Kasbi tumani
Kasbi tumani – Oʻzbekiston Respublikasining Qashqadaryo viloyatidagi tuman. 1970-yil 16-oktabrda tashkil etilgan. Kasbi tumani viloyatning gʻarbida joylashgan. Qarshi, Koson, Nishon, Muborak tumanlari bilan chegaradosh. Maydon 0,65 ming km2. Aholisi 204,0 ming kishi (2022). Kasbi tumanida 12 qishloq fuqarolari yigʻini (Denov, Komilon, Maymanoq, Mesit, Mugʻlon, Qamashi, Qatagʻon, Talishbe, Toshqoʻrgʻon, Yangihayot, Yuksalish, Xo'jaqarliq, Choʻlquvar) bor. Markazi – Mugʻlon shaharchasi.[1]
| tuman | |
|---|---|
| Tarkibida | Qashqadaryo viloyati |
| Maʼmuriy markazi | Mugʻlon |
| hokim | To'xtamurod Meyliyev |
| Rasmiy tillar | Oʻzbek |
| Aholi (01.01.2022) | 204,0 ming kishi |
| Dinlar tarkibi | musulmonlar |
| Vaqt mintaqasi | UTC+5 |
| Avtomobil raqami kodi | 70 |
| Rasmiy sayti | https://www.kasbit.uz/ |
| Xaritada | |
 | |
| Koordinatalari: 38°57′33″N 65°25′41″E / 38.95917°N 65.42806°E G O | |
Tabiati tahrir
Kasbi tumani Qarshi choʻlida joylashgan. Hududida Maymanoq togʻ tizmasi bor. Iqlimi keskin kontinental. Yozi issiq, quruq va uzoq. Bahor va kuzda yogʻin kam. Qishda qor oz yogʻadi, qattiq sovuq boʻlmaydi. Yanvarning oʻrtacha harorati 0° dan Ggacha, iyulniki 28,2°–31,6°. Yil davomida yogʻingarchilik kunlari 58–60 kundan oshmaydi. Haroratning yuqoriligi tufayli bugʻlanish miqdori yiliga yogʻingarchilikka nisbatan oʻn barobar koʻp. Yiliga oʻrtacha 270 mm, ayrim yillari 310–320 mm, qurgʻoqchilik yillari 100 mm yogʻin tushadi. Kasbi tumanining Koson tumani bilan chegarasidan Qashqadaryo oqib oʻtadi. Tuprogʻi, asosan, boʻz tuproq. Baʼzi joylarda shoʻrlangan. Yaylovlarda shuvoq, isiriq, yantoq, jingak, karrak, tuyaqorin, qamish,.yulgʻun va boshqalar oʻsadi. Yovvoyi hayvonlardan quyon, tulki, boʻri, chiyaboʻri, yumronqoziq, turli xil ilonlar, toshbaqa, kaltakesaklar, qushlardan yovvoyi oʻrdak bor.
Aholisining aksari qismi oʻzbeklar (86,1%); shuningdek, tojik, turkman, qirgʻiz, koreys, tatar, ozarbayjon, arman va boshqa millat vakillari ham yashaydi. 1 km2 ga 313,8 kishi toʻgʻri keladi (2022). Shaharliklar 78,4 ming kishi, qishloq aholisi 125,6 ming kishi (2022-yil).
Iqtisodiyoti tahrir
Tuman iqtisodiyotida sanoat va qishloq xoʻjaligi asosiy oʻrinni egallaydi. Kasbi tumanida paxta tozalash zavodi, non kombinati, non sexi, 2 avtokorxona, sutni qayta ishlash korxonasi, mahalliy sanoat korxonasi, bosmaxona mavjud. 170 dan ziyod xususiy savdo ishlab chiqarish firmalari, kichik korxonalar, 500 ga yaqin maishiy xizmat koʻrsatish shoxobchasi bor. Qishloq xoʻjaligida foydalaniladigan jami yer 50 ming ga, shundan sugʻoriladigan yer maydoni 45,5 ming ga. Ekin maydoni 43 ming ga ni tashkil etadi. Shundan 22 ming ga yerga paxta, 16,6 ming ga yerga don ekinlari, qolgan yerlarga sabzavot, poliz, kartoshka, yem-xashak ekinlari ekiladi. 2 ming ga dan ziyod yer bogʻ, tutzor va tokzorlardan iborat, 4 ming ga dan ortiq yer yaylov. Kasbi tumanida shirkat va bir jamoa xoʻjaliklari, qishloq aksiyadorlik jamoasi, 2 qishloq xoʻjaligi paychilik jamiyati, parrandachilik xoʻjaligi faoliyat koʻrsatadi. Bir xoʻjalik chorvachilikka, bir xoʻjalik bogʻdorchilikka ixtisoslashtirilgan. Tuman hududida Oʻzbekiston paxtachilik ilmiy tadqiqot institutining Qashqadaryo filiali joylashgan, tajriba sinovlari Alisher Navoiy nomidagi shirkat xoʻjaligida olib boriladi. Chorvachilikda qoramolchilik asosiy oʻrinni egallaydi. Kasbi tumanida 49,3 ming bosh krramol, 76,6 ming qoʻy-echki, 148,9 ming parranda, 933 ot boqiladi (1998). Pillachilikni rivojlantirishga ham koʻp ahamiyat berilmoqda.
53 umumiy taʼlim maktabi, internat-litseyi, gimnaziya, 3 kasb-hunar maktabi, sport, musiqa maktablari, iqtisodiy taʼlim markazi, madaniyat va istirohat bogʻi, 28 kutubxona, 10 madaniyat uyi, 9 klub, stadion, tennis korti, 21 sport zali, 24 futbol va 19 basketbol maydonlari bor. 50 oʻrinli nogironlarni reabilitatsiya qilish markazi, 325 oʻrinli 2 kasalxona, 200 oʻrinli kunduzgi statsionar, 12 qishloq vrachlik punkti, 11 qishloq vrachlik ambulatoriyasi, 26 feldsher-akusherlik punkti, 3 poliklinika, 9 dorixona mavjud. 1100 ga yaqin oliy va oʻrta maxsus maʼlumotli tibbiyot xodimi ishlamoqda. 1971-yildan „Sadoqat“ tuman gazetasi chiqadi (adadi 900).[1] Kasbi tuman hokimi: Meyliyev Tо'xtamurod Abdixalikovich .
Manbalar tahrir
| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |