Mushaklar gipotoniyasi (mushak gipotoniyasi) – mushaklarning tonusining pasayishi (mushaklarning kuchlanish darajasi yoki harakatga qarshilik darajasi), koʻpincha mushaklar kuchining pasayishi (parezlar). Gipotoni, markaziy asab tizimi tomonidan boshqariladigan vosita neyronlariga taʼsir qiluvchi koʻplab turli kasalliklarning namoyon boʻlishi mumkin boʻlgan nonspesifik mushak kasalligi. Gipotoniyani tanib olish, hatto erta chaqaloqlik davrida ham, odatda oson. Ushbu holatning sababini aniqlash qiyinroq, koʻpincha imkonsizdir. Gipotenziyaning bolaning rivojlanishiga va keyingi hayotiga uzoq muddatli taʼsiri, birinchi navbatda, mushaklar kuchsizligining ogʻirligiga va kasallikning tabiatiga bogʻliq. Baʼzi kasalliklar oʻziga xos terapiyaga duchor boʻladi, ammo idiopatik va nevrologik xarakterdagi koʻplab gipotenziyalarni davolashning yetakchi usuli fizioterapiya yoki kasbiy terapiya hisoblanadi[1][2].

Topikal diagnostika

tahrir

Mushaklar gipotoniyasi periferik asabning shikastlanishi, orqa miya oldingi shoxlari hududida periferik motor neyroni boʻlishi mumkin. Serebellar vermisning shikastlanishi odatda diffuz mushak gipotoniyasiga olib keladi, serebellar yarim sharning shikastlanishi bilan patologik fokus tomonida mushak tonusining pasayishi qayd etiladi[3].

Alomatlar

tahrir

Gipotenziyaning turli xil obyektiv belgilari mavjud. Harakat koʻnikmalarini shakllantirishdagi kechikish koʻpincha gipermobillik va boʻgʻimlarning moslashuvchanligini oshirish, droling va nutq muammolari, zaif reflekslar, mushaklarning kuchining pasayishi, faoliyatga qarshilikning pasayishi, beparvolik va boshqalar bilan birgalikda aniqlanadi. Obyektivning jiddiyligi: simptomlar bemorning yoshiga, gipotenziyaning ogʻirligiga, taʼsirlangan mushaklarning lokalizatsiyasiga va baʼzida gipotenziya sabablariga bogʻliq. Masalan, gipotenziya bilan ogʻrigan baʼzi bemorlar ich qotishidan shikoyat qilishlari mumkin, boshqalari esa yoʻgʻon ichak bilan bogʻliq muammolarga duch kelmasligi mumkin[4]

Etiologiya

tahrir

Hayot davomida paydo boʻladigan kasalliklar:

  • Genetika

Mushak distrofiyasi (shu jumladan miyotonik distrofiya) – eng keng tarqalgan

Metakromatik leykodistrofiya

Rett sindromi

Orqa miya mushaklarining atrofiyasi

  • Yuqumli

Ensefalit Guillain-Barre sindromi

Bolalik botulizmi

Meningit

Poliomiyelit

Sepsis

  • Toksik

Bolalarda simob bilan zaharlanish

Diagnostika

tahrir

Gipotenziya koʻpincha simptomlar va shifokorga qarab mushak distrofiyasi yoki miya yarim palsi deb tashxis qilinadi. Agar gipotenziya sababi markaziy asab tizimida yotadi deb taxmin qilinsa, miya yarim palsi tashxisi qoʻyiladi. Agar mushaklarning taʼsirlanishi ehtimoli koʻproq boʻlsa, gipotoniyaning aksariyat shakllari jiddiy distrofiya bilan birga boʻlmasa ham, bu mushak distrofiyasi deb hisoblanishi mumkin. Agar asabning shikastlanishiga shubha qilingan boʻlsa, tashxis notoʻgʻri boʻlishi mumkin yoki yoʻq. Qanday boʻlmasin, gipotenziya kamdan-kam hollarda mushak distrofiyasi yoki miya falajining namoyon boʻlishidir va shuning uchun koʻpincha umuman tasniflanmaydi[5].

Havolalar

tahrir

Bolalarda mushak gipotoniyasiga tashxis qoʻyish va uni davolash

Mushak gipotoniyasiga tashxis qoʻyish

Manbalar

tahrir