Latifa Nabizoda
Tavalludi 1968-yil
Fuqaroligi Afgʻoniston[1]
Kasbi Afg'oniston havo kuchlari
Faoliyat yillari 1986-2001
2001-hozirgacha
Unvoni Polkovnik

Latifa Nabizoda Afgʻoniston Havo kuchlarida afgʻon vertolyot uchuvchisi. U Afgʻonistonda xizmat qilgan va Mi-17 vertolyotini boshqarish malakasiga ega boʻlgan dastlabki ikki ayol uchuvchidan biri[2]. 2013-yilga kelib u yangi Afg‘oniston havo kuchlarida polkovnik bo‘lgan[3]. Nabizodaning afg‘on armiyasidagi faoliyati boshqa ayollarni ham qo‘shilishga ilhomlantirgan[4].

Tarjimayi holi tahrir

Yoshligi va faoliyati tahrir

Nabizoda 1970-yillarda oʻrta sinf mahallasida oʻsgan, otasi mujohadinlar aʼzosilikda ayblanib, olti yil qamoqda oʻtirganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Uning etnik jihatdan kelib chiqishi oʻzbekManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Oilasi „chuqur dindor“, islomga amal qiladi. Nabizoda va uning singlisi Laliuma Nabizoda maktabni tamomlagandan so‘ng, uchuvchi bo‘lishni xohlashgan va Afg‘oniston Harbiy-havo kuchlaridagi afg‘on harbiy maktabiga hujjat topshirishgan[5]. Ular bir necha bor „tibbiy sabablarga koʻra“ rad etilgan, ammo nihoyat 1989-yilda shifokor ularni tasdiqlagach, qabul qilinganlarManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Har ikki opa-singillar ham oʻzlarining shaxsiy formalarini tikishlari kerak edi, chunki armiyada tayyor ayollar formasi boʻlmagan. 1991-yilda u singlisi bilan vertolyot uchuvchilar maktabini tamomlaganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Latifa ham, uning singlisi ham Afgʻonistondagi fuqarolar urushi paytida transport missiyalarida parvoz qila boshladilar. Missiyalari davomida u va uning singlisi tez-tez birga uchib ketishardi, boshqa missiyalarda Latifaning yakka oʻzi uchgan. Parvoz davomida ular mujohidlar tomonidan ishlatiladigan Stinger raketalaridan qochishlari kerak edi. Bu qurollar oʻsha paytda Sovet va Afgʻoniston harbiy samolyotlari uchun eng katta tahdid edi. 1992-yilda kommunistik tuzum qulaganidan keyin yangi hukumat opa-singil Nabizodalarni uchuvchi sifatida xizmatda qoldirdi

Tolibon davri va surgun tahrir

1996-yilda Tolibon Kobulni egallab olganida, opa-singillar general Abdulrashid Doʻstum tomonidan boshqarilayotgan xavfsiz joyga Mozori Sharifga koʻchib oʻtishganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Ularning Mozori Sharifdagi yashirin joyi Tolibon tarafiga oʻtgan sobiq havo kuchlari aʼzosi tomonidan xiyonat tufayli oshkor qilingan. Natijada opa-singillar va ularning oilalarining hayoti xavf ostida qolgani uchun Pokistonga qochib ketishganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. 1998-yilda Mozori Sharif bosib olinganda u singlisi bilan O‘zbekistonga xavfsiz boshpana qochib ketish niyatida vertolyot o‘g‘irlagan. Biroq oxir-oqibat oilasi tufayli ortga qaytishga majbur boʻlishganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Bu davrda Tolibon opa-singillarni oila aʼzolarini qidirib topdi, hatto ularning joylashuvini hech qachon oshkor etmagan uch akasini hibsga olib, qiynoqqa soldi. Latifa esa oilasining boshqa aʼzolari bilan Pokistonga joylashgndi. U yerda 2000-yilgacha Peshovar atrofidagi qochqinlar lagerlarida yashab, soʻng Afgʻonistonga qaytishga qaror qildi. 2001-yilda Tolibon rejimi qulaganidan soʻng, Nabizodalar oilasi Kobulga qaytib keldi, u yerda opa-singillar Hamid Karzayning yangi Afgʻoniston hukumatiga oʻz xizmatlarini taklif qildilar va yangi tashkil etilgan Afgʻoniston milliy armiyasi havo korpusida vertolyot uchuvchisi sifatida qayta tiklandilar.

Tolibondan keyingi yillar tahrir

2004-yilda Latifa shifokorga turmushga chiqqan, uning singlisi ham turmush qurgan, lekin ular oilali boʻlganlaridan keyin ham parvozni davom ettirishganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. 2006-yilda ikkala opa-singil ham homilador edi. Homiladorlik paytida imkon qadar parvoz qilishdi. Latifa qizi Malaloyni sogʻ-omon dunyoga keltirdi, biroq uning singlisi Laliuma tugʻruq vaqtida vafot etdiManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Nabizoda bir muddat qizini ham, singlisining qizi Maryamni ham emizdi, ammo jiyanini boqish va shaxsiy ishi haddan tashqari ko‘payib ketganidan so‘ng, buvisi Maryamni o‘z zimmasiga oldi. Oradan bir necha oy o‘tgach, Nabizoda birinchi marta singlisisiz harbiy xizmatga qaytdi. Turmush o‘rtog‘i ishlagani, Malaloyni boqadigan bolani parvarishlaydigan yoki boshqa oilasi bo‘lmagani uchun Nabizoda qizini o‘zi bilan birga ishga va vertolyotda parvozga olib ketgan. Malalai vertolyotda ilk bor uchganida atigi 2 oylik edi. U va uning qizi 2011-yilga kelib 300 dan ortiq missiyalarni birgalikda bajarganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Uning qizi bilan qilgan missiyalarining aksariyati insonparvarlik yordami bilan bogʻliq. Qizi maktabga borish yoshiga yetganida, u onasidan ajraldi.

2013-yilda Nabizodaning oilasi uning uchuvchilik faoliyati tufayli Tolibon tomonidan o‘lim tahdidiga duch keldi, shuning uchun u Afg‘oniston Mudofaa vazirligining Kobuldagi mahkamasiga o‘tkazildi[6][7].

Nashr etilgan asarlar tahrir

  • ″Greif nach den Sternen, Shvester! ″ Tolibonga qarshi kurashdim . Andrea-Klaudiya Xoffman bilan. Myunxen: Knaur 2014 yil.

Manbalar tahrir

  1. (unspecified title)
  2. Perez, Armando. „Afghan women honored for service to country“. U.S. Army (2013-yil 8-mart). Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  3. Moreau, Ron; Yousafzai, Sami. „Afghanistan's Amelia Earhart“. The Daily Beast (2013-yil 13-avgust). 2016-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  4. Annibale, Marcus (28 January 2013). "Women of Islam Soar in the Skies of South Asia". Flying. http://www.flyingmag.com/pilots-places/pilots-adventures-more/women-islam-soar-skies-south-asia. Qaraldi: 19 December 2016. Latifa Nabizoda]]
  5. Otitigbe, Jessica. „Continue To Reach for Equality and Inclusiveness in All Rights“. The Approach (2015-yil 29-may). 2016-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  6. Graham-Harrison, Emma. „Afghanistan's forces losing more than a few good men. And women“. The Guardian (2013-yil 3-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  7. „Women defy Islamists to serve in Afghan army“. The Day (2014-yil 29-yanvar). 2017-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.

Havolalar tahrir