Qabanbay (qozoqcha: Қабанбай, 1992-yilgacha — Andreevka[1]) — Qozogʻiston Respublikasining Almati viloyati, Alakoʻl tumanidagi qishloq. Qabanbay qishloq okrugining maʼmuriy markazi. Usharal shahridan 45 km janubi-gʻarbda, Shinjili daryosi boʻyida joylashgan. KATO kodi — 193459100[2].

Qabanbay

qozoqcha: Қабанбай
qishloq
45°50′9.16″N 80°37′10.05″E / 45.8358778°N 80.6194583°E / 45.8358778; 80.6194583
Mamlakat Qozogʻiston
Asos solingan 1909
Avvalgi nomlari 1992-yilgacha Andreevka
Aholisi
 (2009)
6 049
Vaqt mintaqasi UTC+6:00
Telefon kodi +772837
Pochta indeks(lar)i 040218
Avtomobil kodi 05 (oldin B, V)
Qabanbay xaritada
Qabanbay
Qabanbay

Olmaota — Oʻskemen temiryoʻli ushbu qishloqdan oʻtadi.

Tarixi

tahrir

Andreevka qishlogʻi 1909-yilda Shinjili daryosining (Tentek daryosining irmogʻi) boshida rus koʻchmanchilari tomonidan tashkil etilgan[3]. Yangi qishloq Semirechensk viloyatining Lepsinskiy tumanidagi Gerasimovskaya volostining bir qismi edi. Aholining asosiy mashgʻuloti dehqonchilik va chorvachilik boʻlgan. Inqilob arafasida qishloqda 4 tegirmon va don zavodi ishlagan.

Qozogʻiston hududida fuqarolar urushi tarixidagi eng esda qolarli sahifalaridan biri mashhur Cherkas mudofaasidir . Andreevka qishlogʻi Sovet hokimiyati uchun kurashgan hududning bir qismi edi. Kichik bir qishloq oq kazaklar Annenkov va Gulidovga qarshi ikkita otryad tuzadi.

1920-yilda qishloq shu okrugning Uchntek volosti tarkibiga kiritilgan. Qishloq komsomollari tomonidan qiroatxona tashkil etilib, u yerda ham sahna ko‘rinishlari, ommaviy yig‘ilishlar, maʼruzalar, suhbatlar o‘tkazilgan. 1920-yillarning boshlarida boshlangʻich maktab ham ochilgan. 1928-yildagi maʼmuriy-hududiy islohot natijasida xaritada yangi tuman paydo boʻladi. Ushbu tuman — Andreevskiy edi. Qishloqda kinoteatr, oʻrta maktab, klub, maishiy xizmat koʻrsatish shaxobchalari paydo boʻladi. Olmaota — Oʻskemen trassasida joylashgan qishloq olma bogʻlarining koʻpligi sabab eng yam-yashil qishloqlardan biri boʻlgan.

SSSR parchalanishi bilan mahalliy boʻlmagan millatlar aholisining aksariyati, asosan ruslar va ukrainlar oʻz vatanlariga ketishadi. 1999-yilga kelib, qishloqda 1989-yilda yashagan 11 000 kishidan atigi 8 000 kishi qolgan[4]. 2009-yilga kelib esa 6000 ga yaqin aholi istiqomat qilgan. 1992-yil 8-sentyabrda tuman nomi Andreevka Kabanbay deb oʻzgartiriladi. Undan keyin tez orada tuman tugatilib, hozirgi Alakoʻl tumaniga o‘tkaziladi.

Hozirda ushbu tuman Kabanbay qishloq okrugining maʼmuriy markazi boʻlib, unga Kabanbay qishlogʻidan tashqari Jambil qishlogʻi ham kiradi.

Aholisi

tahrir

1999-yilda qishloq aholisi 8069 kishini (3898 erkak va 4171 ayol) tashkil qilgan[5]. 2009-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, qishloqda 6049 kishi (2978 erkak va 3071 ayol) yashagan[5].

Manbalar

tahrir
  1. „О переименовании и упорядочении транскрибирования на русском языке наименований отдельных административно-территориальных единиц Республики Казахстан“. 2014-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-mart.
  2. „База КАТО“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  3. Aulu Kabanbay ispolnilos 100 let[sayt ishlamaydi]
  4. „Материалы переписи населения 1989 года“. 2016-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 21-oktyabr.
  5. 5,0 5,1 „Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan.