José Arce – (1881-yil, 15-oktabr – 1968-yil, 27-iyul) argentinalik shifokor, siyosatchi va diplomat edi[1]. Arce 1948-yil 16-apreldan 1948-yil 21-sentyabrgacha boʻlgan davrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi prezidenti lavozimida ishlagan[2].

José Arce
Tavalludi 15-oktyabr 1881-yil
Estancia, Argentina
Vafoti 27-iyul 1968-yil(1968-07-27)
(86 yoshda)
Boudry, Shvetsariya
Fuqaroligi Argentina
Taʼlimi Buenos Ayres universiteti

Arce Lobería shahridagi „Estancia La Independencia“da tugʻilgan va Balcarceda (toʻliq ismi Marcos Jose Arce) choʻqintirilgan. Bor-yoʻgʻi oʻn besh yoshida Arce Buenos Ayres universitetining tibbiyot fakultetida oʻqishni boshladi, u yerda 1903-yilda oltin medal bilan fan doktori ilmiy darajasini oldi. Arce atigi 25 yoshida jarroh va universitetda Anatomiya professori boʻldi. Arce, shuningdek, jarrohlik professori ham boʻlgan. 1907-yilda Montevideodagi Lotin Amerikasi Tibbiyot Kongressida mamlakat nomidan namoyishga chiqqan.

1909-yilda Arce siyosatga kirdi va 1913-yilgacha Buenos-Ayres shahrida qonun chiqaruvchi organida faoliyat yuritdi, 1912-yilda rais boʻldi. Tibbiy karyerasini davom ettirib, 1911-yilda Argentina Tibbiyot Jamiyatining prezidenti boʻlgan. 1913-yilda Arce Argentina Deputatlar palatasiga saylandi, 1913-1920-yillar, 1924-1928-yillar va 1934-yildan 1938-yilgacha Buenos-Ayres viloyati vakili boʻlib xizmat qildi. Arce Buenos Ayres universitetida iqtisodiyot fakultetini tashkil etish taklifini bergan. Arce 1922-yildan 1926-yilgacha Buenos Ayres universiteti rektori boʻlgan va Tibbiyot fakulteti binosini koʻchirtirgan. 1926-yilda deputatlar palatasi prezidenti boʻldi.

1945-yilda Arce Argentinaning Shanxaydagi elchisi boʻldi va 1946-1949-yillarda BMTdagi doimiy vakili boʻlgan, shu vaqt ichida Arce Argentinada 1948-1949-yillarda xavfsizlik kengashi aʼzosi boʻlgan. Arce 1948-yilda Parijda boʻlib oʻtgan Falastindagi vaziyat boʻyicha maxsus sessiyaning prezidenti boʻlgan. Pochta markalari kolleksioneri Arce, Birlashgan Millatlar Tashkiloti pochta markalarini ham chiqarishini taklif qiladi, bu gʻoya 1951-yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Pochta maʼmuriyati tashkil etilganida amalga oshirildi.

Juan Perón hukumat tepasiga kelgan davrda Arce Madrid va Qoʻshma Shtatlarga surgun qilingan. Arce bir nechta kitoblar, jumladan, uch jildlik avtobiografiya, Francisco Francoga bagʻishlangan kitob va Folklend orollarini Argentina nazoratiga qaytarish uchun manifest yozgan.

Arcening bir qizi bor edi, Arce 1922-yilda 14 yoshida Parijda vafot etdi. Bir necha kundan soʻng Arce qizi xotirasiga María Antonieta Arce deb nomlangan kutubxonaga oʻz kitoblarini sovgʻa qildi. Arce Buenos-Ayresdagi uyini prezident Julio Argentino Rocaga bagʻishlangan muzeyga aylantirish uchun sovgʻa qildi. Arce butun dunyo universitetlari va hukumatlaridan koʻplab mukofotlarga sazovor boʻlgan.

Mukofotlar

tahrir
  • 1903-yil, Oʻqishdagi muvaffaqiyatlari uchun oltin medal oladi.
  • 1922-yil, Fransiya hukumati uni Faxriy legion ofitseri etib tayinladi.
  • 1924-yil, Alfonso XIII, Alfonso XII fuqarolik ordenining Ritsar maqomidagi katta xochini beradi
  • 1924-yil, Madrid universitetining faxriy unvonini olgan.
  • 1925-yil, Italiyada Toj ordeni qoʻmondoni etib tayinlandi.
  • 1927-yil, Fransiya hukumati Faxriy legion qoʻmondoni lavozimiga koʻtarildi.
  • 1927-yil, Gamburg universitetida oltin medal sohibi.
  • 1932-yil, Ruminiyada Yulduz ordeni sohibi.
  • 1933-yil, Ruminiya Tojining Buyuk Xoch ordeni bilan taqdirlangan.
  • 1935-yil, Chilida „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni bilan taqdirlangan.
  • 1935-yil, U Peruda Quyosh ordeni bilan taqdirlandi.
  • 1937-yil, Braziliyada Cruzeiro ordeni qoʻmondoni etib tayinlandi.
  • 1938-yilda Braziliyada Cruzeiro ordenining katta ofitseri unvoniga sazovor boʻldi.
  • 1939-yil, Chilidagi xizmatlari uchun katta ofitser unvoni.
  • 1941-yilda, Ispaniyada Donishmand Alfonso X ordenining Buyuk xochi topshiruvchi inson boʻlib qatnashdi.
  • 1941-yil, Operatsiyadan oldingi pnevmotoraks boʻyicha tibbiyotda amaliy fan milliy mukofotini old.
  • 1943-yil, Venesueladagi „Ozodlik ordeni“ bilan taqdirlangan.
  • 1943-yil, Panamada Vasco Nunez de Balboa ordeni bilan taqdirlangan.
  • 1949-yil, Chilida „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni bilan taqdirlangan.

Manbalar

tahrir
  1. British Documents on Foreign Affairs--reports and Papers from the Foreign Office Confidential Print: South and Central America, January 1941-December 1941. University Publications of America, 1998 — 185-bet. 
  2. „List of Presidents“. United Nations. Qaraldi: 2015-yil 1-fevral.