Uygʻurlar: Versiyalar orasidagi farq

'''Uygʻurlar''' - xalq, XXRdagi [[SintszyanUygur muxtor rayonining]] tub joy aholisi. 8 mln. kishidan ortiq (1990-yillar oʻrtalari). Markaziy Osiyo davlatlari, shuningdek, [[Hindiston]], [[Afgʻoniston]] va [[Pokiston|Pokistonda]]da yashaydi. Uygur tilida soʻzlashadi. Dindorlari, asosan, sunniy musulmonlar. [[Yapon tili|Yapon]] (Yutyanxeng), [[Fransuzlar|fransuz]] (Klaprot) olimlari fikricha, "uygʻur" atamasi mil. av. 3—2-asrlardan maʼlum. U. etnogenezi [[Xitoy]] manbalarida 4—5 ming yil avval tilga olingan "di"([[Turk]])larning "chidi"(qizil di — janubiy turk) ga borib taqaladi. Xitoyning shimolida mavjud boʻlgan Chidi davlati mil. av. 594 yil [[Szin]] (Jin) xonligi tomonidan tugatilgach, chidilar shim.ga ketishga majbur boʻlishgan. U. [[Hun xoqonligi|hun qabilaviy ittifoqi]] (mil. av. 3-asr — mil. 3—4-asrlar)da muhim rol oʻynaganlar. Mil. 5—8-asrlarda U. [[Jujan xonligi|Jujan]](Avar) xonligi, keyinchalik [[Turk xoqonligi]] tarkibiga kirgan. 7-asrga qadar U. tarkibida yogʻliqor (xon avlodi), quturgʻur, turlamveybur, buqosqir, ovchagʻ, [[Xazarlar|xazarqasar]], xoʻgʻursu, yagʻmo, ayovir kabi 9 qabila mavjud boʻlgan. Keyinchalik ularga [[Sirdaryo (daryo)|Sirdaryoning yuqori]] qismi (Yassi daryosi) boʻyida yashagan adiz qabilasi qoʻshilishi bilan 10 uygʻur ittifoqi shakllangan. 7—9-asrdagi manbalarda 15 uygʻur qabila uyushmasi [baku, hun, bayirgʻu, tungro, sijiye, chibni, izgil(sije), [[Bosmillar|basmil]] (bashimi), [[Qarluqlar|qarluq]] (gelulu), sir, [[Tardushlar|tardush]], [[Tivalar|tuva]], quvurqon, barsuk, qirgʻiz] qayd etilgan.

{{reflistmanbalar}}