Oltinrang rjanka

Oltinrang rjanka (lotincha: Pluvialis apricaria) — javdar oilasiga mansub qushlarning turlari (Charadriidae). U botqoqli yerlarda, nam choʻllarda va oʻtloqlarda uy quradi. Uning diapazoni Islandiya va Buyuk Britaniyadan markaziy Sibirgacha, shimolda Arktika tundrasi bilan chegaradosh. Markaziy Yevropada bu qush deyarli yoʻq boʻlib ketgan.

Tavsif

Oltin rjankaninig o‘lchami 26 — 29 sm, og‘irligi 150 — 220 g, qanotlari 67 — 76 sm. Uning boshi dumaloq, ustki tomoni kulrang-jigarrang tusli. Erkak qushlar bahorda va juftlash mavsumida oq chiziq bilan chegaralangan qora qorin va qora boʻyin bilan yurishadi. Urgʻochilar ham pastki qismida qora, ammo erkak qushlarnikiga oʻxshash kontrastda emas.

Ovoz

Oltin rjankalar tomonidan chiqarilgan tovush monoton „tryuyut“ sifatida eshitiladi, ular bir xil chastotada talaffuz qiladilar. Alohida hududlarni urgʻochilar bilan zabt etish uchun erkak qushlar bahorda parvoz qilishadi va qoʻshiq aytadilar. Islandiyada oltin rjankaning kelishi „bahorning qaytishi“ deb hisoblanadi.

Tarqatish

oltin rjanka

Oltin rjankalar ochiq botqoqli joylarda, togʻ oʻtloqlarida va choʻllarda yashaydilar. Asosiy diapazoni Shimoliy Yevropa. Qishda, bu qushlar Britaniya orollariga va Gʻarbiy va Janubiy Yevropaning qirgʻoqlariga koʻchib oʻtadilar, ular oʻtloqlar va dalalarda yashaydilar.

Ovqatlanish

Oltin rjankalar yerdan topadigan hasharotlar, qurtlar va salyangozlar bilan oziqlanadilar. Oltin rjanka dengiz qirgʻoqlariga koʻchib oʻtganda qoʻngʻizlar, ninachilar va ularning lichinkalari, mayda chigirtkalar, qurtlar va oʻrgimchaklar, shuningdek qisqichbaqasimonlar bilan oziqlanadi. Oʻsimlik ovqatlarini qisman isteʼmol qiladilar — urugʻlar, rezavorlar va oʻsimliklarning yashil qismlari.

Koʻpayish

Ikkala ota-ona ham navbat bilan tuxumni inkubatsiya qilishadi. Qush uyasi — bu oz miqdorda oʻsimlik materiallari bilan qoplangan yerdagi sayoz teshik. U, qoida tariqasida, ochiq maydonda va faqat vaqti-vaqti bilan alohida daraxtlar orasida quriladi. Tuxumlarning oʻlchami odatda 52 dan 52 mm gacha, rangi sariq-jigarrang, tuxumning atrofida toʻq jigarrang naqshlar mavjud. Joʻjalar 30 kundan keyin tuxumdan chiqadilar va ota-onalari nazorati ostida boʻlsa ham, darhol oʻz-oʻzidan ovqatlanish qobiliyatiga ega.