Mixail Sumgin
Mixail Ivanovich Sumgin (taxallusi Pasinkov, 12-fevral 1873-yil, Nijniy Novgorod guberniyasi – 8-dekabr 1942-yil, Toshkent) Rossiya muzlikshunos, sovet geokriolog olim, doimiy muzliklarni oʻrganish boʻyicha komissiya (KIVM) tashkilotchilaridan biri, Vladimir Vladimirovich nomidagi muzlikshunoslik instituti V. A. Obrucheva SSSR fanlar akademiyasining direktor oʻrinbosari (1939-yildan)[1].
| Mixail Sumgin | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
12-fevral 1873-yil Nijniy Novgorod guberniyasi |
| Vafoti |
8-dekabr 1942-yil Toshkent |
| Fuqaroligi |
 Rossiya imperiyasi Rossiya  SSSR |
Tarjimai holi tahrir
Mixail Ivanovich 1873-yil 12(24)-fevral kuni Nijniy Novgorod guberniyasi Lukoyanov viloyati Krapivka qishlogʻida tavallud topgan[2].
Taʼlimi tahrir
Sumgin uch sinfli cherkov-Maʼbad maktabida oʻqidi. Soʻngra Lukoyanov shahar bilim yurtida tahsil oldi[3] va uni 1887-yilda boʻlajak taniqli olim A. A. Petrovskiy bilan birga tamomladi[4].
Mixail otasining vafotidan soʻng qishloq xoʻjaligida ishlashga majbur boʻlgani uchun oʻqishni toʻrt yildan keyin davom ettirgan. U qoʻlidan kelgan barcha sohalarda ishlashga majbur boʻlgan. Aravakash, yer egasining oʻgʻliga va rassom Yakobining singlisiga oʻqituvchi, Demchinskiy bosmaxonasida ishchi boʻlib ishlashiga ham toʻgʻri kelgan (Sankt-Peterburg).
Ilmiy ishlari tahrir
1929-yilda Mixail Ivanovichning tashabbusi, akademik V. I. Vernadskiyning koʻmagi va SSSR Fanlar akademiyasi akademigi V. A. Obruchev boshchiligida muzliklarni oʻrganish boʻyicha doimiy komissiya (KIVM) tashkil etilgan. N. I. Tolstixin, A. V. Liverovskiy, P. N. Kapterev, N. A. Tsitovich KIVMning ilmiy faollari boʻlishgan.
1932–1934-yillarda Baykal-Amur magistral yoʻnalishini oʻrganish uchun tadqiqot partiyalarini tashkil etgan.
Sumgin 1930-yillarda Leningrad universiteti va Leningrad konchilik institutida muzlik fanidan maʼruzalar oʻqigan[5].
1936-yilda dissertatsiya himoya qilmasdan fan doktori ilmiy unvoniga sazovor boʻlgan[6].
1939-yilda komissiya SSSR Fanlar akademiyasining V. A. Obruchev nomidagi Abadiy muzlik fanlari institutiga aylantirildi va u yerda Mixail direktor oʻrinbosari boʻldi[7].
Mixail Sumgin 1942-yil 8-dekabrda Toshkentda evakuatsiya paytida toʻsatdan vafot etdi.
Manbalar tahrir
- ↑ „СУМГИН МИХАИЛ ИВАНОВИЧ • Большая российская энциклопедия - электронная версия“. old.bigenc.ru. Qaraldi: 2023-yil 18-noyabr.
- ↑ „Mordovskiy respublikanskiy obʼedinyonniy kraevedcheskiy muzey im. I. D. Voronina“. Sumgin Mixail Ivanovich (24.2.1873 – 8.12.1942 g.) (Wayback Machine saytida 2017-03-13 sanasida arxivlangan) (rus.)
- ↑ Мокшин Николай Федорович. М. И. Сумгин - Российский общественно-политический деятель и ученый // Социально-политические науки. — 2018. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — ISSN 2223-0092.
- ↑ „Петровский А. А..-знаменитые лукояновцы“. lukped.narod.ru. Qaraldi: 2022-yil 18-yanvar.
- ↑ „Школа 'Инженерная геология' в Горном университете“ (ru). ГеоИнфо - журнал про инженерные изыскания и геотехнику. Qaraldi: 2022-yil 18-yanvar.
- ↑ Spisok publikatsiy
- ↑ Obruchev V. A. Zapiska o predlojenii nazvat imenem M. I. Sumgina Yakutskoy nauchnoy stansii AN SSSR. 1942 g.