Usama ibn Zayd
Usoma ibn Zayd (678 ) Muhammad payg'ambarning sahobalaridan biri.
Biografiya tahrir
Usomaning otasi Zayd payg'ambar Muhammad (s.a.v) xotinlari Xadichaning quli, Usomaning onasi Ummu Ayman esa otasi Abdullohning quli edi. Otasi vafotidan keyin Muhammad(s.a.v) Ummu Aymanni ozod qildi va Muhammad(s.a.v) Xadichaga uylanganidan keyin u Zaydni eriga berdi. Muhammad(s.a.v) Zaydni ozod qildi va Ummu Aymanga uylandi. Taxminan Muhammad(s.a.v) payg'ambarlik boshlanganining 4-yilida (614) Usoma Zayd va Ummu Aymanlardan dunyoga keldi. Muhammad (s.a.v)payg'ambar vafot etganlarida Usama 19 yoshda edi [1].
Muhammad(s.a.v) payg'ambar Usoma va uning otasi Zaydni juda yaxshi ko'rar va hurmat qilar edi. Usama ozligi sababli Badr va Uhud janglarida qatnashmadi. Usama urushga bormoqchi boʻldi, biroq Muhammad(s.a.v) paygʻambar uni bundan man qildi. Faqat Xandak jangida u jangda qatnashish uchun Paygʻambarimizdan ruxsat oladi va shundan keyin musulmonlar va mushriklar oʻrtasidagi boshqa barcha janglarda qatnashuvchi boʻladi [1].
632-yilda Vizantiya qo'shinlari Shimoliy Arabistondagi aholi punktlariga hujumlarini kuchaytirdilar. Shu munosabat bilan Muhammad(s.a.v) payg'ambar Vizantiyaga qarshi qurollanish va qo'shin yuborishni buyurdi. Bu yurishda Abu Bakr, Umar, Sa’d ibn Abu Vaqqos, Said ibn Zayd, Qatoda ibn an-N’umon va boshqalar ishtirok etishni niyat qilgan edilar, biroq yosh Usama bu qo’shinga qo’mondon etib tayinlandi. Ahvoli yomonlashgani va Muhammad(s.a.v) paygʻambar vafoti munosabati bilan yurishga chiqqan qoʻshin qaytib keldi. Usoma Ali ibn Abu Tolibga paygʻambarning dafn marosimini tashkil qilishda yordam berdi. Shundan soʻng xalifa Abu Bakrning talabi bilan yurishga otlanib, Suriyaga yetib boradi. Bu yurish muvaffaqiyatli o'tdi va uning qo'mondonligi ostidagi qo'shin ko'plab sovrinlar bilan qaytdi[2].
Usoma ibn Zayd xalifalar Abu Bakr va Umar davrida koʻplab janglarda qatnashgan. Xalifa Usmon oʻldirilgach, Usoma xalifalikdagi fuqarolar urushida qatnashmadi. Ali va Muoviya o'rtasidagi qarama-qarshilik paytida u Suriyada yashagan va hech bir tomonga qo'shilmagan. Keyin Vodi al-Kuraga (Shimoliy Arabiston) koʻchib oʻtdi va xalifa Muoviya davrida Madinaga joʻnab ketdi [1].
Madinadan uncha uzoq boʻlmagan Jurf degan joyda vafot etdi. O'limida u 60 yoshda edi [1].
Manba tahrir
Adabiyotlar tahrir
- Али-заде А. А. Усама ибн Зейд // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — С. 793. — ISBN 978-5-98443-025-8. (CC BY-SA 3.0)