Vengriyada sayyohlikning uzoq tarixi bor va Vengriya 2002-yilda dunyoda eng koʻp tashrif buyuriladigan oʻn uchinchi sayyohlik mamlakatidan biri edi.[1][2] 2004-yildan 2005-yilgacha turizm qariyb 7 foizga oshdi. Yevropalik sayyohlar Vengriyadagi sayyohlarning 98 foizdan ortigʻini tashkil qiladi. Avstriya, Germaniya va Slovakiya mamlakatga eng koʻp tashrif buyuruvchilardir. Aksariyat sayyohlar mashinada kelishadi va qisqa vaqt qolishadi. Vengriyaning sayyohlik mavsumi apreldan oktabrgacha davom etadi. Iyul va avgust oylari eng yaxshi turistik oylardir. Budapesht mamlakatning eng mashhur sayyohlik maskanidir.[3][4][3][1]

Vengriyada turizm

Vengriya xaritasi
Vebsayt https://visithungary.com/
Xarita

Budapeshtda turizm

tahrir
 
Budapesht manzarasi

Budapesht 1990-yillarda Markaziy Yevropaning eng mashhur sayyohlik joylaridan biriga aylandi. Shaharning diqqatga sazovor joylari orasida Vengriya milliy galereyasi, Mattias cherkovi, parlament binosi va shahar parki kabi bir nechta muzeylar joylashgan Buda qal’asi kiradi. Shaharda koʻplab muzeylar, uchta opera teatri va termal vannalar mavjud. Buda qal’asi, Dunay daryosi qirgʻoqlari va butun Andrassy prospekti YuNESKOning Jahon merosi ob’ekti sifatida tan olingan.[5][3]Vengriyada taxminan 1300 termal buloq mavjud boʻlib, ularning uchdan bir qismi butun mamlakat boʻylab kurort sifatida ishlatiladi. Vengriyaning termal suvlari va kurort madaniyati sayyohlarga targʻib qilinadi. Chunki dunyoda faqat sanoqli davlatlar—Fransiya, Yaponiya, Bolgariya, Islandiya va Italiya termal suv quvvatiga ega. Vengriya termal vannalari 2000-yil davomida tozalash, dam olish va ogʻriqni yengillashtirish uchun ishlatilgan.[6] Rimliklar Vengriya termal suvlaridan birinchi boʻlib I asrda Dunay daryosi boʻyida termlar(hammom) qurganlarida foydalanishgan. Budapesht—Buda tepaliklarini tekisliklardan ajratib turadigan geologik yoriqda joylashgan. 30 000 m3 dan ortiq harorati 21° dan 76 °C gacha 118 ta termal buloqdan mineral suv oqib chiqadi va shaharning termal hammomlarni taʼminlaydi. Budapesht Rim davridan beri mashhur kurort joyi boʻlib kelgan. Shahardagi hammomlarning baʼzilari turklar davridan qolgan, boshqalari esa zamonaviydir. Ularda buloqlarning shifobaxsh xususiyatlaridan foydalanadigan bugʻ xonalari mavjud. Koʻpgina termlar tibbiy muolajalar, massaj va pedikyurani taklif qiladi. Budapeshtdagi eng mashhur kurortlar XIX asr boshlarida qurilgan.[7][8][7]Budapesht yer ostida ikki yuzta gʻor borligi maʼlum boʻlib, ularning baʼzilariga sayyohlar tashrif buyurishi mumkin va mashhur sayyohlik maskani hisoblanadi.[9][10] Buda togʻlarida shunday gʻorlar borki, ular yomgʻir suvi emas, balki pastdan koʻtarilgan termal suvlar natijasida hosil boʻlgan. Palvolgiy stalaktit gʻori katta va labirint koʻrinishida. 1900-yillarda kashf etilgan bu yer Buda togʻlaridagi gʻor tizimlarining eng kattasi. Szemlohegy gʻorida stalaktitlar yoʻq va Palvolgi gʻoriga qaraganda kamroq burmalangan va klaustrofobik yoʻlaklarga ega. Bu gʻorning devorlari mineral tuzlarni erituvchi iliq suvdan hosil boʻlgan choʻkma bilan qoplangan. Gʻordagi havo juda toza va uning eng past darajasi nafas olish sanatoriysi sifatida ishlatiladi. Shahar chekkasidagi Matyas gʻorida „oʻlim sendvichi“ deb ataladigan faqat sudralib yuradigan xona mavjud.[11]

Mintaqaviy turizm

tahrir
 
Balaton ko'li

Gʻarbiy Vengriyadagi Balaton koʻli — Markaziy Yevropadagi eng katta chuchuk suvli koʻl. Bu Vengriyadagi ikkinchi eng muhim sayyohlik yoʻnalishi hisoblanadi. 1994-yilda koʻlga 2,5 million sayyoh tashrif buyurgan. Vengriyaning boshqa sayyohlik joylariga kurortlar, Buyuk Vengriya tekisligidagi qishloqlar va Budapeshtda topilgan sanʼat xazinalari kabi madaniy diqqatga sazovor joylar kiradi. Vengriyada 400 dan ortiq lagerlar mavjud. 2500 km.li velosiped yoʻlaklariga ega. Vengriyada baliq ovlash mashhur boʻlib, mamlakatdagi 130 ming gektar daryo va koʻllarning deyarli yarmi baliqchilar tomonidan foydalaniladi. Mamlakatda qushlarni kuzatish uchun ajoyib imkoniyatlar mavjud. Ot minish va ov qilish bilan ham sayyohlarni oʻziga jalb qiladi.[4].[12][13][14][15]

Turistik hududlar

tahrir

Vengriya Markaziy Statistika boshqarmasi maʼlumotlariga koʻra, 2016-yilda Vengriyada 27 695 465 kecha hududlarda tunash qayd etilgan, bu 2015-yilga nisbatan +7,0 % oʻzgarishdir.

Daraja Turistik hudud Rasm Bir kun qoluvchilar soni(2016) Bir kun qolish ulushi (2016) Oʻzgarish 2016/2015
1 Budapesht va Markaziy Vengriya   10 580 125 38.2 % +7.0 %
2 Balaton koʻli   5 391 597 19.5 % +6.2 %
3 Gʻarbiy Transdanubiya   3 024 201 10.9 % +5.1 %
4 Shimoliy Vengriya   2 268 372 8.2 % +5.6 %
5 Shimoliy Buyuk tekislik   2 090 607 7.5 % +7.5 %
6 Janubiy Buyuk tekislik   1 709 755 6.2 % +6.2 %
7 Markaziy Transdanubiya   1 165 305 4.2 % +15.4 %
8 Janubiy Transdanubiya   1 148 375 4.1 % +12.2 %
9 Tisza koʻli   317 128 1.1 % +2.5 %

Statistika

tahrir

Vengriyada qisqa muddatli (tijoriy turar joydan tashqarida qoladiganlar va bir kunlik sayohatga tashrif buyuruvchilarni hisobga olmaganda) koʻpchilik tashrif buyuruvchilar quyidagi millatga mansub mamlakatlardan:

Daraja Mamlakat 2015 2016
1   Germaniya 548,173 553,570
2   Buyuk Britaniya 351,165 376,573
3   Avstriya 297,103 319,904
4   Ruminiya 250,750 283,496
5   AQSh 268,766 275,314
6   Chexiya 238,455 273,165
7   Polsha 245,928 267,257
8   Italiya 251,210 258,858
9   Slovakiya 169,982 198,061
10   Fransiya 163,638 168,136

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 Hall, Derek R.. Tourism and Transition: Governance, Transformation and Development. CABI Publishing, 2004 — 74-bet. ISBN 0-85199-748-1. 
  2. Lyman, Rick. „Budapest Is Stealing Some of Prague’s Spotlight“. The New York Times (2006-yil 3-sentyabr). 2011-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-may.
  3. 3,0 3,1 3,2 Hudman, Lloyd E.; Eva H. Essa; Richard H. Jackson. Geography of Travel & Tourism. Thomson Delmar Learning, 2002 — 284–285-bet. ISBN 0-7668-3256-2. Qaraldi: 2016-yil 15-may. 
  4. 4,0 4,1 Boniface, Brian G.; Christopher P. Cooper. Worldwide Destinations: The Geography of Travel and Tourism. Butterworth-Heinemann, 2005 — 210-bet. ISBN 0-7506-5997-1. 
  5. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Bachmann
  6. Schweizer, Kristen. „Hungary: 'Mediterran' thermal spa water park“. The Seattle Times (2004-yil 6-mart). 2011-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-may.
  7. 7,0 7,1 Krezinger, Szonja. „Your tour guide to Budapest“. Metro World News (2008-yil 14-may). 2008-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-may.
  8. Fallon, Steve. Budapest: Steaming Special Section on Thermal Baths. Lonely Planet, 2003 — 97-bet. ISBN 1-86450-356-4. 
  9. „Sights“. Budapest Tourism Office. 2008-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-may.
  10. Swanson, Brandon. „Digging the way to a new market“. The Prague Post (2006-yil 5-iyun). 2007-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-may.
  11. Bowes, Gemma. „20 Urban adventures“. The Guardian (2006-yil 26-fevral). 2016-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-may.
  12. Johnstone, Sarah. Europe on a Shoestring. Lonely Planet, 2005 — 585-bet. ISBN 1-74059-779-6. 
  13. Johnstone, Sarah. Europe on a Shoestring. Lonely Planet, 2005 — 586-bet. ISBN 1-74059-779-6. 
  14. Fallon, Steve; Neal Bedford. Hungary. Lonely Planet, 2003 — 55-bet. ISBN 1-74059-152-6. 
  15. Fallon, Steve; Neal Bedford. Hungary. Lonely Planet, 2003 — 56-bet. ISBN 1-74059-152-6. 

Havolalar

tahrir