Olimbek dodxoh
Olimbek dodxoh (1799/1800, Oloy vodiysi — 1862 yoki 1863) — XIX asr qoʻqonlik yirik siyosatchi. Bir qancha vaqt xonlikning siyosiy faollaridan boʻlgan.
| Olimbek dodxoh | |
|---|---|
| Olimbek Asan biy o'g'li | |
| Tavalludi | 1799 |
| Vafoti | 1862 |
| Kasbi | Qoʻqon xonligining siyosiy va saroy arbobi, otaliq, vazir va sarkarda |
| Faoliyat yillari | 1831—1862 |
| Unvoni | Dodxoh |
| Turmush oʻrtogʻi | Qurbonjon dodxoh |
| Bolalari |
Abdildabek Baatyrbek Mamitbek Asanbek Qamchibek. |
Yoshligi tahrir
Boy va nufuzli oilada tugʻilgan. Savodxonlikni o‘rgangan, yoshligida O‘rta Osiyo shaharlariga sayohat qilgan bo‘lsa kerak. 27 yoshida u Madalixon tomonidan Qoʻqonga xizmat qilish uchun taklif qilinadi va u yerda davlat arbobi sifatida martaba orttirishga muvaffaq boʻldi va (oʻsha Madali xondan) Dodxoh — „adolatli hukmdor“ faxriy laqabini oldi.
U 1827-1862-yillardagi deyarli barcha muhim voqealarda, sakkiz xon navbat bilan taxtga o‘tirgan paytdagi siyosiy voqealarda qatnashgan. Millati boʻyicha qirgʻiz. U Andijon viloyatining hukmdori boʻlgan, shu davrda oʻz qarorgohini Oʻshga koʻchirgan, bu esa shahar mavqeini sezilarli darajada oshirgan. Olimbek Qoʻqon xonligining vaziri, soʻngra 1860-yilda uyushtirgan yirik qoʻzgʻolon tashkilotchisi boʻlgan. Xon oldida ruslarga qarshi jang qilishdan bosh tortganlikda ayblangan. Rafiqasi Qurbonjon dodxoh Olimbek vafotidan so‘ng qirg‘iz hukmdori bo‘ldi. Olimbekning oʻzi 1862-yilda Qoʻqon xonligining saroy fitnachilari tomonidan oʻldirilgan.
Qurilish faoliyati tahrir
Qarama-qarshi qirg‘oqlar aholisini va uning xo‘jalik faoliyatini birlashtirishni niyat qilib, o‘z mablag‘i hisobidan Oq-Buura daryosi orqali to‘qqiz[1] ko‘prik qurdirgan. Tegirmon va moy zavodlari, ariqlar ham qurishga ham boshchilik qilgan. Oʻshda shaharsozlik faoliyati bilan shugʻullangan. Bir qancha masjid va madrasalar qurdirgan.
Faoliyati tahrir
Ehtimol, Olimbekning 1845-yilgi qoʻzgʻolonda ishtiroki, shuningdek, vafotining aniq sanasi va joyi aniq emas. O‘zining o‘ttiz yillik (1831—1862) faoliyati davomida xalq manfaatini, xalq orzu-umidlarini birinchi o‘ringa qo‘ydi. Alimbek datka Qo‘qonning 4 xoniga (Madalixon, Sheralixon, Mallaxon, Shohmurod) ko‘rgan.
Xotira tahrir
Gulcha qishlog‘ida Olimbek dodxohga haykal qoʻyilgan (2014)[2].
Manbalar tahrir
- ↑ sifra upominaetsya primenitelno ko vsem obʼektam i mojet bit preuvelicheniem
- ↑ „В Алайском районе открыли памятник Алымбеку датке“. 2016-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-iyun.
Havolalar tahrir
https://kghistory.akipress.org/unews/un_post:1010 Arxivnaya kopiya da
https://www.bbc.com/kyrgyz/entertainment/2016/05/160518_alymbek_datka da Arxivnaya kopiya
https://www.open.kg/about-kyrgyzstan/famous-personalities/867-alymbek-datka.html -da Arxivnaya kopiya
https://sputnik.kg/amp/society/20180512/1039123880/alymbek-datka-tuuraluu-fakty.html da Arxivnaya kopiya