Shestakov sselifroni
Shestakov sselifroni[1] (lat. Sceliphron shestakovi)— yerkovlovlar (Sphecidae) ning oilasiga mansub kam uchraydigan turi. Markaziy Osiyo va Qozog'iston. Qozogʻiston[1][2][3] va Oʻzbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
| Shestakov sselifroni | |
|---|---|
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Hayvonlar |
| Tip: | Boʻgʻimoyoqlilar |
| Sinf: | Hasharotlar |
| Oila: | Sphecidae |
| Urugʻ: | Sceliphron |
| Turlari: | Shestakov sselifroni |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Sceliphron shestakovi Gussakovskij, 1928 | |
Tarqalishi
tahrirMarkaziy Osiyo endemik. Qozogʻiston (Lengerdan 30 km janubda, Qorjontov tizmasining past togʻlari), Turkmaniston (Mari), Oʻzbekiston (Samarqand, Turkiston tizmasining etaklari, Sidjak, Qorjontov tizmasining past togʻlari). Vohalar, pasttekisliklardagi daralar, vodiylarda uchraydi[1][4].
Tavsif
tahrirArilarning oʻlchami 15 dan 17 mm gacha. Tanasi qora, sariq tusda ifodalangan. Yiliga bir marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qoʻyishi – iyun-avgust oylarida, turli oʻsimliklarning gullarida, asosan, soyabonguldoshlarda (Apiaceae) oziqlanadi. Urgʻochilari oʻrgimchaklarni (Aranei) ovlaydi, ularni falajlab, nam loydan yasalgan inchalarga joylashtiradi va ulardan biriga tuxum qoʻyadi.
Bu tur ilk marta 1928-yilda sovet entomologi V. V. Gussakovskiy tomonidan qayd etilgan va arilar boʻyicha mutaxassis professor Andrey Valentinovich Shestakov nomi bilan atalgan (u 1933-yilda vafotigacha Yaroslavl pedagogika institutining zoologiya kafedrasini boshqargan)[4][5].
Cheklovchi omillar
tahrirXoʻjalik maqsadlarida suvga yaqin choʻl qoʻriqlarini oʻzlashtirish, xususan haydash, chorvachilikda yaylovdan haddan tashqari koʻp foydalanish oqibatida nobud boʻlmoqda.
Muhofaza choralari
tahrirNurota qoʻriqxonasida muhofaza ostiga olingan. Yashash joylari, hayot tarzi va sonini mukammal oʻrganish lozim.
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 1,2 Казенас, В. Л. Сцелифрон Шестакова. Сфекс желтокрылый. Прионикс Хаберхауэра. Прионикс траурный / В. Л. Казенас // Красная книга Казахской ССР. — Изд. второе, переработанное и дополненное. Т. 1. — Животные. — Алма-Ата: Гылым, 1991. — С. 418—425.
- ↑ Казенас В. Л. Сцелифрон Шестакова. Сфекс желтокрылый. Прионикс Хаберхауэра. Прионикс траурный. / В. Л. Казенас // Красная книга Казахстана. — Т. I. — Животные. — Часть 2. — Беспозвоночные. — Алматы: Онер, 2006. —С. 152-153. 4-е издание.
- ↑ Единый перечень товаров, к которым применяются запреты или ограничения на ввоз или вывоз государствами – членами Таможенного союза в рамках Евразийского экономического сообщества в торговле с третьими странами. Приложение № 1 к Решению Коллегии Евразийской экономической комиссии от 16 августа 2012 г. № 134. tsouz.ru
- ↑ 4,0 4,1 Казенас В. Л. Роющие осы (Hymenoptera, Sphecidae) Казахстана. (Подсем. Ampulicinae, Sphecinae). Выпуск 1. (Фауна Кахахстана. Том 9. Перпончатокрылые). Алматы, 1998. 377с.
- ↑ История кафедры зоологии. ФГБОУ ВПО «Ярославский государственный педагогический университет им. К. Д. Ушинского»
Adabiyotlar
tahrir- Kovshar A. F., Yashchenko R. V., 2002-yil. Qozog'iston Qizil kitobiga kiritilgan, Oqsu-Jabag'li qo'riqxonasi va uning chegaralari yaqinida yashovchi hayvonlar turlari ro'yxati. Tethys bioxilma-xilligi tadqiqoti I: 164-166.
Havolalar
tahrir- Sceliphron Klug, 1801, biolib.cz saytida(ingl.) )
- Sceliphron Klug 1801 faunaeur.org saytida (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)(ingl.) )
- Noyob ari turlari (Sphecidae)