Vikipediya

Rossiya — Xorvatiya munosabatlari

Rossiya — Xorvatiya munosabatlari. Bu Rossiya Federatsiyasi va Xorvatiya Respublikasi oʻrtasidagi ikki tomonlama munosabatlar sanaladi. Rossiya Xorvatiya mustaqilligini 1992-yil 17-fevralda tan olgan. Har ikki davlat 1992-yil 25-mayda diplomatik munosabatlar oʻrnatgan. Xorvatiyaning Moskvada elchixonasi va Kaliningradda bosh konsulligi mavjud. Rossiyaning Zagrebda elchixonasi bor. Har ikki davlat Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkilotiga aʼzo hisoblanadi. Xorvatiya 2009-yildan NATO va 2013-yildan Yevropa Ittifoqining aʼzosi boʻlib, u boshqa narsalar qatori mamlakatning tashqi siyosatini ham belgilaydi[1].

Rossiya–Xorvatiya munosabatlari

Rossiya
Xorvatiya

2013-yil 31-martda Xorvatiya Respublikasi fuqarolari va Rossiya Federatsiyasi fuqarolarining oʻzaro sayohatlari toʻgʻrisidagi shartnoma kuchga kirdi. Rossiya fuqarolari Xorvatiyaga kirish uchun Xorvatiya vizasi yoki uning oʻrnini bosuvchi hujjatga muhtoj hisoblanadi[2].

Jarayonlar

tahrir

1915-1918 yillardagi Birinchi Jahon urushidagi harbiy yurishlar paytida Avstriya-Vengriya qurolli kuchlarining qirollik Xorvatiya uy gvardiyasining qismlari sifatida Galisiya va Bukovinada rus armiyasiga qarshi harakatlarda qatnashgan, 1916-yil yozida Rossiya hujumi paytida katta yoʻqotishlarga uchragan[3], xorvatiyalik ixtirochi Marsel Kipach 21 yoshida Rossiya frontida vafot etgan.

2-jahon urushlari oraligʻida hozirgi Xorvatiya hududi Yugoslaviya Qirolligi (1929-yilgacha Serblar, Xorvatlar va Slovenlar Qirolligi) tarkibiga kirdi, bu Rossiya oq muhojirlik markazlaridan biri boʻlgan va yozdan boshlab.

1941-yil aprel oyida Axis davlatlarining (Germaniya, Italiya Qirolligi, Vengriya) harbiy amaliyoti ortidan Yugoslaviya Qirolligi tezda qulashi va taslim boʻlishidan soʻng, 10-aprelda yangi tashkil etilgan. Xorvatiya Mustaqil Davlatida rus qochqinlari eksa mamlakatlari tomonida boʻlgan va Boris Shteifon qoʻmondonligi ostida Rossiya korpusini[4] shakllantirishda ishtirok etgan. Ustasha boshchiligidagi Xorvatiya Mustaqil Davlatining bir qator Xorvatiya boʻlinmalari (1941-1945) SSSRga qarshi harbiy harakatlarda qatnashdilar. 1941-yil 22-iyunda Moskva koʻrsatmasi bilan shakllana boshlagan Yugoslaviya Xalq-ozodlik armiyasini tashkil etgan partizan otryadlari iyul oyida NGH va boshqa „oʻq“ mamlakatlariga qarshi operatsiya boshladi. Sovet Ittifoqi tomonidan faol qoʻllab-quvvatlandi. Xorvatiya pravoslav cherkovi NDH hokimiyati tomonidan tashkil etilgan. 1942-yil 5-iyunda avval hibsga olingan Serbiya Metropoliti Zagreb Dosifey (Vasich) oʻrniga rus emigratsiyasi yepiskopi Germogen (Maximov) tayinlangan.

„Ustaše“ va „partizanlar“ zamonaviy Xorvatiya siyosiy hayotining asosiy hikoyasi boʻlib qolmoqda .

Kommunistik partizan harakati yetakchisi xorvat Yosip Tito va keyinchalik sotsialistik Yugoslaviya rahbariyatining bir qismi boʻlgan Ivan Krajachich kabi uning qator xorvatlar SSSR bilan yaqin aloqada boʻlgan[5].

SSSR rahbariyati 1991-yil oktyabr oyi boshida oʻsha yilning iyun oyida mustaqilligini eʼlon qilgan Xorvatiyaga qarshi Yugoslaviya xalq armiyasining keng koʻlamli harbiy harakatlarining oldini olishda muhim rol oʻynagan; Xorvatiya hukumati hamda Moskva oʻrtasidagi munosabatlar toʻgʻridan-toʻgʻri Sovet Ittifoqining Venadagi elchixonasi orqali amalga oshirildi.

Xorvatiya 1991-yilda mustaqillikka erishgunga qadar aloqalar Sovet-Yugoslaviya munosabatlari formatida rivojlandi.

Tarixi

tahrir

1990-yillar

tahrir

1991—1992 yillarda Xorvatiya Bosh vaziri Franjo Gregurichning soʻzlariga koʻra: „90-yillarning ogʻir harbiy sharoitida Rossiya Federatsiyasi bilan munosabatlar jadal rivojlandi. Xorvatiyadan koʻra Serbiya Yugoslaviyani afzal koʻrdi“.

2000-yillar

tahrir
 
Xorvatiya Prezidenti Styepan Mesich va Rossiya Prezidenti Vladimir Putin, Moskva, 2002-yil

2001-yil 9-iyulda Rossiya Federatsiyasi Hukumati va Xorvatiya Respublikasi Hukumati oʻrtasida SSSR va SFRY (yoki Yugoslaviya Federativ Xalq Respublikasi) oʻrtasida tuzilgan 22 ta ikki tomonlama shartnomani davom ettirish toʻgʻrisidagi Protokol. 1945-yildan 1991-yilgacha kuchga kirdi[6].

2002-2003 yillarda Xorvatiya Prezidenti Styepan Mesich Rossiyaga uch marta tashrif buyurdi: 2002-yil aprelda — rasmiy tashrif, 2003-yil fevral va dekabr oylarida — ishchi tashriflar, ular davomida u Rossiya Federatsiyasi Prezidenti bilan uchrashdi. 2009-yil dekabr oyida Prezident Styepan Mesich prezident tashrifini amalga oshirdi; Muzokaralar, Kreml matbuot xizmatining xabar berishicha, „norasmiy“ muhitda ishonchli sheriklikka urgʻu berilgan holda bir qator masalalar: yoqilgʻi-energetika sohasi, shuningdek, parlamentlararo, ilmiy, madaniy-gumanitar sohalar boʻyicha fikr almashildi[7][8][9].

2010-yillar

tahrir

2014-yildan beri Xorvatiya Yevropa Ittifoqi aʼzosi sifatida Rossiyaga qarshi sanksiyalarda ishtirok etmoqda va Rossiya oʻz hududiga bir qator Xorvatiya qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini olib kirishni taqiqlagan. Bir qator qoʻshma Rossiya-Xorvatiya loyihalari amalga oshirilmadi, masalan: 2010-yil 2-martda Moskvada imzolangan Xorvatiya hududida „Janubiy oqim“ gaz quvurini qurish va foydalanish boʻyicha hamkorlik toʻgʻrisidagi hukumatlararo bitim . Rossiya tomoni 2016-yilning bahorida Zagrebda Rossiya tomoni[10][11] rejalashtirganidek 2-Rossiya-Xorvatiya iqtisodiy forumini tashkil eta olmadi. 2015-yil fevral oyida Moskvada boʻlib oʻtgan Rossiya-Xorvatiya forumi (Xorvatiya Bosh vaziri Z. Milanovich va sobiq prezident Styepan Mesich ishtirokida) AQShning Xorvatiyadagi elchisi[12] tomonidan jamoatchilik noroziligiga sabab boʻldi.

2016-yil sentyabr oyi boshida Rossiyaning Xorvatiyadagi elchisi Anvar Azimov Rossiyadagi turli tadbirlarga taklif qilgan Xorvatiyaning o‘nta vaziridan birortasi ham Rossiyaga tashrif buyurmaganligini maʼlum qildi. Uning bu mamlakatda ishlayotgan salbiy taassurotlaridan biri Xorvatiya tashqi siyosatining Gʻarbga „katta qaramligi“ ekanligini aytdi[13].

2016-yil sentabr oyida Xorvatiya matbuoti bir necha oy oldin rossiyalik diplomatning josuslikda gumon qilinganligi sababli RXdan chiqarib yuborilgani haqida xabar berdi.

 
Xorvatiya prezidenti Kolinda Grabar-Kitarovich va Rossiya prezidenti Vladimir Putin Rossiya-Xorvatiya muzokaralari yakunida. Rossiya, Sochi, 2017-yil 18-oktyabr

Xorvatiya hukumati huzurida Ukraina bilan hamkorlik qilish bo‘yicha ishchi guruhini tuzish to‘g‘risidagi qaror, uning vazifalari bosib olingan hududlarni reintegratsiya qilish tajribasini o‘tkazishni o‘z ichiga olishi kerak bo‘lganligi Xorvatiya Bosh vaziri Andrey Plenkovichning 2016-yil noyabr oyida Kiyevga rasmiy tashrifi chog‘ida tasdiqlangan. Rossiya Tashqi ishlar vazirligining keskin salbiy reaktsiyasiga sabab boʻldi. Avvalroq Yevroparlament delegatsiyasining Ukraina-Yevropa Ittifoqi parlament assotsiatsiyasi qoʻmitasi raisi boʻlgan Andrey Plenkovich Rossiya Tashqi ishlar vazirligining munosabatini izohlar ekan, bu „departamentlardan birining bayonoti“ ekanini aytdi. „Rossiya Tashqi ishlar vazirligi“, uning Kiyevga safari „asosan fantastik“ boʻlgan va Ukraina yetakchilari bilan yuqori darajadagi uchrashuvlar oʻtkazganida: „Bu pastroq darajada, men esa jiddiy va masʼuliyatli tashqi siyosat bilan shugʻullanyapman“[14]. Elchi Azimov bir necha kundan keyin telekanalga bergan intervyusida "Rossiya Tashqi ishlar vazirligi axborot va matbuot departamentining hukumat huzurida ishchi guruh tashkil etilishi munosabati bilan izohi. Xorvatiyaning Ukraina bilan hamkorlik boʻyicha 22-noyabrdagi qarori „Tashqi ishlar vazirligi, Rossiya hukumati va Rossiya prezidentining rasmiy pozitsiyasi“ va RH hukumati „bu sharhni juda jiddiy qabul qilishi kerak“.

2017-yilning 18-fevral kuni Myunxen xavfsizlik konferensiyasi doirasida Rossiya tashqi ishlar vaziri Lavrov Xorvatiya Respublikasi Prezidenti Grabar-Kitarovich va Xorvatiya tashqi va Yevropa ishlari vaziri Davor Shtir bilan suhbatlashdi[15][16][17].

2018-yilning 8-noyabr kuni Xelsinkida Xorvatiya Respublikasi Bosh vaziri Andrey Plenkovich va Ukraina Prezidenti Pyotr Poroshenkoning uchrashuvi bo‘lib o‘tdi.

Iqtisodiyot

tahrir

Ikki tomonlama savdo

tahrir

Rossiya rasmiy maʼlumotlariga koʻra, 2008-yilda ikki davlat oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 2020,0 million dollarni, shu jumladan Rossiya eksporti — 1787,9 million dollarni tashkil etdi[18]. Xorvatiyaning rasmiy statistikasi ancha yuqori (2008-yilda savdo aylanmasi 3,4 milliard dollarni, shu jumladan Rossiya eksporti 3,2 milliard dollarni tashkil etdi)[18]. Rossiya eksporti asosan uglevodorodlar, Xorvatiya esa Rossiyaga telekommunikatsiya uskunalari, oziq-ovqat, dori-darmon va dastgohlar yetkazib beradi[19]. Kema qurilishi maʼlum rol oʻynaydi — 1993—2008 yillarda Xorvatiya kemasozlik zavodlari Rossiya uchun 41 ta ogʻir yuk tashish kemalarini qurdilar[20].

Rossiya Federatsiyasi va 2014-yilda kiritilgan Yevropa Ittifoqi mamlakatlari oʻrtasidagi oʻzaro sanksiyalar tufayli 2015-yilda Rossiya va Xorvatiya oʻrtasidagi savdo hajmining pasayishi 2015-yilda taxminan 40% ni tashkil etdi: Rossiya Federatsiyasi Federal bojxona xizmati maʼlumotlariga koʻra, Rossiya va Xorvatiya oʻrtasidagi savdo. 1,23 milliard AQSh dollarni tashkil etdi. Rossiya eksporti 35%ga kamaydi va 988,4 million dollarni, Xorvatiya importi 238,0 million dollarni (43,7%ga kamaydi) tashkil etdi[21].

2017-yil fevral boshida Rossiya hukumati Podravka va Sardinadan tashqari, Xorvatiya oziq-ovqat mahsulotlari uchun barcha eksport litsenziyalarini bekor qilganligi haqida xabar berdi.

Rossiyadan Xorvatiyaga qurol yetkazib berish

tahrir

Xorvatiya matbuotining taʼkidlashicha, 1992—1997 yillarda Rossiya qurolli mojaro paytida BMT embargosini chetlab oʻtib, Xorvatiyaga qurol yetkazib bergan[22][23]. 2017-yil aprel oyida Xorvatiyaning „Vecernji list“ gazetasida qurol sotuvchilari va sobiq xorvat rasmiylariga tayanib, yetkazib berishlar (jami 16000 tonna) Rossiya harbiy transport aviatsiyasining 160 ta maxfiy parvozi davomida amalga oshirilgani aytilgan va MiG-21 qiruvchilarining 2-eskadroni va keyinchalik 2004-yilda AQShga yuborilgan S — 300 havo mudofaa tizimini oʻz ichiga olgan[24][25][26][27]. 2017-yil aprel oʻrtalarida Rossiya TIV 1990-yillarda Xorvatiyaga S-300 kompleksi va boshqa qurollar yetkazib berilgani haqidagi xabarlarni rad etdi: „Biz bu nashrlarni provokatsion deb hisoblaymiz., Rossiya Federatsiyasining Bolqondagi siyosatiga tuhmat qilishga qaratilgan qoʻpol ravishda buzib koʻrsatadigan faktlar. Bu uydirmalar kontekstida Rossiya elchisining Zagrebdagi aloqalarini eslatib o‘tish yanada nomaqbuldir“[28]. Rossiya Tashqi ishlar vazirligining rasmiy vakili Mariya Zaxarova ommaviy axborot vositalaridagi nashrlarni sharhlar ekan, shunday dedi: "Hech kimga sir emaski, bu davrda Sovet ishlab chiqarishining koʻplab qurollari, oʻq-dorilari va harbiy texnikalari mavjud edi. Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlarida, shuningdek, sobiq Sovet Ittifoqi respublikalarida. Maʼlumki, xorvatiyalik insofsiz ishbilarmonlar Zagrebni taʼminlash uchun ushbu holatlardan foydalanganlar. Rossiya Federatsiyasining bunga hech qachon aloqasi boʻlmagan.

2006-yilda Xorvatiyaga Sovet Ittifoqining Yugoslaviya oldidagi qarzining Xorvatiya qismini toʻlash uchun taxminan 65 million dollar miqdorida 10 ta MI-171Sh koʻp maqsadli vertolyotlarini etkazib berish toʻgʻrisida shartnoma imzolandi[29][30]. Moskva 2008 yilda Zagrebga vertolyotlarni topshirishni yakunladi[31]. Xorvatiya Rossiya harbiy vertolyotlaridan fuqarolik maqsadlarida foydalanayotgani xabar qilingan. 2019-yil sentabr oyida 2017-yil oxirida tuzilgan shartnomaga muvofiq, Rossiya vertolyotlari xoldingining Chita 810 aviatsiya taʼmirlash zavodida ushbu vertolyotlarni kapital taʼmirlash yakunlandi .

Agrokor

tahrir

2014-yilda Rossiya Sberbanki mamlakat yalpi ichki mahsulotining 15%ni tashkil etuvchi Xorvatiyaning eng yirik xususiy kompaniyasi (oziq-ovqat sanoati va chakana savdo) Agrokor ning eng yirik kreditoriga aylandi. 2016-yil sentyabr oyi uchun moliyaviy hisobotga koʻra, Sberbank Agrokor kreditorlik qarzining 52%iga ega boʻlgan. 2017-yil boshida Rossiya VTB banki OAV tomonidan Agrokorning ikkinchi yirik kreditori deb ataldi[32]. 2017-yil mart oyida Bloomberg hisob-kitoblariga koʻra, Rossiyaning Xorvatiyadagi elchisi Agrokorning „hamkorlik qilishni“ istamasligi haqidagi bayonotidan soʻng[33], kompaniyaning moliyaviy ahvoli koʻproq eʼtibor ob’ektiga aylanganida, Sberbank va VTB Bankning uchdan biridan koʻprogʻiga egalik qilishgan. 2017-yil aprel oyida Agrokor xoldingi bankrotlik xavfi tufayli Xorvatiya hukumati[34] haqiqiy nazoratiga oʻtganidan soʻng, Rossiya ommaviy axborot vositalari xoldingning Rossiya banklari oldidagi qarzi taxmin qilinganligini xabar qildi. taxminan 1,3 milliard evroga teng[35]. Xorvatiya matbuotining taʼkidlashicha, aprel oyi oʻrtalarida xoldingni favqulodda vaziyatlar boshqarmasiga topshirishda KR hukumatining asosiy maqsadlaridan biri rossiyalik ishtirokchilarni toʻlovga layoqatsiz konsernni qayta qurish jarayoni ustidan nazorat qilish uchun kurashdan vaqtincha olib chiqish istagi edi[36]. Sberbank kompaniyaning qarzni toʻlash tartibi boʻyicha oʻz shartlarini bajarishdan bosh tortgani sababli xoldingga likvidlikni birinchi kiritishda ishtirok etishdan bosh tortdi.

2017-yil 19-oktabr kuni Xarkov Respublikasi davlat amaldorlari delegatsiyasi bilan muzokaralardan so‘ng Sberbank rahbari German Gref shunday dedi: „Afsuski, biz hammamiz so‘nggi yetti yil davomida kompaniya hisobotlarni soxtalashtirish bilan bog‘liq muammoga duch keldik. kreditorlari va hukumatini ham chalgʻitadi. Ammo Xorvatiya hukumati tomonidan ko‘rilayotgan chora-tadbirlar, bizningcha, kreditorlar — biz ham, boshqa barcha kreditorlar ham huquqlarini jiddiy ravishda buzadi“ . Rossiya Federatsiyasi Prezidentining vakili Dmitriy Peskov ham yigʻilishda Xorvatiya Bosh prokurori ham boʻlganini taʼkidladi.

Turizm

tahrir

2008-yilda Xorvatiyaga Rossiyadan 175 mingdan ortiq sayyoh tashrif buyurgan[31]. 2015-yilda bu koʻrsatkich keskin pasaygan[37]. 2016-yilda Rossiyadan kelayotgan oqim 2015-yilga nisbatan 7%ga oshgan[38].

Manbalar

tahrir
  1. ↑ „Посол Хорватии: надеемся, что секторальных санкций в отношении России не будет“. 2016-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 12-sentyabr.
  2. ↑ „О вступлении в силу Соглашения между Правительством Российской Федерации и Правительством Республики Хорватии о взаимных поездках граждан Российской Федерации и граждан Республики Хорватии“. 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 14-sentyabr.
  3. ↑ Jevgenij Paščenko. „Hrvatski grobovi 1914—1918. Karpati, Galicija, Bukovina“. Zagreb, 2016, str. 44—46.
  4. ↑ Puškadija-Ribkin 2006.
  5. ↑ Boris Rašeta. Moskovska veza od Josipa Broza do danas. // 24sataExpress, 16 dekabrya 2016.
  6. ↑ „Протокол между Правительством Российской Федерации и Правительством Республики Хорватии о продолжении действия двусторонних договоров“. 2016-yil 22-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 14-sentyabr.
  7. ↑ „Президент Хорватии совершил пятый визит в Россию“. 2016-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 14-sentyabr.
  8. ↑ „Президенту Хорватии предложили работу в проекте South Stream“. 2016-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 14-sentyabr.
  9. ↑ „СМИ: Хорватия собралась в "Южный поток", когда России это уже не особо нужно“. 2021-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-sentyabr.
  10. ↑ „Rusija i Hrvatska kao provjereni prijatelji i bliski partneri“. 2017-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-sentyabr.
  11. ↑ „EKSKLUZIVNI INTERVJU 'Zar vi Hrvati zaista ne volite Rusiju? Pa nisu Hrvatsku oslobađali američki i engleski vojnici, već sovjetski…'“. 2016-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-sentyabr.
  12. ↑ „Klisović: Rusko-hrvatski gospodarski forum ne bavi se politikom, nego gospodarstvom“. 2016-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-sentyabr.
  13. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named azim
  14. ↑ „Plenković odgovorio na oštre kritike iz ruskog Ministarstva vanjskih poslova“. 2016-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 24-noyabr.
  15. ↑ „Глава МИД Хорватии посетит Россию с официальным визитом“. 2017-yil 19-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-fevral.
  16. ↑ „NOVI POČETAK HRVATSKE I RUSIJE? Nakon sastanka s Lavrovom Rusija objavila: Ministar Stier dolazi u Moskvu“. 2017-yil 20-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-fevral.
  17. ↑ „Grabar-Kitarović: Pence me ugodno iznenadio otvorenim stavom, a Lavrov iznimno cijeni iskrenost“. 2017-yil 20-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-fevral.
  18. ↑ 18,0 18,1 Milovanov V. Rossiya v ekonomicheskix svyazyax Xorvatii // Svobodnaya misl. — 2009. — № 12 (1607). — S. 32 — 33
  19. ↑ Milovanov V. Rossiya v ekonomicheskix svyazyax Xorvatii // Svobodnaya misl. — 2009. — № 12 (1607). — S. 32
  20. ↑ Milovanov V. Rossiya v ekonomicheskix svyazyax Xorvatii // Svobodnaya misl. — 2009. — № 12 (1607). — S. 33
  21. ↑ „Российско-хорватские отношения / Торгово-экономическое сотрудничество/“. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 20-avgust.
  22. ↑ „Hrvatsku naoružali Rusi: Jeljcin odobrio 150 letova transportera“. Vecernji.hr (2013-yil 15-iyun). 2015-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 20-avgust.
  23. ↑ „Rusi naoružali Hrvatsku“. Glassrpske.com (2013-yil 16-iyun). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 20-avgust.
  24. ↑ „Novi ruski pritisak na Hrvatsku: Isporučili smo vam S-300, gdje su nestale rakete?“. Večernji list (2017-yil 13-aprel). 2017-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-aprel.
  25. ↑ „Josipović: Znam što je bilo sa S-300, ali to je vojna tajna“. Večernji list (2017-yil 14-aprel). 2017-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-aprel.
  26. ↑ „Postoji previše svjedoka da bi se ogromne pošiljke ruskog naoružanja Hrvatskoj sada tretirale kao 'fatamorgana'“. Večernji list (2017-yil 15-aprel). 2017-yil 19-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 18-aprel.
  27. ↑ „Transfer ruskog S-300 s atašeom SAD-a dogovarala i Željka Antunović“. Večernji list (2017-yil 18-aprel). 2017-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 18-aprel.
  28. ↑ „Moskva demantira da je slala oružje Hrvatskoj početkom '90-ih“. Večernji list (2017-yil 15-aprel). 2017-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 18-aprel.
  29. ↑ Respubliki bivshey Yugoslavii delyat aktivi SFRYu, vklyuchaya kliringoviy dolg SSSR, sostavlyayuщego okolo 1,3 mlrd dollarov
  30. ↑ „Novi ruski helikopteri za eskadrilu HV-a“. 2016-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 20-avgust.
  31. ↑ 31,0 31,1 Milovanov V. Rossiya v ekonomicheskix svyazyax Xorvatii // Svobodnaya misl. — 2009. — № 12 (1607). — S. 34
  32. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named rbcagrok
  33. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named bloombunravel
  34. ↑ „Agrokor Owner Hands Over Control of Troubled Company“. 2017-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-aprel.
  35. ↑ „Сбербанк планирует создать резервы по хорватскому Agrokor в 50% от кредитов“. 2017-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 21-aprel.
  36. ↑ Boris Rašeta. Cerar, Vučić i Putin oformili su široku koaliciju protiv Hrvatske. // 24sataExpress, 21 aprelya 2017, str. 5.
  37. ↑ „DANAK SANKCIJAMA: Dramatičan pad broja turista iz Rusije u Hrvatskoj“. 2016-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-sentyabr.
  38. ↑ Poslovni dnevnik, 15 marta 2017, s. 5.

Adabiyot

tahrir
  • Puškadija-Ribkin, Tatjana. Emigranti iz Rusije u znanstvenom i kulturnom životu Zagreba. Zagreb: Prosvjeta, 2006. ISBN 953-7130-36-3. 

Havolalar

tahrir 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Rossiya_—_Xorvatiya_munosabatlari&oldid=5239544" dan olindi