Kuba — Fransiya munosabatlari

Kuba — Fransiya munosabatlari Kuba va Fransiya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir.

Kuba va Fransiya davlatlarining xaritada joylashuvi. Yashil rangda Kuba, sariq rangda Fransiya koʻrsatilgan.

Tarixi tahrir

Kuba Ispaniya imperiyasi tomonidan mustamlaka qilinganidan koʻp oʻtmay, bir necha fransuz ekspeditsiyalari hududga tashrif buyurishdi. 1554-yilda qaroqchi Jak de Sor Kubaga tashrif buyurgan birinchi fransuz boʻldi va qirol Frensis I nomidan oltinni tortib olish uchun ispan kemalariga hujum qildi, shuningdek, Jak de Sor Santyago-de-Kuba shahriga bostirib kirdi. 1555-yilda qaroqchi yana Kubaga hujum qilib Gavanani yoqib yuborgan[1]. 1791-yilda, Gaiti inqilobining dastlabki bosqichlarida bir necha ming fransuz Gaitidan Kubaga qochib ketdi. 1800—1809-yillarda Gaitidan Kubaga yana 20 000 dan ortiq fransuzlar, kreollar va sobiq qullar koʻchib kelishgan[2]. 1898-yil aprel-avgust oylarida Ispaniya-Amerika urushi paytida Fransiya Buyuk Britaniya va Germaniya imperiyasi bilan birgalikda Ispaniyani Amerika Qoʻshma Shtatlari bilan urushni toʻxtatishga va oʻz hududlari: Kuba, Filippin, Puerto-Riko, Guam orollari va boshqalardan voz kechishga chaqirdi. 1898-yil dekabrda Parij shartnomasi imzolanishi bilan Ispaniya-Amerika urushi yakunlandi va Kuba AQSH hududiga aylandi. 1902-yilga kelib mustaqillikka erishgan[3].

 
Simone de Bovuar va Jan-Pol Sartr Ernesto Gevara bilan Kubada. 1960-yil.

1959-yil yanvar oyida Kuba inqilobidan keyin Fidel Kastro Kubada hokimiyat tepasiga keldi. Fransuz mutafakkirlari va yozuvchilari Kubadagi yangi kuch bilan qiziqdi. 1960-yilda fransuz faylasufi Jan-Pol Sartr va yozuvchi Simone de Bovuar Kubaga tashrif buyurib, mamlakat rahbari Fidel Kastro, shuningdek, Lotin Amerikasi inqilobchisi Ernesto Che Gevara bilan uchrashdi[4]. 1962-yilda Kuba raketa inqirozi paytida Fransiya prezidenti Sharl de Goll orolda Sovet raketalarining joylashtirilishiga yoʻl qoʻymaslik uchun Kuba blokadasida AQShni qoʻllab-quvvatladi[5].

 
Kubaning Parijdagi elchixonasi.

1964-yil dekabr oyida kubalik siyosatchi Ernesto Che Gevara Fransiyaga rasmiy tashrif bilan keldi. 1974-yil oktyabr oyida Fransiya Sotsialistik partiyasining birinchi kotibi sifatida Fransua Mitteran Kubaga rasmiy tashrif bilan keldi. 1995-yilda Kuba rahbari Fidel Kastro Fransiyaga birinchi rasmiy tashrifini amalga oshirdi va prezident Fransua Mitteran bilan uchrashdi. 1996-yilda Fidel Kastro Fransua Mitteran[6][7] dafn marosimida qatnashish uchun yana Fransiyaga sayohat qildi.

2015-yil iyul oyida Kuba erishi davrida Fransiya Kuba bilan yaqinroq munosabatlar oʻrnatdi. 2015-yilning may oyida Fransiya prezidenti Fransua Olland Kubaga rasmiy tashrif bilan kelgan birinchi davlat rahbari boʻldi[8]. 2016-yil fevral oyida Kuba rahbari Raul Kastro rasmiy tashrif bilan Fransiyada boʻldi[9]. 2018-yil may oyida Fransiya tashqi ishlar vaziri Jan-Iv Le Drian Kubaga tashrif buyurdi[10].

Savdo aloqalari tahrir

2016-yilda mamlakatlar oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 209 mln yevro boʻldi[11]. Kubaning Fransiyaga eksporti: baliq, rom va sigara. Fransiyaning Kubaga eksporti: don, kimyo mahsulotlari, avtomobil qismlari, sut mahsulotlari, sanoat va qishloq xoʻjaligi mashinalari va aloqa vositalari[12]. Fransiya Kubaning dunyodagi oʻn birinchi yirik savdo hamkoridir. Kubada Pernod Ricard va TotalEnergies[9] kabi fransuz transmilliy kompaniyalari mavjud.

Turizm tahrir

2016-yilda 200 000 dan ortiq fransuz fuqarolari Kubaga turizm maqsadida tashrif buyurgan. Mamlakatlar oʻrtasida toʻgʻridan-toʻgʻri parvozlar quyidagi aviakompaniyalar tomonidan oʻrnatiladi: Air Caraïbes, Air France, Corsair International va Cubana[9].

Diplomatik missiyalar tahrir

Manbalar tahrir

  1. „An Introduction to Piracy in Cuba“. 10-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  2. „La huella francesa en Santiago de Cuba (in Spanish)“. 7-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  3. „Treaty of Paris ends Spanish-American War“. 10-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  4. „Quand Sartre et de Beauvoir découvraient le Cuba de Castro (in French)“. 15-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  5. „Cuban Missle Crisis Telegram From the Embassy in France to the Department of State“. 11-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  6. „Fidel y Mitterrand: una amistad más allá de las fronteras (in Spanish)“. 16-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  7. „Castro cree que su visita a Francia pone fin al bloqueo de Cuba (in Spanish)“. 16-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  8. „Cuba announces France oil deal as Hollande urges end to US trade embargo“. 16-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  9. 9,0 9,1 9,2 „Infografia — Las relaciones entre Francia y Cuba (in Spanish)“. 23-avgust 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  10. „Cuba — Meeting between Jean-Yves le Drian and his counterpart (Paris, 18 May 2018)“. 16-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  11. „Présentation de Cuba (in French)“. 13-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  12. „Les Echanges Commerciaux France — Cuba en 2016 (in French)“. 2018-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  13. „Embassy of Cuba in Paris“. 13-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  14. „Embassy of France in Havana“. 19-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.