Kepler-20f (ekzosayyora)
Kepler-20f (shuningdek, uning Kepler Object of Interest belgisi bilan ham tanilgan KOI -070.05 ) Quyoshga o'xshash Kepler-20 yulduzi atrofida aylanadigan ekzosayyora bo'lib, NASA Kepler kosmik apparati tomonidan kashf etilgan beshta sayyoraning ikkinchi eng tashqi qismidir. U Lira yulduz turkumida Yerdan taxminan 929 yorug'lik yili (285 parsek yoki taxminan 8.988×1015 km ) uzoqlikda joylashgan. Ekzosayyora tranzit usuli yordamida topildi, unda sayyora o'z yulduzi oldidan kesib o'tayotganda yuzaga keladigan xiralashtirish effekti o'lchanadi. Sayyora diqqatga sazovordir, chunki u hozirgacha ma'lum bo'lgan Yerga eng yaqin radiusga ega.
 | |
| Kashf etilishi | |
|---|---|
| Kashf etilgan | Kepler jamoasi |
| Kashf etilgan sanasi | 20-dekabr, 2011-yil |
Aniqlash usuli |
Tranzit (Kepler missiyasi) |
| Mehvar tasnifi | |
| Katta yarim oʻqi | 0.1104 AU (16,520,000 km) |
| Ekssentrisiteti | <0.32 |
| Orbital davri | 19.57706 d |
| Chekinish |
88.68+0.17 −0.14 |
| Yulduz | Kepler-20 (KOI-070) |
| Fizik tasnifi | |
| Oʻrtacha radiusi |
1.003+0.050 −0.089 Andoza:Earth radius |
| Massasi | ~1 Andoza:Earth mass |
| Harorat | 705 K (432 °C; 809 °F) |
Xususiyatlari tahrir
Massasi, radiusi va harorati tahrir
Kepler-20f radiusi tufayli (>95% ehtimol) toshli sayyora bo'lishi mumkin. Ammo, uning radiusi Yerga eng yaqin bo'lganligi (1,004 R) bilan ajralib turadi [1]. Biroq, uning radiusi Yernikiga deyarli bir xil bo'lsa-da, uning sirti va tabiati Yerga umuman o'xshamaydi . Kepler-20f ning o'rtacha harorati taxminan 705 K (432 °C; 809 °F) ni tashkil qiladi. Uning yuzasi suyuq suvni ushlab turish uchun juda issiq va ba'zi turdagi metallarni eritish uchun ham yetarlicha issiq [1]. Ammo uning kattaligi tufayli unda suv bug'lari bo'lgan o'z atmosferasiga ega bo'lishini kutish mumkin. Sayyora massasi uning tarkibiga qarab taxminan 0,66–3,04 M yaqinlashishi mumkin. Yerga o'xshash sayyoranubg massasi taxminan 1,2 M teng bo'ladi.
Mezbon yulduz tahrir
Kepler-20 Lira yulduz turkumidagi Quyoshga o'xshash yulduz bo'lib, massasi 0,91 (± 0,03) M ☉ va radiusi 0,94 (± 0,06) R ☉ga teng bo'lib, uning yoshi 8,8 milliard yil deb taxmin qilinadi [2]. Boshqacha qilib aytganda, Kepler-20 Quyoshdan taxminan 9% kamroq massaga ega va unga qaraganda 6% yoshroq. Yulduzning metallligi 0,01 (± 0,04) ni tashkil qiladi. Ya'ni yulduzda temir (va, ehtimol, boshqa elementlar) darajasi Quyoshnikiga deyarli bir xil [2]. Metalllik sayyora tizimlarida muhim rol o'ynaydi va metallligi yuqori bo'lgan yulduzlar atrofida sayyoralarni aniqlash ehtimoli ko'proq [3]. Buning sababi shundaki, yuqori metalllik sayyoralarni tezda gaz gigantlariga aylantirish uchun ko'proq material beradi yoki yuqori metalllik sayyoraning yulduzga ko'chishini kuchaytiradi va sayyorani aniqlashni osonlashtiradi [4]. Yulduz orbitasid=da yana to'rtta ma'lum sayyoraga mavjud: Kepler-20b, Kepler-20c, Kepler-20d va Kepler-20e . Tizimdagi barcha sayyoralar Merkuriy orbitasiga to'g'ri keladi.
Kepler-20 12,51 magnitudasiga ega, uni Yerdan yalang'och ko'z bilan ko'rish uchun juda xira.
Kashf qilinishi tahrir
2009-yilda NASAning Kepler kosmik kemasi oʻzining fotometridayulduzlarni kuzatishni yakunlayotgan edi. Unda oʻtkazuvchi hodisalarni aniqlash uchun ishlatadigan asbob boʻlib, unda sayyora oʻz yulduzini qisqa va taxminan muntazam bir xil vaqt davomida kesib oʻtadi. Ushbu oxirgi sinovda Kepler <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kepler_Input_Catalog" rel="mw:ExtLink" title="Kepler Input Catalog" class="cx-link" data-linkid="156">Kepler Input Catalog</a> 50000 yulduzni kuzatdi. Jumladan Kepler-20, yorug'likning dastlabki egri chiziqlarini tahlil qilish uchun, Kepler ilmiy jamoasiga yuborildi. Ular rasadxonalarda kuzatish uchun guruhdagi aniq sayyora ssheriklarini tanladilar. Potentsial ekzosayyora nomzodlari uchun kuzatuvlar 2009-yil 13-maydan, 2012- yil, 17-martgacha bo'lib o'tdi. Kepler-20f uchun taxminan har 19 kunda (uning orbital davri) sodir bo'ladigan tegishli tranzitlarni kuzatgandan so'ng, oxir-oqibat, 19 kunlik davriy tranzit uchun sayyora tanasi mas'ul degan xulosaga kelindi. Ekzosayyora, Kepler-20 tizimidagi boshqa sayyoralar va Kepler tomonidan o‘rganilgan yulduzlar atrofidagi boshqa sayyoralar 2011-yil 20-dekabrda e’lon qilindi [1]
Yana qarang tahrir
- Kepler-20e - Kepler-20 tizimidagi yana bir ekzosayyora va radiusi Yernikidan bir oz kichikroq.
Ma'lumotnomalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „NASA Discovers First Earth-size Planets Beyond Our Solar System“. NASA (2011-yil 20-dekabr). 2020-yil 16-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
- ↑ 2,0 2,1 Schneider, Jean, „Star : Kepler-20“, The Extrasolar Planets Encyclopaedia, CNRS/LUTH - Paris Observatory, 2012-01-19da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2011-12-21
- ↑ Fischer, Debra A.; Valenti,Jeff (2005-04-01). "The planet-metallicity correlation". The Astrophysical Journal 622 (2): 1102–1117. doi:10.1086/428383.
- ↑ Seager, Sara „Statistical Distribution of Exoplanets by Andrew Cumming“,. Exoplanets. University of Arizona Press, 2010 — 191–214 bet. ISBN 978-0-8165-2945-2.