Savoie

Savoie (talaffuzi: [savwa]; Arpitan: Savouè yoki Savouè-d’Aval) – Fransiyaning janubi-sharqiy qismidagi Auvergne-Rhône-Alpes mintaqasida joylashgan departament. Fransiya Alp togʻlarida joylashgan, uning tarkiniga Chambéry ham kiradi. 2019-yilda Savoie aholisi 436 434 kishidan iborat edi.

Savoie Savoie
Departament
Bayroq Gerb
45°35′0″N 6°20′0″E
Mamlakat	Fransiya
Aholisi	436,434
Milliy tarkib	fransuzlar
Vaqt mintaqasi	UTC+1
Telefon kodi	73

Tarixi

Departamenda keng tarqalgan Savoie oʻz nomini lotincha Sapaudia yoki Sabaudiadan olgan, yaʼni archa. Savoie uzoq vaqtdan beri Savoy departamentining bir qismi.

Geografiyasi

Savoie 2016-yil 1-yanvarda tashkil etilgan Auvergne-Rhône-Alpes mintaqasining bir qismidir.

Savoiening katta qismi togʻlar bilan qoplangan:

• Montblan massivi
• Belledonne massivi
• Lauzière massivi
• Aiguilles d’Arves massivi
• Massif des Cerces
• Aravis oraligʻi
• Mont Cenis massivi
• Bauges massivi
• Chartreuse massivi
• Vanois massivi
• Beaufortain massivi

Departamentni Iser daryosi kesib oʻtadi, uning manbai Iseran dovonidan oʻtgan. Uning ikkita asosiy koʻli – Lak du Burje (Fransiyadagi eng katta va eng chuqur koʻl) va Lac d’Aiguebelette. 1976-yilda koʻlda motorli qayiqlardan foydalanishni taqiqlovchi qonun tufayli Fransiyada eng kam ifloslanganlardan koʻllardan biri sanaladi.

• 
  Savoy relyef xaritasi
• 
  Past balandlik: Savoie fronti
• 
  Oʻrta balandlik: Bauges massividagi Mariet platosi
• 
  Yuqori balandlik: Aime qishlog'i

Iqlimi

Boʻlimning koʻp qismida alp yoki subalp iqlimi mavjud. Pastroq balandliklarda va vodiylarda iqlim nam kontinental.

Qishloq xoʻjaligi

Savoie koʻplab pishloqlar ishlab chiqaradigan fermalari bilan mashhur.

• Beaufort
• Savoie gruyère
• Rebloshon
• Tamye
• Tome des Bauges
• Tomme de Savua

Savoieda koʻplab vino uzumlari ham yetishtiriladi. Eng mashhur vinolar Gamay, Pinot noir va Mondeuse uzumlaridan tayyorlanadi. Meva yetishtirish Savoie qishloq xoʻjaligining uchinchi yirik tarkibiy qismidir.

Viloyatda olma va nok ham yetishtirilib, sifati mashhur.

Demografiyasi

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1861	275,039	—
1872	267,958	−2.6%
1881	266,438	−0.6%
1891	263,297	−1.2%
1901	254,781	−3.2%
1911	247,89	−2.7%
1921	225,034	−9.2%
1931	235,544	+4.7%
1936	239,115	+1.5%
1946	235,965	−1.3%
1954	252,192	+6.9%
1962	266,678	+5.7%
1968	288,921	+8.3%
1975	305,118	+5.6%
1982	323,675	+6.1%
1990	348,261	+7.6%
1999	373,258	+7.2%
2006	403,1	+8.0%
2011	418,949	+3.9%
2016	429,681	+2.6%

Asosiy shaharlari

Aholisi eng koʻp boʻlgan kommuna Chambéri hisoblanadi. 2019-yil holatiga koʻra, 7000 dan ortiq aholisi boʻlgan 8 ta kommuna mavjud.

Kommuna	Aholi (2019)
Chambéry †	58 917
Eks-le-Beyn †	30 463
Albertvil	19 502
La Motte-Servolex †	12 120
La Ravoire †	8530
Sent-Jan-de-Mauryen	7621
Bur-Sent-Moris	7195
Ugine	7096
† Chambéry aglomeratsiyasining bir qismi

Dini

Savoiedagi katolik cherkovi uchta yeparxiyaga boʻlingan: Chambéry, Maurienne va Tarentaise. Birgalikda ular Chambéry arxiyepiskop tomonidan boshqariladi.

Siyosati

Savoya idoraviy kengashi

Savoie departamenti kengashi 38 oʻringa ega.

Turizm

Savoie uchun juda muhim boʻlgan turizm XIX asrning oxiriga kelib changʻi sporti sohasida rivojlana boshlagan.

• 
  Chambéry
• 
  Eks-les-Bains kazinosi
• 
  Lac du Bourget sohilidagi Hautecombe Abbey
• 
  Maurienne vodiysidagi Bonneval-sur-Ark
• 
  Aiguilles d'Arves boshpanasi
• 
  Savoiedagi poyezdlar