Lanset (fransuzcha: lancette[1], lotincha: lancea[1] — nayza, pike) — xoʻppozlarni (tana toʻqimalaridagi yiringlash) ochish uchun teshuvchi jarrohlik asbobi. Zamonaviy tibbiy amaliyotida u oʻz oʻrnini skalpelga boʻshatib bergan.

Jarrohlik lanseti
Qon namunalarini olish uchun ishlatiladigan avtomatik lanset

Bugungi kunda tibbiyotda „lanset“ atamasi kapillyar qon namunalarini olish uchun lanset yoki skarifikatorni anglatadi. Bu barmoq terisini teshish uchun steril, bir martalik foydalaniladigan kichik ignadir. Koʻpincha lanset olingan qon namunasini saqlash uchun kichik idish bilan konstruktiv jihatdan birlashtiriladi, uning bunday turi „avtolanset“ deb ataladi[2].

Etimologiya tahrir

Asbobning nomi nemischa tilidan u Lanzette soʻzidan olingan boʻlib, u oʻz navbatida borib fransuzcha „lancette“, bu soʻz esa, lotincha „lancea“[3] soʻzidan olingan (lance — „nayza“).

Madaniyatda tahrir

  • Tibbiy asbobga oʻxshash shakl uchun, eng oddiy xordali organizmlar oilasi „lansetlar“ deb nomlangan.
  • Eng qadimgi tibbiy jurnallardan biri ushbu asbob sharafiga „The Lancet“ deb nomlangan.

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 Etimologicheskiy slovar russkogo yazika Maksa Fasmera
  2. „children with DIABETES - auto“. 2018-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 18-dekabr.
  3. „Этимологический словарь Крылова/Ланцет“ (ru). enc-dic.com. 2015-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 25-may.

Havolalar tahrir

  • Lanset // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.