'''Halloj Husayn Ibn Mansur''' (858— 922) — [[tasavvuf]]yaati oʻta soʻl oqimning yirik [[vakillik|vakili]]. [[Gʻoya]]viy jihatdan [[qarmatlar]]ta yaqin boʻlgan. Tur, Baydo, [[Basra]], [[Bagʻdod]] [[shahar]]larida [[bilim]] olgan. [[Musulmon]]larning ayrim odatlariga va [[shariat]]ning baʼzi qoidalariga zid fikrlar aytgan. [[islom]]ning Alloh toʻgʻrisidagi [[tavhid]] [[aqida]]siga zid ravishda [[xudo]] [[inson]]da namoyon boʻladi, inson va umuman moddiy olam xudoning jilolanishi, "Men haq (xudo) man ("Ana„Ana-l-haqq"haqq“), mening oʻzligim — xudoning oʻzligidir, degan fikrni ilgari surgan va bu fikr bilan vahdati-vujud taʼlimotiga yoʻl ochgan. H.Husayn oʻz gʻoyalarini [[Oʻrta Osiyo]], [[Hindiston]], [[Iroq]] va boshqa [[mamlakat]]larda targʻib qilgan va mux-lislar orttirgan. Shariat peshvolari H.niHusaynni [[bidʼat]]chilikda va shakkoklikda ayblab, qatl etishga [[hukm]] chiqarganlar.
