Mars: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: 1 y. → 1 yil, -a. → -asr using AWB |
Tahrir izohi yoʻq Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali |
||
Qator 1:
{{Maʼnolari|Mars (maʼnolari)}}
{{mars sayyorasi}}
'''Mars''', '''Mirrih''' — [[Quyosh
▲'''Mars''', Mirrih — Quyosh sistemasiga kiruvchi 9 ta katta sayyoralardan biri. M.ning Quyoshdan oʻrtacha uzokligi 227,94 mln. km, orbitasi Quyoshga nisbatan Merkuriy, Venera va Yer orbitalaridan keyin 4 oʻrinda joylashgan. Orbita tekisligining ekliptika tekisligiga ogʻmaligi t= 1,85°. M.ning oʻrtacha radiusi 3388 km, massasi 6,4–1023 kg , uning Quyosh atrofida siderik aylanish davri 686,730 sutka va oʻz oʻqi atrofida aylanish davri esa 24 soat 37 min. 23 s. Orbitasining ekssentrisiteta kattaligi (ye = 0,0934) tufayli Quyoshgacha boʻlgan masofasi 40 mln. km atrofida uzayib va qisqarib turadi. Sayyora ekvatorining oʻz orbitasi tekisligiga ogʻmaligi (24°48’) boʻlganligi uchun fasl oʻzgarish hodisasi kuzatiladi. M. Yerdan uzoqligi boʻyicha Oy va Veneradan keyin 3 oʻrinda turadi.
M.ning Yerga eng yaqin kelish davrlari M.ning roʻpara turishi deb ataladi. Bunda M. va Yer Quyosh markazidan oʻtadigan bir toʻgʻri chiziq yaqinida joylashgan boʻladi. Bu taxminan har 780 sutkada bir marta takrorlanib turadi. M. bilan Yer orasidagi masofa eng kichik boʻlgan paytlarini M.ning buyuk roʻpara turishi deyiladi. U har 15—17 yilda takrorlanib turadi. Bunda M. bilan Yer orasidagi masofa 60 mln. km dan ortmaydi. Bunday vaqtlarda M.ni teles-koplar yordamida kuzatish juda qulay hisoblanadi.
| |||