Nika (Veranika[1]) Sergeyevna Vodvud (20-oktyabr 1993-yil, Protvino, Moskva viloyati, Rossiya), nixelpixel (Niksel-Piksel) nomi bilan tanilgan rossiyalik feminist va YouTubeda blog yurituvchi kiberfaol.

Nixelpixel
Shaxsiy maʼlumot
Tugʻilishi ruscha: Вераника Сергеевна Водвуд
20-oktyabr 1993-yil
Millati Rossiya bayrogʻi Rossiya
Vebsayt https://nixelpixel.com/
YouTube maʼlumoti
Shuningdek nixelpixel
Kanallar nixelpixel
Faoliyat yillari 2012-yildan hozirgacha
Janr feminizm
Obunachilar 431 ming (2024-yil may)
Jami koʻrishlar 61,2 mln (2024-yil may)
Kanal 6-avgust 2007-yil
100 000 ta obunachi

Biografiyasi

tahrir

Veranika Vodvud 1993-yil 20-oktyabrda Moskva viloyati , Protvino shahrida tavallud topgan. Ota-onasi muhandis-konstruktor, Mars kompaniyasining xodimlari. 1999-yilda uning ota-onasi Buyuk Britaniyaga ish safari uchun ketishdi va Veranika ular bilan birga London chekkasiga koʻchib oʻtdi va u yerda 2 yil yashaydi. Rossiyaga qaytganidan soʻng Stupinodagi maktabga oʻqishga kirdi[2].

2011–2015-yillarda Oliy Iqtisodiyot maktabining Sotsiologiya fakultetida tahsil olgan, bakalavriat ishi mavzusi „Veb-sayt bozorida mijozlar va ishlab chiqaruvchilar oʻrtasidagi munosabatlar“ boʻlgan.

Vodvud reklama agentligida kreativ direktorning yordamchisi boʻlib ishlagan, ammo oʻz bayonotiga koʻra, jamoadagi murosasiz vaziyat tufayli u yerdan ketgan[2]. 2011-yildan beri illyustratsiya bilan shugʻullanadi. Reklama agentligidan ketganidan soʻng, asosiy faoliyati sifatida bu yerda masofadan turib ishladi[2].

Bloger oʻzining YouTube kanalini 2011-yilning kuzida boshlagan. 2017-yil yoz oʻrtalarida kopirayterlik bilan shugʻullanadigan reklama agentligidagi ishini tashlab, Patreon orqali oʻzining video blogida pul ishlashni va YouTubeda reklama qilishni boshladi[2].

Vodvud 2021-yil may oyida turmushga chiqdi[3]. Oʻsha yilning avgust oyida u Markaziy Yevropa universitetining magistraturaga oʻqishga kirgan eri ortidan Vena shahriga koʻchib oʻtishini maʼlum qildi[4].

2023-yil 10-martda Rossiya Federatsiyasi Adliya vazirligi Vodvudni „xorijiy agent“ deb tan oldi[5].

Faolligi

tahrir

2013-yilda Vodvud „VKontakte“ ijtimoiy tarmogʻidagi „Sila kiski“ feministik hamjamiyatining yaratuvchisi Jenya Belix (Anastasiya Davidova-Lyuis) blogi bilan tanishganidan soʻng feminizmga qiziqib qoldi[2][6].

2016-yilning qishida Vodvud oʻzining YouTube video-blogida nixelpixelda feminizm asoslari haqida gapirgan 5 ta videodan iborat seriyani joylashtirdi. Ushbu videolar rusiyzabon YouTube auditoriyasining eʼtiborini tortdi va har biri yarim millionga yaqin koʻrildi[2]. Shunday qilib, 2016-yil yanvar oyida chiqarilgan teskari seksizm haqidagi ushbu seriyadagi videodan „aylanmaydigan oʻq“ haqidagi mem paydo boʻldi. Keyinchalik Vodvud uning nutqi muvaffaqiyatsiz boʻlganiga rozi boʻldi va teskari jinsiy aloqa mavzusini yaxshi yoki umuman tushuntirmadi[2].

2016–2017-yillarda Vodvudning eng muvaffaqiyatli videolari chiqdi: abyuziv munosabatlar haqidagi video 1 million, hayz koʻrish sikllari haqida — 2 million, ayol onanizmi haqida — 4 million marta koʻrildi[2] . Shuningdek, shu vaqt ichida Vodvud yaxshi it Pyosya haqidagi komikslar toʻplamini nashr etdi va Tatyana Nikonovaning oʻsmirlar uchun jinsiy aloqa haqidagi qoʻllanmasini tasvirladi[7].

 
Nixelpixelli avtograf, xuddi „Pyosya“ komiksidagi matn kabi, kursiv bilan yozilgan bosma matnga oʻxshash tarzda stilize qilingan.

Video koʻrishlar soni oshgani sayin uning blogida haqoratomuz izohlar paydo boʻla boshladi va tez orada Vodvud „Dvach“[2] tasvirlar taxtasida tashkil etilgan onlayn bezorilik qurboniga aylandi. U, shuningdek, „Genderfluid Vertoseksual“ laqabi bilan tanilgan belaruslik blogger Andrey Sikorskiy bilan mojaroga aralashdi. Sikorskiy oʻz blogida bir nechta videolarni eʼlon qildi, u yerda u Vodvudning videosi va ishini faol tanqid va masxara qildi. Jurnalist Nina Abrosimova yozganidek, u ham Vodvudga nisbatan „muntazam ravishda shaxsiy haqoratlar qilgan“[2]. Bundan tashqari, Vodvud „The Question“ resursi bilan ziddiyatga duch keldi, unda u oʻzining taʼqibga uchragaini yozadi[8].

2017-yilning yozida Vodvudning otasiga xavfli miya shishi tashxisi qoʻyildi, natijada u koʻp oʻtmay vafot etdi. 2018-yilning kuzida Vodvud femaktivizm bilan shugʻullanishdan hissiy charchaganini va tez orada oʻzining videoblogida videolarni chop etish faolligini kamaytirganini aytdi[2]. Xuddi shu davrda Vodvud oʻz obunachisining maslahat soʻroviga qoʻpollik bilan izoh berdi, bu esa Vodvudga nisbatan katta salbiy reaktsiya va tanqidlarga sabab boʻldi[2][9].

Bloger 2019-yilda feminizm haqida bir nechta videolarni chiqardi, ammo 5-sentyabrda faollikni tark etganini eʼlon qildi[2]. Biroq, keyin Vodvud fikrini oʻzgartirdi va kanalda videolarni chiqarishni davom ettirdi. 2020-yil bahorida BMTning Ayollar huquqlari boʻyicha qoʻmitasining 64-sessiyasida nutq soʻzlash uchun Nyu-Yorkka taklif qilindi[10]. Biroq, COVID-19 pandemiyasi tufayli sessiya dasturi ishtirokchi davlatlarning doimiy vakolatxonalari ishtirokidagi rasmiy uchrashuvga qisqartirildi, shu sababli Vodvud oʻz chiqishini amalga olmadi[11].

Faoliyatini baholash

tahrir

„Meduza“ nashri Nika Vodvudga katta maqola bagʻishlagan, unda Vodvud Rossiyadagi eng mashhur feminist ekanligi taʼkidlangan[2]. Biroq, material Vodvudning oʻzi va boshqa kiber faollar va jurnalistlar tomonidan salbiy baho va tanqidga sabab boʻldi[12].

Forbes jurnaliga koʻra, Nika Vodvud Rossiyadagi eng mashhur kiberfaol hisoblanadi[13]. Nika Vodvud Forbes jurnali boʻyicha 30 yoshgacha boʻlgan eng istiqbolli rossiyaliklar reytingiga nomzod boʻldi, u „Ijtimoiy amaliyotlar“ toifasida birinchi oʻrinni egalladi, ammo yakuniy reytingga kiritilmadi[14].

The New York Times gazetasiga koʻra, Vodvud „toʻgʻridan-toʻgʻri kameraga uning jinsiy hayoti, oiladagi zoʻravonlik va onanizm mavzulari haqida gapiradi“[15].

Vodvudning jamoat faoliyati, jumladan, feministik doiralarda ham tanqid qilindi[16].

Manbalar

tahrir
  1. Imya pishetsya imenno tak, cherez „a“, sm. Васильев, Алексей. „Кто такая Ника nixelpixel Водвуд и чем она известна?“. Взгляд (2019-yil 11-sentyabr). 2019-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-oktyabr.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 Абросимова, Нина. „Nixel Pixel — самая известная феминистка России“. Медуза (2019-yil 10-sentyabr). 2019-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-oktyabr.
  3. „Феминистка Nixel Pixel вышла замуж. Подписчики считают, что она предала идеи феминизма“. Glamour (2021-yil 11-may). 2021-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-oktyabr.
  4. Дмитриева, Анна „Феминистка Ника Водвуд (nixelpixel) объяснила на видео, что уезжает из России в Австрию“. Medialeaks (2021-yil 12-avgust). 2021-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-oktyabr.
  5. „Минюст признал иноагентами Гуриева, Гершензона и Всемирный фонд природы“ (ru). РБК. 2023-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-mart.
  6. Нилов, Степан. „Ника Водвуд — о «Хлебозаводе» и феминизме“. The Village (2019-yil 24-aprel). 2019-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-oktyabr.
  7. „На кого подписаться: Видеоблог nixelpixel о феминизме и не только“. Wonderzine (2017-yil 22-avgust). 2019-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-oktyabr.
  8. „Ника Водвуд обвинила The Question в травле“. Wonderzine (2018-yil 17-oktyabr). 2020-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  9. Тютюнова, Татьяна. „Лицемерие или охрана границ? Ника Водвуд отказалась помочь девушке, спросившей о раке, и что тут началось“. Medialeaks (2018-yil 21-noyabr). 2019-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
  10. Луганская, Анна. „Люди не верят своим глазам: nixelpixel выступит в ООН. Ну а феминисток в этом приглашении задело другое“. Medialeaks (2020-yil 2-mart). 2020-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 1-aprel.
  11. „В ООН ограничили работу сессии Комиссии по положению женщин из-за коронавируса“ (ru). РБК-Украина. 2021-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-iyul.
  12. „Резонанс: «Медуза» выпустила профайл феминистки Ники Водвуд (nixelpixel). Издание обвинили в «поощрении интернет-травли»“. Esquire (2019-yil 11-sentyabr). 2019-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-oktyabr.
  13. „Ника Водвуд. Биография и факты“. Forbes. 2019-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-oktyabr.
  14. „Читатели Forbes назвали 30 самых перспективных россиян моложе 30 лет“. Forbes (2019-yil 25-aprel). 2019-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-oktyabr.
  15. MacFarquhar, Neil. „Looking for Free Speech in Russia? Try YouTube“. The New York Times (2019-yil 6-sentyabr). 2019-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-oktyabr.
  16. „Российская блогерша провела трансляцию на порносайте и разочаровала подписчиков“. lenta.ru (2021-yil 28-iyun). 2021-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 8-avgust.