Henry Thomas Marsh (1950-yil 5-martda tugʻilgan) – ingliz neyroxirurgi va bir qancha bestseller asarlar muallifi, uygʻoq holdagi kraniotomiya usullari va Ukrainada neyroxirurgiya ishlarining asoschisi. Uning koʻpchilik tomonidan eʼtirof etilgan "Do No Harm: Stories of Life, Death and Brain Surgery" (Zarar yetkazma: Hayot, oʻlim va miya jarrohligi hikoyalari) nomli memuar kitobi 2014-yilda chop etilgan[1]. Bu asar 37 tilga tarjima qilingan. The Economist jurnali nashriga koʻra, bu memuar „shunchalik nafis yozilganki, baʼzilar janob Marshda neyroxirurgiya oʻz Boswellini topdi“, deb aytishlari ajablanarli emas[2]. Uning ikkinchi xotira kitobi „Admissions: A life in brain surgery“ (Qabullar: Miya jarrohligidagi hayot) 2017-yilda nashr etilgan. Uning eng soʻnggi kitobi 2022-yilda nashr etilgan va tanqidchilarning eʼtirofiga sabab boʻlgan va uning shifokordan bemorga aylanganligini tasvirlaydi.

Henry Marsh

2016-yil sentabrda Ternopil Milliy Tibbiyot Universitetiga tashrif buyurgan Henry Marsh
Tavalludi 5-mart 1950
Birlashgan Qirollik
Fuqaroligi Birlashgan Qirollik
Sohasi Neyroxirurgiya
Taʼlimi Oksford universiteti kolleji, Qirollik bepul tibbiyot maktabi
Mashhur ishlari Uygʻoq holdagi kraniotomiya texnikalari va Ukrainadagi neyroxirurgiya ishlari
Turmush oʻrtogʻi Kate Fox

Yoshligi

tahrir

Marsh ota-onasining toʻrt farzandidan eng kichigi. Uning ota-onasi qonun islohotchisi Norman Stayner Marsh (1913–2008) va kitob sotuvchisi Christian Christinnecke (1917-2000) boʻlgan. Uning onasi 1939-yilda Germaniyadagi Halle shahridan Angliyaga koʻchib oʻtdi, chunki u Gestapo tomonidan „nasistlarga qarshi fikr bildirgani“ uchun qoralangan edi[3]. Henry Marshning ota-onasi 1939-yilning yozida Londonda turmush qurishdi[4]. Ular huquqshunos va jamoat faoli Peter Benensonning tashabbusi bilan boʻlgan Amnesty xalqaro inson huquqlari tashkilotini yaratishda yetakchi rol oʻynagan.

Marsh 1950-yilda Oksford tashqarisidagi qishloqda tugʻilgan. Otasi Oksford universitetida huquqdan dars bergan[5]. Marsh Oksforddagi Dragon maktabida tahsil olgan[6]. Keyinchalik uning oilasi Londondagi Klafamga koʻchib oʻtdi va Henry Westminster maktabiga bir muddat pansioner sifatida yuborildi. Qirollik bepul tibbiyot maktabini tibbiyot yoʻnalishi boʻyicha imtiyozli diplom bilan tamomlashidan oldin Henry Marsh Oksford universitetidagi Universitet kollejida siyosat, falsafa va iqtisod boʻyicha oʻqigan[5].

Faoliyati

tahrir

Marsh 2015-yilgacha London janubidagi Sent-Jorj kasalxonasida Atkinson Morli qanotida yetakchi konsultant neyroxirurg boʻlib ishlagan.

U miyani mahalliy anesteziya ostida operatsiya qilishga ixtisoslashgan va 2004-yilda BBCning "Your Life in Their Hands" (Sening hayoting ularning qoʻlida) hujjatli filmining qahramoni boʻlib[7], Qirollik televideniye jamiyatining oltin medaliga sazovor boʻlgan.

U 1992-yildan boshlab sobiq Sovet Ittifoqida, asosan Ukrainada neyroxirurglar bilan ishlaydi va u yerdagi faoliyati 2007-yilda BBC Storyville filmi "The English Surgeon"ning mavzusi boʻlgan[8]. Ushbu film 2010-yilda „Eng yaxshi ilmiy hujjatli film“ sifatida Emmy mukofotiga sazovor boʻlgan.

Henry Marsh kasalxona binolari va dizaynining bemorlarning davolanish natijalari va xodimlarning ruhiy holatiga taʼsiriga alohida qiziqish bildiradi; u bu mavzuda koʻp radioeshittirish va maʼruzalar qildi.

2017-yilda Marsh Orion nashriyoti Weidenfeld & Nicolson bilan ikkinchi xotira kitobi „Admissions: Life as a Brain Surgeon“ ni nashr ettirgan. 2022-yilda u Jonathan Capeda „And Finally“ ni nashr etdi, ushbu kitobda u shifokorlikdan saraton bilan kasallangan bemorga aylanganligini tasvirlaydi. U muntazam ravishda New Statesman jurnalida nashrlar berib boradi va Guardian, The Times, New York Times, The Sunday Times va Ukrainaning onlayn gazetasi Ukrainska Pravda uchun maqolalar yozgan.

2023-yilda u doktor Reychel Klark bilan birgalikda Ukrainadagi palliativ yordam shifokorlari va hamshiralariga yordam berishni maqsad qilgan „Ukraina Hospis“ xayriya tashkilotiga asos solgan. U 1992-yildan beri Ukrainadagi hamkasblari bilan ishlab keladi va Rossiya bosqinidan keyin ham Ukrainaga tashrif buyurishni davom ettiradi.

Mukofot va unvonlari

tahrir

Marsh 2010-yilda Qirolicha tugʻilgan kunni nishonlash marosimida Britaniya Imperiyasi ordeni (CBE)ga sazovor boʻlgan. Shuningdek, 2010-yilda unga Qirolicha kasalxonasida Lesli Oliver Nutqi topshirildi[9]. 2023-yilda Marsh Qirollik jarrohlar kolleji (Angliya) tomonidan Clement Price Thomas medali bilan taqdirlangan.

Shaxsiy hayoti

tahrir

Henry Marsh ijtimoiy antropolog, „Watching the English“ bestselleri muallifi, boʻsh vaqtida mebel yasash va asalarichilik bilan shugʻullanadigan Kate Fox bilan turmush qurgan[10]. U arxitektura tarixchisi Bridjit Cherrining ukasi[11].

Marsh – My Death My Decision – Buyuk Britaniyada oʻlimga nisbatan rahmdilroq yondashishni, shu jumladan, agar insonning qatʼiy istagi boʻlsa, tibbiyot aralashuvi bilan oʻlimga qonuniy huquqni izlaydigan tashkilot homiysi[12].

2021-yil aprel oyida Marshga prostata bezining tarqalgan saratoni tashxisi qoʻyilgani eʼlon qilindi[13], kasallik 2022-yil avgustidan hozirgacha remissiya bosqichida[14]. Bu orada u mahalliy shifokorlarga dars berish va maslahat berish uchun Ukrainaga tashrif buyurdi[14].

Nashrlari

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. Marsh, Henry. Do No Harm: Stories of Life, Death and Brain Surgery. Orion, 2014. ISBN 978-0297869870. 
  2. „Books of the Year: Page turners“. The Economist (2014-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2014-yil 7-dekabr.
  3. William Goodhart. „Norman Marsh“. Founding member of the Law Commission, reformer and academic. The Guardian, London (2008-yil 27-oktyabr). Qaraldi: 2018-yil 23-sentyabr.
  4. „Index entry“. FreeBMD. ONS. Qaraldi: 2018-yil 23-sentyabr.
  5. 5,0 5,1 „Henry Marsh - a life in brain surgery“ (2018-yil mart).
  6. „OD News“. The OD. 1-jild. Dragon School. 2011. 22-bet.
  7. „I was awake during brain surgery“. BBC News. BBC (2004-yil 9-mart). Qaraldi: 2008-yil 19-avgust.
  8. Sanderson. „Brain surgery with a DIY drill“. BBC News. BBC (2008-yil 28-mart). Qaraldi: 2008-yil 19-avgust.
  9. „Third Annual Leslie Oliver Oration“. Neurosurgery News. Barking, Havering and Redbridge University Hospitals NHS Trust (2010-yil 16-yanvar). 2012-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 7-oktyabr.
  10. Wagner, Erica (March 2014). "Life and death at his fingertips: watching a brain surgeon at work". New Statesman. http://www.newstatesman.com/lifestyle/2014/03/life-and-death-his-fingertips-watching-brain-surgeon-work. 
  11. Wintle, Angela. „British neurosurgeon Henry Marsh on his passion for tools, doing up houses and beekeeping“. Sunday Times online (2017-yil 11-iyun). Qaraldi: 2017-yil 15-iyun.(subscription required)
  12. „About Us“. mydeath-decision.org. Qaraldi: 2021-yil 25-mart.
  13. „Assisted dying inquiry essential, leading brain surgeon says“. BBC News (2021-yil aprel).
  14. 14,0 14,1 Henry Marsh, How brain surgeon Henry Marsh went from doctor to patient,' The Guardian 13 August 2022

Yana qarang

tahrir

Havolalar

tahrir