Sharm al sheyx
Sharm al-Sheyx- (arab. sẖrm ạlsẖykẖ, 1982-yilgacha — Ophira (ibroniycha ōpyrha )) — Misrning Sinay yarim orolining janubiy uchida joylashgan kurort shahri. Misr Rivierasining Qizil dengiz sohillari. Usmonlilar imperiyasi davridan beri maʼlum boʻlgan va 1967-1982-yillarda Ophira deb nomlangan shahar qulay joylashuvi, yaxshi iqlimi va boy tabiati tufayli sayyohlar orasida mashhurlikka erishdi. Sharm al-Sheyx Misrning Janubiy Sinay gubernatorligining maʼmuriy markazi boʻlib, u kichikroq qirgʻoq boʻyidagi Dahab va Nuvayba shaharlarini, shuningdek, togʻli ichki hududlarni, Muqaddas Ketrin va Sinay togʻini oʻz ichiga oladi. Shahar va dam olish maskani Misrda turizmning muhim markazi boʻlib, koʻplab xalqaro konferensiyalar va diplomatik uchrashuvlar oʻtkaziladigan joy sifatida ham mashhur.
Sharm al sheyx | |
|---|---|
| Shahar | |
    | |
| 27°58′43″N 34°23′37″E / 27.97861°N 34.39361°E G OKoordinatalari: 27°58′43″N 34°23′37″E / 27.97861°N 34.39361°E G O | |
| Mamlakat | Misr |
| Avvalgi nomlari | Ophira |
| Qachondan beri shahar | 1967-1982 |
| Rasmiy til(lar)i | arabcha |
| Aholisi (2015) |
74,000 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+2 |
| Telefon kodi | +2069 |
Tavsifi tahrir
Qohiradan avtomobil yoʻli bilan 500 km masofa, havo yoʻli uzunligi 385 km. Tarixan shahar doimiy ravishda rivojlanib bormagan va shuning uchun u koʻplab alohida hududlarni rivojlantirish orqali oʻsib bordi. Shaharning asosiy arterial koʻchasi — Tinchlik yoʻli prospekti dengiz qirgʻogʻi boʻylab choʻzilgan va shaharni bir nuqtaga bogʻlaydi. Arab tilidan tarjima qilingan Sharm al-Sheyx "Shayxning koʻrfazi" degan maʼnoni anglatadi. Sharm al-sheyx-Tichlik shahri. Arabchada „Madinat as-Salom“ nomi bilan ham tanilgan. Misrliklar va koʻplab mehmonlar orasida shahar nomi odatda „Sharm“ deb qisqartirib aytiladi. Sharm al-Sheyx shimoli-sharqdan janubi-gʻarbga Aqaba koʻrfazining gʻarbiy qirgʻogʻi boʻylab deyarli 30 kilometrga choʻzilgan boʻlib, unda Naama koʻrfazi va boshqa shaharlar joylashgan. Janubi-gʻarbdan shahar Sinay yarim orolining eng janubiy nuqtasida Ras Muhammad milliy bogʻi bilan, shimoli-sharqda — Nabq milliy qoʻriqxonasi bilan chegaradosh, shimoli-gʻarbdan shamol va yomon ob-havodan Sinay togʻlari tizmasi bilan himoyalangan. Janubi-sharqdan esa Qizil dengiz bilan chegaradosh. Shaharning qirgʻoq chizigʻidan unchalik uzoq boʻlmagan joyda Tiran oroli joylashgan.
Iqlimi tahrir
Sharm-al-Sheyx tropik choʻl iqlimiga ega, yillik yogʻingarchilik juda kam. Yanvar-fevral oylarida tungi harorat + 15 ° C gacha tushadi (bazan — + 10 ° C gacha), baʼzida ancha salqin shamol boʻladi (eng past harorat 2000-yil 23-fevralda qayd etilgan va + 5 ° C ni tashkil etgan).), lekin kun davomida quyosh porlaydi va plyajlarga koʻplab tashrif buyuruvchilar quyosh nurlari ostida suzadi.[1]
Yozda harorat soyada +45 ° C va undan yuqori darajaga koʻtarilishi mumkin (mutlaq maksimal 2013-yil 3-iyunda oʻrnatilgan va +46 ° C edi), eng issiq oy avgust, oʻrtacha maksimal +38 ni tashkil qiladi. Hatto kechasi ham harorat +30 ° C pastroqqa tushmaydi.
Dengizdagi suv harorati qishda ham +20 ° C dan pastga tushmaydi (yozda u + 28 ° C gacha koʻtariladi). Sharm al-Sheyxda yomgʻir juda kam yogʻadi, yilning istalgan vaqtida havo quruq va issiq. Sharm-al-Sheyx dengizga qaragan ikkita milliy qoʻriqxona bilan chegaralanganligi sababli, binolar egallashi mumkin boʻlgan qirgʻoq chizigʻi taxminan 30 km uzunlikda. Hozirgi vaqtda qirgʻoqning qurilish uchun mos boʻlgan deyarli barcha qismlarida hashamatli mehmonxonalar qurilgan yoki yangi turar-joy majmualarini qurish uchun ajratilgan. Shahar ichkariga, togʻ tizmasi tomon oʻsishda davom etmoqda.[2]
| Climate data for Sharm El-Sheikh | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oylar | Yan | Fev | Mar | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Year |
| Dengizning oʻrtacha harorati °C (°F) | 23.3 (74.0) |
22.4 (72.4) |
22.6 (72.7) |
23.1 (73.6) |
24.6 (76.3) |
26.3 (79.4) |
28.3 (83.0) |
28.8 (83.9) |
27.9 (82.1) |
27.5 (81.5) |
25.6 (78.2) |
24.4 (75.9) |
25.4 (77.8) |
| Kunduzgi harorat | 11.0 | 11.0 | 12.0 | 13.0 | 14.0 | 14.0 | 14.0 | 13.0 | 12.0 | 11.0 | 11.0 | 10.0 | 12.2 |
| Ultrabinafsha nurlarning oʻrtacha indeksi | 5 | 6 | 8 | 11 | 11 | 11+ | 11+ | 11 | 10 | 8 | 5 | 4 | 8.4 |
| Source #1: seatemperature.org (Sea temperature)[3] | |||||||||||||
| Source #2: Weather Atlas[4] | |||||||||||||
Turizmi tahrir
Sharm-al-Sheyxning eng mashhur tumanlari va mikrorayonlari:
- Naama
- Eski shahar
- Hadaba
- Aida
- Tower
- Il Mercato
- Delta Sharm va SOHO
- Hai En Nur
- Riviera
- Hai Salam
- Criss
- Nabq Bay
Koʻplab yangi mehmonxonalar va turar-joy mahallalari qurilmoqda:
- Gold Sharm
- Sunshine
- Sunny Lake
- Montaza va boshqalar.
Sharm al-Sheyx xalqaro aeroporti hududida joylashgan mehmonxonalar:
- Ravabi
- Imar
- Montazah
Shaharda koʻp qavatli binolar yoʻq. Qoidaga koʻra, turar-joy binolari yaxshi taʼmirlangan bir va ikki qavatli villalarning kichik majmualari, shuningdek, koʻplab ikki va uch qavatli mehmonxonalar kabi yaxshi obodonlashtirilgan hudud atrofida toʻplangan shaharchalar shaklida qurilgan.[5] Zamonaviy infratuzilma, doʻkonlar, restoranlar, suzish havzalari va bogʻlarga ega hudud.[6] Shaharning geografik joylashuvi uning butun Sinay yarim oroli uchun transport ahamiyatini belgilaydi.[7]
Sharm al-Sheyx Sinayning "Havo darvozasi" hisoblanadi. Sharm al-Sheyx xalqaro aeroporti (ilgari Ras Nasrani aeroporti) Sinay yarim orolidagi birinchi va eng yirik xalqaro aeroportdir.[8]Havo aloqalari u orqali Sharm-al-Sheyxning oʻzidan ham, yarim orolning boshqa kurortlari — Dahab, Taba, Nuveybadan ham oʻtadi. Turistlar va mehmonlarning aksariyati yarim orolga kelishadi va undan havo transporti orqali qaytadilar. 1996-2006-yillarda aholi sonining oʻsish koʻrsatkichi[9].
Transporti tahrir
Sinay magistrallarining aksariyati, uning tubidan Ahmad Hamdi tunneliga olib boradigan yengil yarim orol yoʻllaridan tashqari, Sharm al-Sheyx orqali oʻtadi. Barcha yoʻllar yaxshi taʼmirlangan, jihozlangan (svetofordan tashqari) va doimiy ravishda rivojlanmoqda. Shaharda yaxshi rivojlangan avtomobil va yengil skuter ijarasi xizmati mavjud va bir necha kundan keyin siz Sharm al-Sheyx va uning atrofini mustaqil ravishda kashf qilishingiz mumkin. Muntazam shaharlararo avtobuslar shahar avtovokzalidan Quyi Misrning turli shaharlariga qatnaydi.[10][11]
Sharm-al-Sheyxdagi shahar transporti asosan shahar boʻylab yoʻnalishsiz (yoʻlovchilar ovoz beradi va shahar hududini soʻraydi) va jadvallarsiz harakatlanadigan qatʼiy yoʻnalishli taksilar bilan ifodalanadi (shunga qaramay, ularning soni juda koʻp boʻlganligi sababli, kutish vaqti kun odatda 1— 2 daqiqadan oshmaydi). Xususiy taksilar biznesi rivojlangan boʻlib, ularning umumiy soni talabdan ancha yuqori, buning natijasida taksi haydovchilari mehmonxonada turgan va piyodalar yoʻlakchasi boʻylab bir xil yoʻnalishda yurgan barchani signallar bilan kutib olishadi va shaharning istalgan qismiga sayohat qilishadi. Kunduzi yoki kechasi istalgan vaqtda sayr qilish uchun shahar juda hamyonbop.[12]
Dengiz harakati Hurghadaga muntazam reyslar bilan cheklangan (yoʻlda taxminan 2 soat). Shaharning ichki havo qatnovi juda faol. Sharm al-Sheyxdan Qohiraga kuniga 10 ga yaqin reys amalga oshiriladi. Luksor, Xurgada va boshqa shaharlarga ham reyslar mavjud. Sharm-al-Sheyx suvga shoʻngʻish uchun yaxshi joy. Toza, iliq va shaffof suv, boy suv osti dunyosi va koʻplab marjon riflari qishda ham, yozda ham shoʻngʻish uchun yaxshi sharoit yaratadi. Sayyohlar xizmatida koʻplab shoʻngʻish klublari, shoʻngʻish maktablari, yaxtalar, instruktorlar, shuningdek, niqoblar, suzgichlar, akvalanglar va shunga oʻxshash jihozlarni ijaraga olish punktlari mavjud.
Suv osti dunyosining goʻzalligini biluvchilar uchun marjonlarning xilma-xilligi, shuningdek, dengiz florasi va faunasining boshqa shakllari bilan ajralib turadigan Ras Muhammad milliy bogʻiga ekskursiyalar tashkil etiladi.
1941-yilda bortida harbiy yuk boʻlgan „Tistlegorm“ transport kemasi Suvaysh koʻrfazida joylashgan boʻlib, unga tegishli tayyorgarlik va sertifikatga ega boʻlgan gʻavvoslar tomonidan ekskursiyalar oʻtkaziladi.
Sharm-al-Sheyxning deyarli butun qirgʻoqlari boʻylab, baʼzi plyajlar bundan mustasno, suvga maxsus poyabzalda kirish kerak, chunki qirgʻoq yaqinida oʻtkir marjon riflari boshlanadi, ularda dengiz kirpilari ham koʻp.
Sohilda meduza va akulalarning paydo boʻlishi juda kam uchraydi, ammo bu baʼzi hollarda sayyohlarning oʻlimiga ham sabab boʻlgan.
Siyosiy hayoti tahrir
Sharm al-Sheyxning qulay geografik joylashuvi Misrga kerak boʻlganda oʻz portidan Iordaniya va Isroil uchun Qizil dengizga yagona chiqish joyi boʻlgan Tiran boʻgʻozi orqali yuk tashishni toʻsib qoʻyish imkonini beradi. Shahar Misr dengiz floti uchun yirik port va dengiz bazasiga aylanishiga olib keldi. 1956-yil Suvaysh inqirozi paytida Isroil tomonidan bosib olingan va 1957-yilda Misrga qaytarilgan. Birlashgan Millatlar Tashkilotining tinchlikparvar kuchlari 1967-yilgi Olti kunlik urushgacha Isroil tomonidan qayta ishgʻol qilinguncha u yerda joylashgan edi. Sharm-al-Sheyx 1979-yilgi Misr-Isroil tinchlik shartnomasidan keyin 1982-yilda Sinay yarim oroli Misrga qaytarilgunga qadar Isroil nazorati ostida qoldi Misrning oʻsha paytdagi prezidenti Husni Muborak 1982-yilda Sharm al-Sheyxni „Tinchlik shahri“ deb belgilagan va Misr hukumati shahar rivojlanishini ragʻbatlantirish siyosatini boshlagan. Chet ellik va misrlik sarmoyadorlar masjidlar va cherkovlar qurilishiga hissa qoʻshdilar. Shahar hozirda xalqaro sayyohlik maskani hisoblanadi va atrof-muhitni rayonlashtirish qonunlari atrofdagi tabiiy goʻzallikni yashirmaslik uchun binolarning balandligini cheklaydi.1979-yilgacha Misr bir nechta mahalliy urushlarda qatnashgan, zamonaviy davrda esa 2005-yilda shaharning sayyohlik ochiqligidan norozi boʻlgan islomiy aqidaparastlarning birgina hujumi sodir boʻlgan. 2005-yilda kurort Sharm-al-Sheyx terrorchilik hujumlariga uchragan edi, ular Misrning sayyohlik sanoatini nishonga olgan ekstremistik islomiy tashkilot tomonidan amalga oshirilgan. Hujum oqibatida 88 kishi halok boʻldi, ularning aksariyati misrliklar edi, 200 dan ortiq kishi esa yaralandi va bu mamlakat tarixidagi ikkinchi eng qonli teraktga aylandi. 2017-yil 24-noyabr kuni jangarilar Sinay yarim orolidagi gavjum masjid ichida bombani portlatib, vahima ichida qolgan qochib ketayotgan namozxonlar ustiga oʻq uzdi. Bu Sinay tarixida eng qonli terakt boʻldi, natijada 305 kishi halok boʻldi va 128 kishi yaralandi. Uchinchi eng halokatli voqea 1997-yildagi Luksor qirgʻinidir. Hozirda shahar hududida bir qancha harbiy qismlar joylashgan.
Misrning hozirgi rahbariyati Yaqin Sharqdagi jangovar muhitdan voz kechib, turizmni rivojlantirishga yordam bermoqda. Suvaysh kanali orqali kemalar oʻtgani uchun toʻlov olgach, turizm mamlakat uchun ikkinchi yirik daromad manbaiga aylandi. Mamlakatda turizm sanoatidan tushgan daromadlar neft qazib olish va sotishdan tushgan daromadlardan oshib ketdi. Xurgada bilan bir qatorda Sharm al-Sheyx Misrning eng muhim kurortiga aylandi. Shahardagi sayyohlar soni (ayniqsa, yuqori mavsumda) oʻzining 40 000 aholisidan koʻp marta oshib, haqiqiy sonni 200 000 yoki undan koʻproqqa yetkazadi.
Hukumat doimiy ravishda mintaqada siyosiy barqarorlikni saqlash ustida ishlamoqda. Isroil bilan Misr 1979-yilda imzolangan tinchlik shartnomasiga ega, uning asosida shahar butun Sinay yarim oroli bilan birgalikda Misrga qaytarildi va qurolsizlantirildi.[13] Sharm al-Sheyxdagi har qanday sayyoh Isroil (Quddus, O'lik dengiz), Falastin maʼmuriyati (Baytlahm), Iordaniya (Petra) va boshqa shunga oʻxshash joylarga avtobus bilan sayohat qilishi mumkin.[14] Isroil fuqarolari, oʻz navbatida, Sinay hududiga vizasiz tashrif buyurishlari mumkin. Sharm al-Sheyx Sinay yarim orolining „S“ zonasida joylashgan boʻlib, Misrga bu yerda harbiy garnizonlarni joylashtirish taqiqlangan. Tinchlikparvarlik missiyasining lagerlaridan biri — Koʻp millatli kuchlar va kuzatuvchilar shaharda joylashgan. Koʻchalarni shaharda tartib oʻrnatish, aholi va sayyohlar xavfsizligi uchun mas’ul harbiylashtirilgan politsiya boʻlinmalari nazorat qiladi.[15]
Sharm al-Sheyx milliy, umumarab va xalqaro konferensiyalar tez-tez oʻtkaziladigan joy. 1999-yilda AQSH Davlat kotibi, Misr prezidenti va Iordaniya qiroli ishtirokida Isroil Bosh vaziri va Falastin rahbari bu yerda Falastin hududlarida aholi punktini tartibga solish boʻyicha Sharm al-Sheyx memorandumini imzoladilar.[16]Ikkinchi sammit 2000-yil 17-oktabrda Sharmda ikkinchi Falastin mojarosi boshlanganidan keyin boʻlib oʻtdi, ammo u zoʻravonliklarni toʻxtata olmadi 2005-yilda shahar Yaqin Sharq davlatlari rahbarlarining sammitiga mezbonlik qilgan.[17] Yana 2007-yilda Sharmda vazirlar darajasida muhim yigʻilish boʻlib oʻtdi, unda oliy martabali mehmonlar Iroqni qayta qurish masalasini muhokama qilishdi.[18]2006 va 2008- yillarda shahar Yaqin Sharq boʻyicha Jahon iqtisodiy forumiga ham mezbonlik qilgan. Shahardagi Xalqaro Kongress markazi 4700 nafargacha ishtirokchini qabul qilishi mumkin.[19]
Manbalar tahrir
- ↑ https://www.weather-atlas.com/en/egypt/sharm-el-sheikh-climate#daylight_sunshine
- ↑ https://egyptianconsulate.co.uk/visas/
- ↑ „Monthly Sharm El Sheikh water temperature chart“. Seatemperature.org. 2014-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 20-yanvar.
- ↑ „Sharm El-Sheikh, Egypt - Climate data“. Weather Atlas. 16-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-mart 2017-yil.
- ↑ http://www.worlddivingreview.com/scuba-diving-in-sharm-el-sheikh
- ↑ https://web.archive.org/web/20100710201558/http://www2.sis.gov.eg/En/Pub/magazin/summer2003/110227000000000007.htm
- ↑ https://www.arabnews.com/travel/sharm-el-sheikh-city-peace
- ↑ https://abcnews.go.com/International/wireStory/sharm-el-sheikh-airport-officials-reveal-porous-security-35053521
- ↑ Arab Republic of Egypt
- ↑ https://www.jimmycarterlibrary.gov/research/framework_for_the_conclusion_of_a_peace_treaty
- ↑ https://web.archive.org/web/20160426080231/https://www.upi.com/Archives/1982/04/25/Israel-returns-Sinai-to-Egypt/1136388558800/
- ↑ https://egypt.travel/en/regions/the-red-sea/sharm-el-sheikh/
- ↑ https://www.nytimes.com/2017/11/24/world/middleeast/mosque-attack-egypt.html
- ↑ https://www.nytimes.com/2017/11/24/world/middleeast/mosque-attack-egypt.html
- ↑ arxiv nusxasi, 2013-09-24da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-05-31
- ↑ https://web.archive.org/web/20110702003517/http://www.voanews.com/english/news/news-analysis/a-13-2007-05-10-voa36.html
- ↑ http://language.chinadaily.com.cn/2006-05/22/content_596675.htm
- ↑ https://www.npr.org/2011/03/21/133674942/this-is-a-new-egypt-nation-exults-as-mubarak-quits
- ↑ https://www.citypopulation.de/en/egypt/cities/
Havolalar tahrir
- https://egypt.travel/en/regions/the-red-sea/sharm-el-sheikh/
- https://www.npr.org/2011/03/21/133674942/this-is-a-new-egypt-nation-exults-as-mubarak-quits
- https://en.climate-data.org/africa/egypt/south-sinai-governorate/sharm-el-sheikh-4552/
- https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=voodooskies.com
- https://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1124