Telemax
Telemax, shuningdek, Telemak (qadimgi yunoncha: Τηλέμαχος „Olisda jang qiluvchi“) — yunon mifologiyasida[1] afsonaviy Itaka qiroli Odissey va Penelopaning oʻgʻli[2]. „Iliadada“ (II 260) eslatib oʻtilgan, Gomerning „Odisseya“ poemasidagi asosiy qahramonlardan biri[3][4].
Tarjimai holi
tahrirGomerning soʻzlariga koʻra, Telemax yoshligida oʻzi hali goʻdakligida Troya urushiga ketgan otasini qidirishga ketgan. Mentor qiyofasida Telemakga hamroh boʻlgan maʼbuda Afinaning maslahati bilan otasi haqidagi xabarlarni bilish uchun Pilosdagi Nestorga, Spartadagi Menelay va Yelenaga[5] boradi. Spartada Telemax Menelaydan Proteyning Odisseyning qaytishi haqidagi bashorati haqida bilib oldi.
Penelopaning kuyovlari Telemaxning uyiga qaytishini istamay, fitna uyushtirishdi va unga qaytishda pistirma qoʻyishadi. Ammo Afinaning maslahati tufayli Telemak oʻlim xavfidan qochishga muvaffaq boʻldi. Uyga qaytib, Telemak otasini choʻchqachi Yevmeynikida tilanchi qiyofasida uchratdi; Odissey unga oʻzini koʻrsatdi va Telemax unga kuyovlarni oʻldirishda yordam berdi va keyin uni moʻysafid Laertesnikiga kuzatib qoʻydi.
Gomerdan keyingi afsonalarga koʻra, Telemak keyinchalik Nestorning qizi (u Persepolis ismli oʻgʻil tugʻadi) Polikastaga yoki Alkinoyning qizi Navsikayaga uylangan. Boshqa afsonalarga koʻra, u Kirkaga turmushga chiqdi[6], u unga oʻgʻli Latinni tugʻdi[7].
Keyinchalik u qizi Kassifonaga uylanish uchun Kirkani oʻldirdi va keyin Kassifona[8] qoʻlida vafot etdi[9].
Adabiyotdagi obraz
tahrir- Telemaxning hikoyasi Fenelonning mashhur „Telemaxning sarguzashtlari“ romanining mavzusi boʻlgan (Tredyakovskiy sheʼrining ruscha tarjimasi, „Telemaxida“ nomi bilan).
- Telemax hikoyasi Jeyms Joysning „Uliss“ romanining asosiy syujet mavzularidan biridir.
- Iosif Brodskiyning „Odissey Telemakga“ sheʼri.
- Telemax — Oleg Ivikning „Mening erim Odissey Laertid“ (Tekst nashriyoti, 2019) romanidagi bosh qahramonlardan biri. Roman muallifi „Odisseya“ hikoyasidan chetga chiqmay, Telemax obrazini buzib, uni shafqatsiz, aqli zaif yigit sifatida koʻrsatadi.
- Amerikalik yozuvchi Madlen Millerning „Sirseya“ romanidagi qahramonlardan biri.
Manbalar
tahrir- ↑ Mifi narodov mira. M., 1991-92. V 2 t. T.2. S.497-498
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka E III 7; VII 32-33
- ↑ Телемах // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIIа. — С. 800.
- ↑ group of authors Telemachus (англ.) // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 26. — P. 541.
- ↑ Stesixor. Vozvraщeniya, fr.209 Peydj
- ↑ Gegiy Trezenskiy. Vozvraщeniya, fr.4 Ivlin-Uayt; Yevgammon. Telegoniya, sinopsis
- ↑ Gigin. Mifi 127
- ↑ Likofron. Aleksandra 808 i komm.
- ↑ Любкер Ф. Odysseus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 942—944.