoasi uchun ayollar shaxmat olimpiadalarida ishtirok etgan:[2]

1992-yilda Maniladagi 30-shaxmat Olimpiadasida (ayollar) ikkinchi oʻrinni egalladi (+7, =3, −4),

1994-yilda Moskvadagi 31-shaxmat olimpiadasida (ayollar) ikkinchi oʻrinni egalladi (+6, =4, −3),

2002-yilda Bled shahridagi 35-shaxmat Olimpiadasida (ayollar) birinchi oʻrinni egalladi (+6, =3, −5),

2004-yilda Kalvia shahridagi 36-shaxmat Olimpiadasida (ayollar) ikkinchi oʻrinni egalladi (+5, =5, −4).

Velikhanli Ozarbayjon terma jamoasi safida shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi Yevropa chempionatida ishtirok etgan:[3]

1992-yilda Debretsen shahrida boʻlib oʻtgan 1-jamoaviy shaxmat (ayollar) Yevropa chempionatida birinchi oʻrinni egalladi (+3, =3, −2) va jamoaviy va shaxsiy bronza medallarini qoʻlga kiritdi.

1997-yilda Pula shahrida (+4, =5, −0) shaxmat boʻyicha 2-jamoa Yevropa chempionatida (ayollar) ikkinchi oʻrinni egalladi.

U 26 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar oʻrtasidagi shaxmat boʻyicha jahon chempionatida Ozarbayjon terma jamoasi safida oʻynadi:[4]

1993-yilda Paranaguada shaxmat boʻyicha 26 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar oʻrtasidagi 9-jahon chempionatida birinchi zaxira kengashida (+2, =1, −1).

1990-yilda Velikhanli FIDE ayol xalqaro ustasi (WIM) unvoniga sazovor boʻldi va 1994-yilda u FIDE ayol grossmeysteri (WGM) unvoniga sazovor boʻldi.

1991-yilda shaxmat boʻyicha oʻyin koʻrsatgani uchun Ozarbayjon SSR Faxriy diplomi bilan taqdirlangan[5]. 1995-yilda Ozarbayjonda sportni rivojlantirishdagi xizmatlari uchun Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti tomonidan „Taragi“ medali bilan taqdirlangan[6].

Manbalar tahrir