Viktor Shestopal

	Viktor Arnoldovich Shestopal
Tavalludi	1-oktyabr 1936-yil (88 yosh); Petropavlovsk, Qozogʻiston SSR, SSSR
Sohasi	haykaltarosh
Mukofotlari	Qirgʻiziston Respublikasi xalq artisti (1999) Qirgʻiziston SSRda xizmat koʻrsatgan artist (1985) Adabiyot, sanʼat va arxitektura sohasidagi Toʻqtoʻgʻul nomidagi Qirgʻiziston Respublikasi Davlat mukofoti (2002)

Viktor Arnoldovich Shestopal (1936-yil 1-oktyabr, Petropavlovsk) – sovet va qirgʻiz haykaltaroshi, Qirgʻiziston SSRda xizmat koʻrsatgan rassom (1985), Qirgʻiziston Respublikasi xalq rassomi (1997), Adabiyot, sanʼat va meʼmorlik sohasidagi Qirgʻiziston Respublikasining Toʻqtoʻgʻul nomidagi Davlat mukofoti laureati (2002), professor (2003), SSSR Rassomlar uyushmasi aʼzosi (1970).

Hayoti

Viktor Shestopal 1936-yil 1-oktyabrda Petropavlovskda tugʻilgan. Uning otasi KarLAGda jazo muddatini oʻtagan. Lager hisobchisi sifatida u xizmat safarlaridan birida dorixonada ishlagan Viktorning onasi bilan uchrashgan. Ularning nikohi roʻyxatga olinmagan. Otasi ozod etilgandan soʻng, oilasi bilan Odessaga koʻchib oʻtgan. 1941-yilda Kubanga, u yerdan esa Viktorning onasining vatani Petropavlovskga evakuatsiya qilingan. 1944-yilda oila Odessaga qaytib kelgan.

1951-yilda toʻrt yillik rassomlik maktabini va umumtaʼlim maktabining yettinchi sinfini tugatgach, Odessa rassomlik maktabining rassomlik boʻlimiga hujjat topshirgan. 1956-yilda kollejni tugatgan va armiyaga chaqirilib, Dushanbe shahrida xizmat qilgan. 1965-yilda A.N.Ostrovskiy nomidagi Toshkent teatr va rassomlik institutini tamomlagan. Shestopalning oʻqish davrida Oʻzbekiston SSR Madaniyat vazirligi uning asarini sotib olishni boshlagan. Institutni tugatgach, 1965-yilda Oʻzbekiston SSR, Toshkent viloyatining Yangiyoʻl tumanida oʻzining birinchi haykalini K.Marksga oʻrnatgan.

1965-yil oktyabr oyidan Qirgʻizistonda yashagan. 1966-yildan Frunze politexnika instituti, Qirgʻiziston davlat qurilish, transport va arxitektura universiteti, S.A.Chuykov nomidagi Qirgʻiziston davlat rassomlik bilim yurtida chizmachilik va haykaltaroshlik oʻqituvchisi boʻlib ishlagan. Pedagogik faoliyatida oʻqituvchilikdan professor, kafedra mudirigacha boʻlgan yoʻlni bosib oʻtgan^[1].

Monumental haykallar orasida eng mashhuri Ulugʻ Vatan urushida halok boʻlgan askarlar haykali (Toʻqmoq) va Bishkek markazida Qirgʻiziston-Rossiya-Slavyan universiteti yonida oʻrnatilgan A.S.Pushkin haykali hisoblanadi. T.Gerzen va V.Dimov bilan hamkorlikda Kirov suv omborida tematik relyeflar va V.I.Leninning monumental portretini yaratgan<^[2].

1953-yildan respublika, umumittifoq va xalqaro koʻrgazmalarda qatnashgan. Atoqli shaxslarning haykallari boʻyicha bir qator tanlovlar gʻolibi boʻlgan (K.Skryabin – 1982-yilda oʻrnatilgan bronza yodgorligi; A.S.Pushkin – shoirning 200 yilligiga bagʻishlangan tanlov (1999); Qurmanjan-datki (2001))^[3].

Shestopalning aksariyat (35 ga yaqin) asarlari G.Aytiev nomidagi Qirgʻiziston milliy tasviriy sanʼat muzeyida saqlanadi. Ayrimlari Nyu-York, Istanbul va Bishkekdagi shaxsiy kolleksiyalarda saqlanadi.

Mukofotlari

II darajali Manas ordeni (2021-yil 31-dekabr)^[4].
III darajali Manas ordeni (2007-yil 16-may)^[5].
Pushkin medali (1999-yil 23-avgust, Rossiya)^[6].
Qirgʻiziston Respublikasi xalq rassomi unvoni (1997-yil 28-oktyabr)^[7].
Qirgʻiziston SSRda xizmat koʻrsatgan artist unvoni (1985)
Adabiyot, sanʼat va meʼmorlik sohasidagi Qirgʻiziston Respublikasining Toʻqtoʻgʻul nomidagi Davlat mukofoti (2002-yil 28-oktyabr)^[8]
Bishkekning faxriy fuqarosi (2009)^[9].

Manbalar

↑ И сеет разумное, доброе, вечное…
↑ Биография на сайте open.kg
↑ Как прекрасен этот мир, посмотри!.. (Wayback Machine saytida 2021-07-31 sanasida arxivlangan) — Слово Кыргызстана
↑ „РЯД КЫРГЫЗСТАНЦЕВ НАГРАЖДЕНЫ ГОСУДАРСТВЕННЫМИ НАГРАДАМИ“. 2021-yil 31-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 27-noyabr.
↑ Указ Президента Кыргызской Республики от 16 мая 2007 года УП № 253 «О награждении орденом «Манас» III степени Шестопала В. А.»
↑ Указ Президента Российской Федерации от 23 августа 1999 года № 1106 «О награждении медалью Пушкина»
↑ Указ Президента Кыргызской Республики от 28 октября 1997 года УП № 298 «О присвоении почётного звания «Народный художник Кыргызской Республики» Асранкулову А. Б., Шестопалу В. А.»
↑ Шестопал Виктор Арнольдович
↑ Биография на сайте Киргизского национального музея изобразительных искусств

[1] И сеет разумное, доброе, вечное…

[2] Биография на сайте open.kg

[3] Как прекрасен этот мир, посмотри!.. (Wayback Machine saytida 2021-07-31 sanasida arxivlangan) — Слово Кыргызстана

[4] „РЯД КЫРГЫЗСТАНЦЕВ НАГРАЖДЕНЫ ГОСУДАРСТВЕННЫМИ НАГРАДАМИ“. 2021-yil 31-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 27-noyabr.

[5] Указ Президента Кыргызской Республики от 16 мая 2007 года УП № 253 «О награждении орденом «Манас» III степени Шестопала В. А.»

[6] Указ Президента Российской Федерации от 23 августа 1999 года № 1106 «О награждении медалью Пушкина»

[7] Указ Президента Кыргызской Республики от 28 октября 1997 года УП № 298 «О присвоении почётного звания «Народный художник Кыргызской Республики» Асранкулову А. Б., Шестопалу В. А.»

[8] Шестопал Виктор Арнольдович

[9] Биография на сайте Киргизского национального музея изобразительных искусств

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Viktor Arnoldovich Shestopal

Tavalludi	1-oktyabr 1936-yil (1936-10-01) (88 yosh) Petropavlovsk, Qozogʻiston SSR, SSSR
Sohasi	haykaltarosh
Mukofotlari	Qirgʻiziston Respublikasi xalq artisti (1999) Qirgʻiziston SSRda xizmat koʻrsatgan artist (1985) Adabiyot, sanʼat va arxitektura sohasidagi Toʻqtoʻgʻul nomidagi Qirgʻiziston Respublikasi Davlat mukofoti (2002)