Svetlogorsk (Kaliningrad viloyati)

Svetlogorsk (1947-yilgacha Raushen, nemischa: Rauschen) — Rossiyaning Kaliningrad viloyatidagi shahar. Svetlogorsk shahar okrugining maʼmuriy markazi va dam olish maskani hisoblanadi. Boltiq dengizi sohilida, Kaliningrad shahridan oʻttiz kilometr shimoli-gʻarbda joylashgan.

Svetlogorsk Svetlogorsk
Bayroq Gerb
54°56′22″N 20°09′23″E
Mamlakat	Rossiya
Maydon	21 km2 (8.1 kv mi)
Markazi balandligi	41 m
Aholisi	16 207 (2 021)
Milliy tarkib	ruslar, ukrainlar, beloruslar
Telefon kodi	7 40153
Pochta indeks(lar)i	238563

1999-yil 29-martda Svetlogorsk federal ahamiyatga ega okrug (kurort) sifatida tan olingan. Shahar Boltiqboʻyi sohilidagi sayyohlik va madaniy markaz hisoblanadi.

Shahar aholisi 16207 kishidan iborat (2021-yilgi).

Joylashuvi

Svetlogorsk shahri Kaliningrad yarim orolida (sobiq Sambiya yarim oroli) joylashgan. Bu yerning relyefi oʻrtacha tepalikda boʻlib, daryo irmogʻi bilan biroz boʻlingan.

Aholisi

2021-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shahar aholisi soni boʻyicha Rossiya Federatsiyasidagi 1119 shahar ichida 745-oʻrinda boʻlgan.

Iqlimi

Shaharning iqlim sharoitiga dengiz kuchli taʼsir koʻrsatadi. Oʻrtacha havo haroratining yigʻindisi 2100-2150 °C gacha, iliq haroratning davomiyligi Kaliningrad viloyatida maksimal 180—190 kun. Qor qoplami beqaror, uning qalinligi 16 sm gacha yetadi. Iqlim sovuqligi yigʻindisi 145 dan 250 °C gacha. Yanvarning oʻrtacha oylik harorati (eng sovuq oy) −2,7 °C, iyul (eng issiq oy) +16,7 °C, havoning oʻrtacha yillik harorati +6,8 °C. Yogʻingarchilikning maksimal miqdori iyul−avgust oylarida (70-100 mm) tushadi. Bahor va yozning birinchi yarmida 50−70% yillarda yomgʻirsiz davrlar kuzatiladi, bunda 1 mmdan kam yogʻingarchilik 10 kun ketma-ket tushadi. Yozda qirgʻoqda shabada aylanishi paydo boʻladi.

Boltiq dengizining qirgʻoq qismida suv harorati avgust oyida maksimal darajaga etadi, yer usti suvining oʻrtacha harorati 18 °C.

Tarixi

Keyinchalik Rauschen (nem. Rauschen) nomini olgan aholi punkti Sambiya yarim orolining (Zemland) shimoliy uchida joylashgan. Semland nomi birinchi marta 1073-yilda Prussiyaliklar yashagan yer sifatida tilga olingan. Ular oʻzlarini boshqa nom bilan, yaʼni semblar deb atashgan. Rauschen oʻrnida butparastlar yashaganliklari haqidagi ilk maʼlumotlar 1258-yilga toʻgʻri keladi. Keyinchalik bu Prussiya aholi punkti, yaʼni Ruse−Moter deb nomlangan. Bu qadimgi Prussiya tilidan tarjima qilinganda „qabriston“, „yertoʻlalar cheti“ degan maʼnoni anglatadi. Ruse−Moter hozirgi Tixoe koʻli qirgʻogʻida joylashgan.Aholisi baliqchilik va ovchilik bilan shugʻullangan.

Xalqaro aloqalari

2002-yilda shaharda Boltiq dengizi bilan chegaradosh toʻqqizta davlat, shuningdek, Norvegiya va Islandiya tashqi ishlar vazirlari darajasida Boltiqboʻyi davlatlari kengashining yubiley sessiyasi boʻlib oʻtdi.

Madaniyat va sporti

Svetlogorskda muntazam ravishda xalqaro anjumanlar, sanʼat festivallari, ijodiy mahorat darslari, tanlovlar va kontsertlar oʻtkaziladi. Masalan: „Boltiq fasllari“ sanʼat festivali, „Amber pantera“ va „Baltic debyutlari“ kinofestivallari, „Svetlogorsk Rauschen orzulari“ xalqaro rassomlarning pleneri. 1995-yilda bastakor va pianinochi Andrey Makarov oʻz mablagʻlari hisobidan tiklangan sobiq nemis katolik cherkovi Santa Mariya Stella Mareda kontsert zalini ochdi, u mutaxassislar tomonidan eng yaxshi deb tan olingan.

Svetlogorsk harbiy sanatoriyasi madaniyat uyi, „Yantarniy Bereg“ sanatoriyasi va „Rauschen“ mehmonxonasi sahnalarida ham madaniy-koʻngilochar tadbirlar, konsertlar, tomoshalar oʻtkazilmoqda.