Teddy Riner
Teddy Pierre-Marie Riner (tugʻ. 1989-yil 7-aprel, Pointe-à-Pitre, Gvadelupa) — fransiyalik dzudochi, 100 kgdan ortiq vazn toifasida, Fransiya terma jamoasi aʼzosi. Uch karra Olimpiya chempioni (2012, 2016, 2020), 11 karra Jahon chempioni, 5 karra Yevropa chempioni, Fransiyaning koʻp karra chempioni. Dzyudo boʻyicha Jahon chempionatlari tarixidagi eng unvonli sportchi. Fransiyada uch marta yilning eng yaxshi sportchi deb tan olingan (2012, 2016, 2017).
| Teddy Riner | |
|---|---|
 | |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Jinsi | erkak |
| Tavallud paytidagi ismi | Teddy Pierre-Marie Riner |
| Fuqaroligi |
 Fransiya |
| Tavallud sanasi |
7-aprel 1989-yil Pointe-à-Pitre, Gvadelupa |
| Vazni | 100 kgdan ortiq |
| Sport | |
| Qaysi sport | dzyudo |
| Medallar | |
 | |
| Sport mukofotlari | ||
|---|---|---|
| Yozgi Olimpiada oʻyinlari | ||
| Bronza | Pekin 2008 | 100 kgdan |
| Oltin | London 2012 | 100 kgdan |
| Oltin | Rio-de-Janeyro 2016 | 100 kgdan |
| Bronza | Tokio 2020 | 100 kgdan |
| Oltin | Tokio 2020 | jamoa |
| Dzyudo bo'yicha Yevropa chempionati | ||
| Oltin | Belgrad 2007 | 100 kgdan |
| Oltin | Istanbul 2011 | 100 kgdan |
| Oltin | Budapesht 2013 | 100 kgdan |
| Oltin | Montpellier 2014 | 100 kgdan |
| Oltin | Qozon 2016 | 100 kgdan |
2008-yildan buyon u kattalar toifasida bor-yoʻgʻi uchta magʻlubiyatga uchradi: 2008-yil 15-avgustda Pekin Olimpiadasining yarim finalida oʻzbeklik sportchi Abdullo Tangriyevdan, 2010-yil 13-sentyabrda Jahon chempionatining mutlaq toifasida finalda yaponiyalik Daiki Kamikawa va 2021-yil 30-iyul kuni Tokioda boʻlib oʻtadigan Olimpiada oʻyinlarining chorak finalida Tamerlan Bashaevdan. 9 yildan koʻproq vaqt davomida, 2010-yildan beri u ketma-ket jami 157 ta gʻalaba qozonib, tatamida magʻlubiyatni bilmas edi.
Biografiya tahrir
1989-yilda Gvadelupada Riner tugʻilgan, uning tugʻilishidan koʻp oʻtmay, uning oilasi 18-okrugdagi La Chapelle shimoliy tumanidagi Parijga koʻchib oʻtdi. 5 yoshida Riner Aquaboulevard sport klubiga XV tumanida koʻplab sport turlari, shu jumladan dzyudo mavjud boʻlib, u 13 yoshida basketbol va futbolga qiziqishiga qaramay, nihoyat oʻz hayotini bagʻishlashga qaror qildi.
Riner Lute Plokus bilan fuqarolik nikohida. 2014-yil 1-aprelda ularning oʻgʻli Eden, 2018-yil oktyabrda esa qizi Isis tugʻilgan.
Faoliyati tahrir
Riner ikki karra oʻsmirlar oʻrtasidagi Jahon chempioni (2006 va 2008-yilda). Shuningdek, oʻsmirlar oʻrtasida Yevropa chempioni boʻlgan. Riner birinchi marta 2007-yilda Rio-de-Janeyroda (Braziliya) 18 yoshu 5 oyligida (finalda rossiyalik Tamerlan Tmenovni magʻlub etgan) kattalar oʻrtasida Jahon chempioni boʻldi va bu uni erkaklar dzyudo tarixidagi eng yosh Jahon chempioniga aylantirdi.
Keyingi yili Pekin Olimpiadasida Riner kutilmaganda yarim finalda oʻzbeklik dzyudochi Abdullo Tangriyevga yutqazib qoʻydi, keyin esa bronza uchun kurashda gruziyalik Lasha Gujejianini magʻlub etdi. 2008-yil dekabr oyida Teddy finalda uch karra Jahon chempioni rossiyalik Aleksandr Mixaylinni magʻlub etib, mutlaq vazn toifasida dzyudo boʻyicha birinchi Jahon chempionligini qoʻlga kiritdi.
2009-yil iyul oyida Peskara shahrida (Italiya) boʻlib oʻtgan O'rta yer dengizi o'yinlarida 100 kg dan ortiq vazn toifasida oltin medalni qoʻlga kiritdi. 2009-yil avgust oyining oxirida 20 yoshli Teddy Rotterdamda (Niderlandiya) boʻlib oʻtgan Jahon chempionatida 100 kg dan ortiq vazn toifasida gʻalaba qozonib, uch karra Jahon chempioni boʻldi (finalda u kubalik Óscar Braysonni magʻlub etdi). Shu bilan birga, u oʻsha chempionatda medal qoʻlga kiritgan yagona fransiya boʻldi[1].
2010-yil sentyabr oyida Tokioda (Yaponiya) boʻlib oʻtgan Jahon chempionatida Riner 100 kg dan ortiq vazn toifasida oltin, shuningdek, mutlaq toifada kumush medalni qoʻlga kiritdi (finalda yaponiyalik Daiki Kamikawa Teddidan kuchliroq boʻlib chiqdi). 2011-yil avgust oyida Parijda (Fransiya) boʻlib oʻtgan Jahon chempionatida 2 ta oltin medalni qoʻlga kiritdi — 100 kg dan ortiq va Fransiya erkaklar jamoasi tarkibida.
2012-yilda Londondagi Olimpiada oʻyinlarida u finalda Aleksandr Mixaylinni magʻlub etib, chempion boʻldi. 2012-yil oxirida Riner L'Équipe gazetasi tomonidan Fransiyaning eng yaxshi sportchisi deb tan olindi[2].
2014-yilda Chelyabinskda (Rossiya) boʻlib oʻtgan Jahon chempionatida u finalda yaponiyalik Ryu Shichinoheni magʻlub etib, 100 kgdan ortiq vazn toifasida chempion boʻldi. Oradan bir yil oʻtib, Ostona shahrida 100 kgdan ortiq vazn toifasida u finalda yana Shichinoheni magʻlub etib, ketma-ket yettinchi bor Jahon chempionati oltin medalini qoʻlga kiritdi.
2016-yilda Rio-de-Janeyroda (Braziliya) boʻlib oʻtgan Yozgi Olimpiada oʻyinlarida u finalda yaponiyalik dzyudochi Hisayoshi Harasawani magʻlubiyatga uchratib, ikkinchi marta Olimpiada chempioni boʻldi. Riner 1996 va 2000-yilgi oʻyinlarda ogʻir toifada gʻolib chiqqan yana bir fransiyalik dzyudochi David Douilletning yutugʻini takrorladi. Shuningdek, Riner Olimpiada oʻyinlarning ochilish marosimida Fransiya bayrogʻini koʻtarib chiqdi.
2017-yilning 2-sentyabrda Budapeshtda (Vengriya) boʻlib oʻtgan Jahon chempionatida u finalda braziliyalik David Mourani magʻlub etib, 10 karra Jahon chempioni boʻldi.
2017-yil noyabr oyida Marokashda boʻlib oʻtgan Jahon chempionatida ochiq vazn toifasida oltin medalni qoʻlga kiritdi.
2018-yil aprel oyida Riner 2018 va 2019-yilgi Jahon chempionatlarida qatnashmaslikka qaror qilgani maʼlum boʻldi[3]. 2019-yilda Braziliyada boʻlib oʻtgan „Katta dubulgʻa“ turnirida Teddy finalda David Mourani magʻlub etgandi.
2020-yilda Parijdagi „Katta dubulgʻa“ turnirida u uchinchi jangida yaponiyalik Kokoro Kageuraga yutqazib qoʻydi[4]. Bu magʻlubiyat uning 2010-yil sentyabridan beri 9-yildan ortiq davom etgan 154 gʻalabali magʻlubiyatsiz seriyasiga barham berdi.
2021-yil 30-iyulda Tokioda (Yaponiya) Yozgi Olimpiada oʻyinlarida u chorak finalida Tamerlan Bashayevdan magʻlub boʻldi[5].
Medal natijalari tahrir
Yozgi Olimpiada oʻyinlari tahrir
| Olimpiada | Intizom | Oʻrin |
|---|---|---|
 Pekin 2008-yil
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar |  Bronza
|
 London 2012-yil
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar |  Oltin
|
 Rio-de-Janeyro 2016-yil
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
 Tokio 2020-yil
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Bronza
|
| Tokio 2020-yil
|
aralash jamoa | Oltin
|
Jahon chempionati tahrir
| Dzudo boʻyicha Yevropa chempionati | Intizom | Oʻrin |
|---|---|---|
| 2007-yilda Rio-de-Janeyro
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
 2008-yilda Levallois-Perret
|
mutlaq vazn toifasida | Oltin
|
 2009-yilda Rotterdam
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
| 2010-yilda Tokio
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
| 2010-yilda Tokio
|
mutlaq vazn toifasida |  Kumush
|
| 2011-yilda Parij
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
| 2011-yilda Parij
|
erkaklar jamoa | Oltin
|
| 2013-yilda Rio-de-Janeyro
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
 2014-yilda Chelyabinsk
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
 2015-yilda Ostona
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
 2017-yilda Budapesht
|
dzyudo, 100 kgdan ortiq, erkaklar | Oltin
|
| 2017-yilda Budapesht
|
aralash jamoa | Bronza
|
 2017-yilda Marokash
|
mutlaq vazn toifasida | Oltin
|
Davlat mukofotlari tahrir
- „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni chevalerlar (2008)
- Faxriy legion ordeni (2013)
- „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni zobitlar (2016)[6].
Manbalar tahrir
- ↑ https://www.ijf.org/judoka/385
- ↑ https://www.judoinside.com/judoka/32265/Teddy_Riner/judo-career
- ↑ „Двукратный олимпийский чемпион по дзюдо Ринер пропустит два следующих ЧМ“. Чемпионат (2018-yil 24-aprel).
- ↑ Martin Goillandeau and John Sinnott CNN. „French judo great loses first fight in nearly 10 years“. CNN. Qaraldi: 2020-yil 20-fevral.
- ↑ https://www.olympedia.org/a[sayt ishlamaydi]
- ↑ Décret du 30 novembre 2016 portant promotion et nomination(frans.)