Vikipediya

Tekirdağ

Tekirdag Turkiyadagi shahar. Marmara dengizining shimoliy qirg'og'ida, Sharqiy Frakiya mintaqasida joylashgan. Shahar Sulaymonpasha tumanining shahar qismini tashkil qiladi, 2022-yilda 186 421 kishi istiqomat qilgan.

Tekirdağ
City
Skyline of Tekirdağ
40°59′0″N 27°31′0″E / 40.98333°N 27.51667°E / 40.98333; 27.51667
Mamlakat Turkiya
Viloyat Tekirdağ viloyati
Hukumat
 • Mayor Candan Yüceer
Markazi balandligi 37 m
Vaqt mintaqasi UTC+3
Pochta indeks(lar)i 59xxx
Tekirdağ xaritada
Tekirdağ
Tekirdağ

Tekirdag' - qishloq xo'jaligi mahsulotlari uchun bandargohga ega savdo markazi (Frakiya orqali asosiy yuk tashish liniyasiga yangi temir yo'l aloqasini joylashtirish uchun bandargoh kengaytirilmoqda). Shuningdek, Martas va BOTAŞ terminalining markazi bo'lib, ularning ikkalasi ham Marmara mintaqasidagi savdo faoliyati uchun muhimdir. Shaharning eng mashhur mahsuloti Tekirdag' rakisi bo'lib qolmoqda, yana shahar har yil iyun oyida nishonlanadigan giloslar festival bilan ham mashhur[1].

Gretsiya va Bolgariya chegaralarining yaqinligi sabab Tekirdag'da har ikki davlatning faxriy konsulliklari mavjud.

Tekirdag'dan paromlar yozda yaqin atrofdagi Marmara orollariga suzib o'tadi[2].

Eng yaqin aeroport Tekirdag Chorlu aeroporti (TEQ) bo'lsa-da, Istanbul aeroportiga (IST) ko'proq reyslar mavjud.

Nomi va etimologiyasi

tahrir

Tekirdag' Visant' yoki Visanthe (grekcha: Βισάνθη/Βυσάνθη)[3][4], shuningdek, klassik antik davrda Rhaedest (Ῥaidesosos) deb atalgan. Oxirgi nomiVizantiya davrigacha ishlatilgan[5] va 14-asrda Usmoniylar qoʻliga oʻtgandan keyin shahar Rodoschuk deya nomlangan (gʻarbiy tillarga Rodosto deb tarjima qilinadi). 18-asrdan keyin turkcha tekfur soʻzi asosida “Vizantiya xoʻjayini” degan maʼnoni anglatuvchi Tekfurdagʻi nomini oladi. Vaqt o'tishi bilan bu nom turkiy Tekirdag va bu Turkiya Respublikasidagi rasmiy nomga aylanadi. "Rhaedestos" tarixiy nomi (shuningdek, Raidestos deb tarjima qilinadi) hali ham yunon pravoslav cherkov kontekstida qo'llaniladi (masalan, Raidestos yepiskopi[6], Gerakliya va Raidestos metropolitanti)[7].

Tarixi

tahrir
 
Sfinks stol oyog'i, Tekirdag'dagi Arxeologiya va Etnografiya muzeyi, Rim davri
 
Tekirdag arxeologiya va etnografiya muzeyi
 
Tekirdag'dagi Frensis II Rakoczi yodgorlik uyi
 
Tarixiy Usmonli yog'och uylari.
  1. ↑ „Tekirdag Festivals - Tekirdag Annual Events.“. www.tekirdag.com. Qaraldi: 2022-yil 30-sentyabr.
  2. ↑ „Ferry Services Istanbul & Sea of Marmara, Turkey“. turkeytravelplanner.com. Qaraldi: 2022-yil 30-sentyabr.
  3. ↑ Playfair. „A System of Geography, Ancient and Modern“. google.gr (1812).
  4. ↑ „Full text of "Hellenica; Books I-II"“. archive.org (1888).
  5. ↑ See: Warren Treadgold, The Middle Byzantine Historians (Palgrave Macmillan, 2013)
  6. ↑ „Ecumenical Patriarchate – George Raidestinos I“. ec-patr.net.
  7. ↑ Kiminas, Demetrius. The Ecumenical Patriarchate. Wildside Press LLC, March 2009. ISBN 9781434458766. 

Tekirdag' shahrining tarixi miloddan avvalgi 4000 yillarga to'g'ri keladi. Ksenofontning Anabasis asarida Frakiya qiroli Seuthes qirolligining bir qismi sifatida tilga olinadi. Bu Gerodot tomonidan Bizante sifatida ham tilga olingan (VII, 137). Shahar Samiya mustamlakasi bo'lgan[1].

Prokopiy eramizning VI asrida Yustinian I tomonidan shaharni qayta tiklanishi haqida yozgan. 813-yilda va yana 1206-yilda, Rodosto jangidan keyin shaharbolgarlar tomonidan talon-taroj qilinadi, ammo keyingi Vizantiya davrida ham muhim ahamiyatga ega boʻlgan hudud bo'lgan. 11-asrda yashagan Vizantiya tarixchisi Mixaill Attaleiates o'z vasiyatnomasida tasvirlangan Raidestosda mulki bo'lganligini yozgan. 1204-yildan 1235-yilgacha To'rtinchi salib yurishi paytida Konstantinopolni lotinlar bosib olingandan keyin shahar venetsiyaliklar boshqaruviga o'tgan.

Usmoniylar davrida shahar ketma-ket Rumeli eyaleti, keyin Kapudan Posho viloyati, Silistra eyaleti va Edirne viloyati tarkibiga kirgan. 1849-yildan keyin Tekfurtagi sanjagining qarorgohiga aylanadi.

XX asr

tahrir

Tekirdag' rus armiyasi tomonidan ikki marta: 1829-yil 22-avgustda rus-turk urushi (1828-1829)[2] va keyin 1878-yil 1-fevralda rus-turk urushi (1877-1878) paytida bosib olingan. Bu urushlardan keyin shahar yana Usmoniylar davlati tarkibiga qaytgan.

1905-yilda shaharda 35 000 ga yaqin aholi istiqomat qilgan, ularning yarmiga yaqini yunonlar bo'lgan[3].

Tekirdagʻ 1912-yil 11-noyabrda Bolgariya qoʻshini tomonidan bosib olingan[4]. Shahar 1913-yil 13-iyulda ozod qilingan.

Tekirdag' 1920-yil 20-iyulda Turkiyaning mustaqillik urushi (1919-1922) paytida yunon armiyasi tomonidan bosib olingan. Mudanya sulh shartnomasi imzolangandan so'ng, shahar 1922-yil 13-noyabrda Turkiyaga qaytariladi[5] . Ikki davlat oʻrtasida 1923-yilgi yunon pravoslav va musulmon aholi almashinuvi toʻgʻrisidagi shartnoma shartlariga koʻra, Tekirdagʻdagi yunon nasroniylarining bari shaharni tark etishga majbur boʻladilar ( Nea Raidestos qishlogʻiga asos solganlar), ularning oʻrnini esa Gretsiyadagi musulmon turklar egallagan.

1934-yil dekabr oyida Dobruja va Ada Kalehdan 1583 nafar turkiyzabon musulmonlardan iborat karvon Tekirdag'ga joylashadi[6].

Tekirdag' ko'p yillar davomida Edirne viloyatining mahsulot ombori sifatida xizmat qilgan. Biroq, Aleksandrupolis Maritsa daryosi bo'ylab temir yo'lning oxirgi postiga aylangach, shaharda savdo yomonlashdi.

Yepiskopligi

tahrir

Rhaedestus Rim-katolik cherkovining titulli ko'rinishi bo'lib qolmoqda[7]. Biroq, Rim-katolik cherkovining faoliyati uzoq vaqtdan beri to'xtagan.

Katolik yepiskoplari

  • Emmet Maykl Uolsh 1949-yil 8-sentyabr, 1952-yil 16-noyabr
  • Manuel Alfonso de Karvalyu 1953-yil 10-fevral 1957-yil 17-iyun
  • Uilson Laus Shmidt 1957-yil 5-sentyabr, 1962-yil 18-may
  • Karlos Horasio Ponse de Léon 1962-yil 9-iyun, 1966-yil 28-aprel

Joylashuvi

tahrir
 
Süleymanpasha parki, Tekirdag

Tekirdag', Marmara dengizining shimoliy qirg'og'ida, Istanbuldan 135 kilometr (84 milya) g'arbda joylashgan. Go'zal ko'rfazi shaharga o'z nomini beradigan tog'ning tumshug'i bilan ta'minlangan, Tekir tog'i (qadimgi Combos), taxminan 2000 yilga to'g'ri keladi. shimoldagi tepalik platosiga koʻtarilgan fut. Tekirdag' va Sharko'y o'rtasida yana bir tog', Ganos Dag'i bor.

Manbalar

tahrir
  1. ↑ Scott, Lionel. Historical Commentary on Herodotus. BRILL, July 2017 — 160 bet. DOI:10.1163/9789047407980. ISBN 978-90-47-40798-0. 
  2. ↑ https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=WBc656i315e2eV6-EZV1ogoKkXx2Z6eCeqskADWmfHFDzY2EQsaUQYdI1d0xFuwT Ahıska Türkleri (1800–1821), Unpublished Doctoral Thesis, page 189, 2015
  3. ↑ Volume V23, Page 448 of the 1911 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ Balkan Harbi Kronolojisi (″Chronology of Balkan War″), page 61
  5. ↑ „Tekirdağ Tarihi“. Qaraldi: 2022-yil 13-dekabr.
  6. ↑ Önder Duman (Spring 2008). "Atatürk Döneminde Romanya'dan Türk Göçleri (1923-1938)". Bilig (45). https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=makale-detay&Alan=sosyal&Id=AWf30j0PHDbCZb_mRETc. 
  7. ↑ Rhaedestus At catholic-hierarchy.org. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Tekirdağ&oldid=4439607" dan olindi