Ko‘ksaroy (maydon)
Koʻksaroy maydoni – Samarqand va Oʻzbekistondagi eng yirik maydonlardan biri. U shaharning tarixiy markazida, qadimdan XX asr boshlarigacha Samarqand qalʼasi deb ataladigan tepalikda joylashgan.
Ko‘ksaroy (maydon) | |
|---|---|
 | |
| Mamlakat | O‘zbekiston |
| maydon | Samarqand |
Maydoni taxminan 2,0 km² yoki deyarli 30 gektar hududni egallaydi. Maydon hududi qisman davlat idoralari va tashkilotlari binolari, shuningdek, boshqa binolar bilan qurilgan. Xususan, maydonda Samarqand viloyati hokimligi binosi, shuningdek, ikkita koʻp qavatli uy – „Markaziy“ mehmonxona va Samarqand viloyati hokimligining koʻp qavatli binosi – mamlakatimizdagi eng baland binolardan biri joylashgan. Maydon hududida 2018-yil dekabr oyida balandligi 60 metr (bayroq oʻlchamlari 20 dan 10 metrga) Oʻzbekiston bayrogʻi tushirilgan bayroq ustuni oʻrnatilgan katta maydon mavjud. Bu Toshkentdagi 65 metrlik bayroq ustunidan keyin Oʻzbekistondagi ikkinchi eng baland bayroq ustunidir.
Maydonning sharqiy tomonida Dagbitskaya koʻchasi, gʻarbiy tomonida Boʻstonsaroy koʻchasi, janubida Registon koʻchasi, shimolda mahallalar maydonga tutashgan.
Koʻksaroy maydoni egallagan hudud kichik tepalikda, dengiz sathidan oʻrtacha 725 metr balandlikda, shaharning oʻzi esa dengiz sathidan oʻrtacha 715 metr balandlikda joylashgan. Bu koʻtarilish ayniqsa, Samarqandning hozir saqlanib qolgan meʼmoriy yodgorliklarining aksariyati joylashgan sharqiy va janubiy tomonlarda yaqqol seziladi. Aynan shu tepalik hududidan qadimgi Novadon kanalining bir qismi oqib oʻtgan. Oʻrta asrlardan beri bu joy qoʻshinlar joylashgan joylardan biri boʻlgan shaharni kuzatish uchun ajoyib joy hisoblangan.
Butun Samarqand shahri kabi Koʻksaray maydoni ham boshqa arxeologik, madaniy, diniy va meʼmoriy yodgorliklar qatori „Samarqand – madaniyatlar chorrahasi“ nomi bilan UNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan[1][2].