Rais Mao xotira uyi (xitoycha:毛主席紀念堂), shuningdek , Mao Szedun maqbarasi sifatida ham tanilgan, 1943-yildan Xitoy Kommunistik partiyasi Siyosiy byurosining raisi va 1945-yildan 1976-yilgacha vafotigacha Xitoy Kommunistik partiyasining raisi boʻlgan Mao Szedunning soʻnggi maskani.

Rais Mao memorial zali

Rais Mao memorial zali
Muqobil nomlari Mao Szedun maqbarasi
Umumiy maʼlumot
Joylashuvi Tiananmen maydoni
Shahar Pekin
Mamlakat Xitoy
Koordinatalar 39°54′04″N 116°23′29″E / 39.9010°N 116.3915°E / 39.9010; 116.3915
Qurilishi boshlangan 1976-yil 24-noyabr
Qurilishi tugagan 1977-yil 24-may
Meʼmor Xua Guofeng
jnt.mfu.com.cn
Rais Mao xotira uyi

Mao vafotidan keyin kuydirilishini xohlagan boʻlsa-da, uning istaklari eʼtiborga olinmadi va tanasi mo‘miyolandi . Uning oʻlimidan koʻp oʻtmay, uning soʻnggi maskani sifatida yodgorlik zalining qurilishi boshlandi. Ushbu mashhur diqqatga sazovor joy Pekindagi Tiananmen maydonining markazida joylashgan. U Min va Sin sulolalari davridagi Imperator shahrining janubiy (asosiy) darvozasi boʻlgan Xitoy darvozasining oldingi joyida joylashgan.

Rais Maoning mo‘miyolangan jasadi yodgorlik zalining salqin, markaziy zalida xira yorugʻlik bilan yoritilgan shisha idishda saqlanadi; uni harbiy faxriy qorovul qoʻriqlaydi. xotira uyi dushanbadan tashqari har kuni jamoatchilikka ochiq[1].

 
Xotira uyi Xitoyning Pekin darvozasi turgan Tiananmen maydonida joylashgan (2005)

Xotira uyi 1976-yil 9-sentabrda Mao vafotidan keyin qurilgan. 1976-yil 24-noyabrda poydevor qoʻyish marosimi boʻlib oʻtdi va 1977-yil 24-mayda yodgorlik zali qurib bitkazildi. Memorial zal loyihasini boshqargan rais Xua Guofeng yodgorlik zalining belgisida oʻz qoʻlyozmasini qoldirgan.

Turli hududlar, avtonom viloyatlar va millatlardan ixtiyoriy mehnat bilan shugʻullangan 700 000 kishi ramziy maqbarini qurish va loyihalash uchun butun Xitoy boʻylab jalb qilingan[2]. Binoni barpo etish butun Xitoydan materiallar ishlatilgan: Sichuan provinsiyasidan granit, Guangdong provinsiyasidan chinni plitalar, Shensi provinsiyasidagi Yanʼandan qaragʻay daraxtlari, Shinjon avtonom rayonidagi Tyan-Shan togʻlaridan arra urugʻlari, Nankindagi rangli toshlar, Kunlun togʻlaridan sutli kvarts, Szyansi provinsiyasidan qaragʻay daraxti va Everest togʻidagi tosh namunalari keltirilgan. Xitoy Xalq Respublikasining Tayvanga nisbatan daʼvolarini ramziy taʼkidlash uchun Tayvan boʻgʻozlaridan suv va qum ham ishlatilgan. Yodgorlik zali 1997-yilda to‘qqiz oy davomida taʼmirlash uchun yopilgan, 1998-yil 6-yanvarda qayta ochilgan[3].

Haykallar

tahrir
 
Xotira uyiga kirish va chiqish yaqinida joylashgan toʻrtta haykaldan biri

Xotira uyining ichida Mao haykallari oʻrnatilgan. Xotira uyidan tashqarida toʻrtta haykaltaroshlik guruhi oʻrnatilgan.

Tashriflar

tahrir

Xotira uyi bugungi kunda Pekinning mashhur joyi boʻlib qolmoqda va koʻpincha chet ellik taniqli shaxslar va Xitoy Kommunistik partiyasi rasmiylari tashrif buyurishadi. Kuba yetakchisi Fidel Kastro va Venesuela prezidenti Nikolas Maduro kabi xorijiy davlat rahbarlari Xitoyga davlat safari chog‘ida yodgorlik zaliga tashrif buyurishgan[4][5].

2019-yil 29-sentabr kuni Bosh kotib Si Szinpin Xitoy Kommunistik partiyasi Siyosiy byurosining boshqa aʼzolari bilan birgalikda rais Mao memorial zaliga tashrif buyurdi[6].

Syu Szin (徐静), Xotira uyini qurishda ishtirok etgan dizaynerlardan biri keyinchalik "Buyuk inson dam olgan joy" asarida ushbu jarayon haqida yozgan, shuningdek, muhim shaxslarning yodgorlik zaliga tashrifini sanab o‘tgan.

Manbalar

tahrir
  1. „毛主席纪念堂“. cpc.people.com.cn. Qaraldi: 2019-yil 10-noyabr.
  2. „The Chairman Mao Memorial Hall Successfully Completed“, China Pictorial, 9: 4–12, 1977
  3. „Crowds flock to Mao mausoleum“. BBC (1998-yil 6-yanvar). Qaraldi: 2013-yil 31-dekabr.
  4. „Castro Honors Mao“. The Washington Post. Associated Press. Qaraldi: 2019-yil 10-noyabr.
  5. „Venezuela's Maduro pays tribute to 'giant' Mao“. MalayMail. Qaraldi: 2019-yil 10-noyabr.
  6. „Xi bows to Mao Zedong ahead of Communist China's 70th anniversary“. Al Jazeera. Al Jazeera and news agencies. Qaraldi: 2019-yil 10-noyabr.