Kojevnikov g‘ingpashshasi
Kojevnikov g‘ingpashshasi ( lat. Chrysotoxum kozhevnikovi ) — g‘ingpashalar (Syrphidae) oilasiga mansub Chrysotoxum kamyob turi. O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
| Kojevnikov g‘ingpashshasi | |
|---|---|
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Hayvonlar |
| Tip: | Boʻgʻimoyoqlilar |
| Sinf: | Hasharotlar |
| Oila: | Syrphidae |
| Urugʻ: | Chrysotoxum |
| Turlari: | Kojevnikov g‘ingpashshasi |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Chrysotoxum kozhevnikovi Smirnov, 1925 | |
Tarqalishi tahrir
Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Tojikiston, Oʻzbekiston . O‘zbekistondagi yashash joylari: Chimyon, Chotqol qo‘riqxonasi (Chotqol tizmasi), Oqtosh (Karjantau tizmasi), Xayot (Nurotov tizmasi).
Tavsif tahrir
Bunday g‘ingpashshalarning kichik turi qorin bo‘shlig‘ida yorqin sariq va qora chiziqlar bilan ifodalangan (tashqi tomondan mayda arilarga o‘xshaydi). Mo‘ylovlari odatda boshidan uzunroq, Flagellomer sezilarli darajada kengligidan ancha uzun. Qorin orqa tomondan qattiq qavariq, aniq chegaralangan, odatda tergitlarning orqa burchaklari chiqib turadi.
Yashash joyi tahrir
1500–2000 m balandlikdagi tekislikdagi keng bargli o‘rmonlar va o‘tloq-dasht yon bag‘irlari bo‘lgan tog‘ vodiylarida yashaydi.
Hayot tarzi tahrir
Yiliga bir necha marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qo‘yishi maydan–sentyabrgacha, soyabonguldoshlar (Apiaceae) va labguldoshlar (Lamiaceae) gullarida oziqlanadi, lichinkalari daraxtlar sharbati bilan oziqlanadi.
Soni tahrir
Ilgari bu tur ko‘p uchrar edi, ammo so‘nggi o‘n yilliklarda uning soni keskin kamayib ketdi.
Cheklovchi omillar tahrir
Daraxt va butalarni kesib tashlash, pichan tayyorlash, chorvachilikda yaylovdan haddan tashqari ko‘p foydalanish.
Adabiyot tahrir
- Красная книга Республики Узбекистан. — Т. II — Животные. Ташкент: Chinor ENK, 2009.
- Виолович Н. А. «Сирфиды Сибири» (Diptera, Syrphidae). Определитель. — Новосибирск, Наука, 1983. — 241 с.
Havolalar tahrir
- O‘zbekiston Respublikasining Qizil Kitobi (Wayback Machine saytida 2022-08-19 sanasida arxivlangan)
- Chrysotoxum kozhevnikovi eol.org saytida(ingl.) )
- Chrysotoxum kozhevnikovi. (Wayback Machine saytida 2022-05-28 sanasida arxivlangan)