Xitoy milliy basketbol terma jamoasi

 

Xitoy milliy basketbol terma jamoasi (laqabi Team Dragon) Xitoy Xalq Respublikasini xalqaro basketbol turnirlarida himoya qiladi. Xitoy milliy basketbol terma jamoasini Xitoy Basketbol Assotsiatsiyasi (CBA) boshqaradi[1]. Xitoy milliy basketbol terma jamoasi turnirlarda qoʻlga kiritgan medallari soniga koʻra, Osiyodagi eng kuchli basketbol jamoalaridan biri hisoblanadi.

Tarixi tahrir

Xitoy anʼanaviy ravishda Osiyoda basketbol boʻyicha kuchli davlat boʻlib kelgan. 1975-yildan 2005-yilgacha boʻlgan davrda FIBA Osiyo kubogida (16 marta oʻtkazilgan) 14 tasida gʻolib chiqqan. 1984-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari basketbol turnirida Xitoy milliy basketbol terma jamoasi ketma-ket toʻqqizta saralash seriyasidagi oʻyinda gʻalaba qozondi.

 
2008-yilgi Olimpiada oʻyinlarida Xitoy milliy basketbol terma jamoasi.

2000-yilgi Olimpiada oʻyinlarida Xitoy milliy basketbol terma jamoasi aʼzosi Li Nan Italiya milliy basketbol terma jamoasiga qarshi oʻyinda 6 ta uch ochkolik ball toʻplab (jami 25 ochko toʻplagani uchun) eʼtiborga molik oʻyin koʻrsatdi[2].

Xitoy milliy basketbol terma jamoasi 2007-yilgi FIBA Osiyo kubogida chempionligini himoya qila olmadilar. Bu 2008-yilgi Pekin Olimpiadasiga mezbon davlat sifatida avtomatik yoʻllanma bilan bogʻliq edi. Shuning uchun Xitoy oʻzining „U23“ jamoasini 2007-yilgi turnirga yubordi va uyerda jamoa 10-oʻrinni egalladi[3].

Xitoy milliy basketbol terma jamoasi koʻpincha Osiyo vakili boʻlmagan raqobatchilarga qarshi kurash olib borardi. Biroq, baʼzi hollarda Xitoy milliy basketbol terma jamoasi Yevropaning eng kuchli jamoalarini magʻlub etdi. 2004-yilgi Afina Olimpiadasida Del Harris bosh murabbiyligidagi Xitoy milliy basketbol terma jamoasi amaldagi jahon chempioni Serbiya va Chernogoriya milliy basketbol terma jamoasi ustidan 67-66 hisobida g‘alaba qozonib, final sakkizlik jamoalari safidan joy oldi[4].

2006-yilgi FIBA Jahon chempionatida litvalik Jonas Kazlauskas bosh murabbiyligidagi Xitoy milliy basketbol terma jamoasi ham D guruhidan ikkinchi bosqichga chiqdi va besh guruh oʻyinida Senegal va Sloveniya milliy basketbol terma jamoalariga qarshi ikkita oʻyinda gʻalaba qozonib, 16-turda kumush medal sohibi Gretsiya milliy basketbol terma jamoasiga qarshi maydonga tushdi. Yakunda Xitoy milliy basketbol terma jamoasi yigirma toʻrtta raqib jamoalar orasidan turnir yakuniga koʻra umumiy oʻrni oʻn beshinchi boʻldi[5].

2008-yilda yaqinda jarohat olgan Yao Ming hali ham Xitoy milliy basketbol terma jamoasi sardori boʻladimi, degan savollar tugʻildi. Iyul oyi oʻrtalarida u hali ham Xitoy milliy basketbol terma jamoasi sardori boʻlishda davom etishi tasdiqlandi[6].

2008-yil Pekinda boʻlib oʻtgan Olimpiadada Yao Ming har bir oʻyinda 20,7 ball toʻplagan holda musobaqaning uchinchi toʻpurari boʻld. Ushbu musobaqada u Yangi Zelandiya milliy basketbol terma jamoasiga qarshi uchrashuvda 39 ochko toʻpladi va 13 ta ribaundni qoʻlga kiritdi[2].

Keyingi yillarda Xitoy milliy basketbol terma jamoasi jarohat olgan oʻyinchilar sonining ortishi tufayli katta qiyinchiliklarga duch kelishdi. 2008-yilda oʻsha paytdagi NBA istiqboli Xu Yong osteosarcoma tashxisi qoʻyilgandan keyin 19 yoshida faoliyatini tugatishga majbur boʻldi[7]. 2010-yil dekabr oyida Yaoga chap toʻpigʻida suyak sinishi tashxisi qoʻyildi (bu jarohat oʻsha yil boshida olgan toʻpigʻi choʻzilishi bilan bogʻliq edi). Shundan soʻng, Xitoy milliy basketbol terma jamoasning basketbol timsoli yana oʻynay oladimi, degan taxminlar paydo boʻldi[8].

Yaoning nafaqaga chiqishi 2011-yil iyul oyida eʼlon qilindi[9]. Bu xabar koʻp yillar davomida unga bogʻliq boʻlgan Xitoy milliy basketbol terma jamoasi uchun katta yoʻqotish deb hisoblandi. Shunga qaramay, tanqidchilar Xitoy milliy basketbol terma jamoasi oʻzining xalqaro koʻrsatkichlarini yaxshilashda davom etishiga umid qilishdi[10]. 2016-yilda xitoylik basketbol yulduzlarining yangi davri shakllana boshladi[11][12].

2012-yilgi Olimpiada oʻyinlarida Yi Jianlian har bir oʻyinda oʻrtacha 14,8 ochko va 10,2 ribaund toʻplagan va Ispaniya milliy basketbol terma jamoasiga qarshi 30 ochko, 12 ribaundlik oʻyin bilan turnirdagi eng yaxshi oʻyinchiga aylandi[2].

2018-yilda Xitoy milliy basketbol terma jamoasi 2018-yilgi NBA yozgi ligasida oʻynashga taklif qilindi[13]. Ushbu ligada Xitoy milliy basketbol terma jamoasi jami 5 ta o‘yin o‘tkazib, 1 tasida g‘alaba qozondi.

Xitoy 2019-yilgi FIBA basketbol bo‘yicha jahon chempionatiga mezbonlik qildi va bu jamoani avtomatik ravishda saralash oʻyinlaridan ozod qildi[14][15].

2023-yilgi jahon chempionati saralashi tahrir

2021-yil noyabr oyida Xitoy 2023-yilgi FIBA basketbol bo‘yicha jahon chempionati saralash bosqichi uchun 16 nafar basketbolchidan iborat tarkibini eʼlon qildi. Xitoy Basketbol Assotsiatsiyasining 2020—2021-yilgi mavsum finalchilari boʻlgan „Guangdong Southern Tigers“ basketbol jamoasi va „Liaoning Flying Leopards“ basketbol klublari aʼzolari chempionat uchun tanlangan roʻyxatda eng koʻp hissaga ega edilar[16].

Natijalar tahrir

Olimpiada oʻyinlari tahrir

Yil Oʻrin Turnir Mezbon
1984-yil 10 1984-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Los Anjeles
1988-yil 11 1988-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Seul
1992-yil 12 1992-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Barselona
1996-yil 8 1996-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Atlanta
2000-yil 10 2000-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Sidney
2004-yil 8 2004-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Afina
2008-yil 8 2008-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Pekin
2012-yil 12 2012-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   London
2016-yil 12 2016-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Rio-de-Janeyro
2020-yil - 2020-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari   Tokio

FIBA Jahon chempionati tahrir

Yil Oʻrin Turnir Mezbon
1978-yil 11 1978-yilgi FIBA jahon chempionati   Filippin
1982-yil 12 1982-yilgi FIBA jahon chempionati   Kolumbiya Kolumbiya
1986-yil 9 1986-yilgi FIBA jahon chempionati   Ispaniya
1990-yil 14 1990-yilgi FIBA jahon chempionati   Argentina
1994-yil 8 1994-yilgi FIBA jahon chempionati   Kanada
1998-yil - 1998-yilgi FIBA jahon chempionati   Gretsiya
2002-yil 12 2002-yilgi FIBA jahon chempionati   Qoʻshma Shtatlar
2006-yil 9 2006-yilgi FIBA jahon chempionati  Yaponiya
2010-yil 16 2010-yilgi FIBA jahon chempionati  Turkiya
2014-yil - 2014-yilgi FIBA jahon chempionati  Ispaniya
2019 24 2019-yilgi FIBA jahon chempionati  Xitoy
2023-yil Malakali 2023-yilgi FIBA jahon chempionati  Filippin
 Yaponiya Indoneziya

FIBA Osiyo kubogi tahrir

Yil Oʻrin Oʻyin Gʻalaba Magʻlubiyat
  1960 FIBA aʼzosi emas
1963
  1965
  1967
  1969
  1971
  1973
  1975 Chempion 9 9 0
  1977 Chempion 9 9 0
  1979 Chempion 7 7 0
  1981 Chempion 7 7 0
  1983 Chempion 7 7 0
  1985 3-oʻrin 5 3 2
  1987 Chempion 8 8 0
  1989 Chempion 8 8 0
  1991 Chempion 9 9 0
1993 Chempion 7 6 1
  1995 Chempion 9 9 0
  1997 3-oʻrin 8 7 1
  1999 Chempion 7 7 0
  2001 Chempion 8 8 0
  2003 Chempion 8 8 0
  2005 Chempion 8 8 0
  2007 10-oʻrin 7 3 4
  2009 2-oʻrin 9 8 1
  2011 Chempion 9 9 0
  2013 5-oʻrin 9 6 3
  2015 Chempion 9 9 0
  2017 5-oʻrin 7 5 2
2022 8-oʻrin 5 3 2
Jami 23/30 179 163 16

FIBA Osiyo Challenge tahrir

  • 2012-yilgi FIBA Osiyo kubogi — 4-o‘rin
  • 2014-yilgi FIBA Osiyo kubogi — 5-o‘rin
  • 2016-yilgi FIBA Osiyo Challenge — 5-o‘rin

Osiyo oʻyinlari tahrir

Basketbol boʻyicha Sharqiy Osiyo chempionati tahrir

  • 2009-yilgi Sharqiy Osiyo basketbol chempionati -  3-o‘rin
  • 2011-yilgi Sharqiy Osiyo basketbol chempionati -  3-o‘rin
  • 2013-yilgi Sharqiy Osiyo basketbol chempionati -  2-o‘rin
  • 2017-yilgi Sharqiy Osiyo basketbol chempionati — 4-o‘rin

Sharqiy Osiyo oʻyinlari tahrir

  • 1993-yilgi Sharqiy Osiyo oʻyinlari -  1-o‘rin
  • 1997-yilgi Sharqiy Osiyo oʻyinlari -  3-o‘rin
  • 2001-yilgi Sharqiy Osiyo oʻyinlari -  1-o‘rin
  • 2005-yilgi Sharqiy Osiyo oʻyinlari -  3-o‘rin
  • 2009-yilgi Sharqiy Osiyo oʻyinlari — 4-o‘rin
  • 2013-yilgi Sharqiy Osiyo oʻyinlari -  2-o‘rin

Jamoa tahrir

Oʻtgan roʻyxatlar tahrir

1936-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 21 ta jamoa orasida 15-oʻrin

Shen Yi-Tung, Tsai Yen-Hung, Wang Hung-Pin, Wang Shi-Hsuan, Wang Yu-Tseng, Wong Nan-Chen, Liu Bao-Cheng, Liu Yun-Chang, Mou Tso-Yun, Li Shao-Tang, Yu Sai-Chang

1948-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 23 ta jamoa orasida 18-oʻrin

Edward Lee, Lee Tsun-Tung, Woo Cheng-Chang, Wee Tian-Siak, Pao Sung-Yuan, Chia Chung-Chang, Chua Bon-Hua, Kya Is-Kyun, Yu Sai-Chang, Jose Yee

1978-yilgi FIBA Jahon chempionati: 14 ta jamoa orasida 11-oʻrin

Wang Zongxing, Chen Kai, Kuang Lubin, Xing Weining, Wang Deli, Huang Pinjie, Mu Tiezhu, Ji Zhaoguang, Zhang Weiping, Liu Jizeng, Zhang Mingwei, He Juhua (Bosh murabbiy: Qian Chenghai)

1982-yilgi FIBA Jahon chempionati: 13 ta jamoa orasida 12-oʻrin

Wang Zongxing, Ji Zhaoguang, Xu Xiaoliang, Kuang Lubin, Sun Fengwu, Wang Libin, Huang Yunlong, Feng Wei, Li Qiuping, Li Yaguang, Han Pengshan, Lu Jinqing (Bosh murabbiy: Qian Chenghai)

1984-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 12 ta jamoa orasida 10-oʻrin

Kuang Lubin, Ji Zhaoguang, Wang Libin, Liu Jianli, Hu Zhangbao, Lu Jinqing, Sun Fengwu, Zhang Bin, Huang Yunlong, Guo Yonglin, Wang Haibo, Li Yaguang (Bosh murabbiy: Qian Chenghai)

1986-yilgi FIBA Jahon chempionati: 24 ta jamoa orasida 9-oʻrin

Wang Libin, Zhang Yongjun, Li Yaguang, Wang Fei, Huang Yunlong, Xu Xiaoliang, Zhang Bin, Li Feng, Sun Fengwu, Sha Guoli, Song Tao, Gong Luming (Bosh murabbiy: Qian Chenghai)

1988-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 12 ta jamoa orasida 11-oʻrin

Li Yaguang, Wang Fei, Wang Libin, Zhang Yongjun, Xu Xiaoliang, Zhang Bin, Huang Yunlong, Sun Fengwu, Zhang Xuelei, Chen Chijef, Song Ligang, Gong Luming, Sha Guoli (Bosh murabbiy: Qian Chenghai)

1990-yilgi FIBA Jahon chempionati: 16 ta jamoa orasida 14-oʻrin

Li Chunjiang, Wang Fei, Sun Fengwu, Zhang Yongjun, Zhang Bin, Shan Tao, Song Ligang, Ma Jian, Gong Xiaobin, Zhang Degui, Wang Zhidan, Gong Luming (Bosh murabbiy: Wang Zhangyou)

1992-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 12 ta jamoa orasida 12-oʻrin

Hu Weidong, Li Chunjiang, Zhang Yongjun, Sun Fengwu, Ma Jian, Shan Tao, Wang Zhidan, Wu Qinglong, Gong Xiaobin, Sun Jun, Song Ligang, Adiljan (Bosh murabbiy: Jiang Xingquan)

1994-yilgi FIBA Jahon chempionati: 16 ta jamoa orasida 8-oʻrin

Hu Weidong, Sun Jun, Shan Tao, Gong Xiaobin, Liu Yudong, Zhang Jinsong, Liu Daqing, Adiljan, Zheng Wu, Ji Minshang, Wu Naiqun, Wu Qinglong (Bosh murabbiy: Jiang Xingquan)

1996-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 12 ta jamoa orasida 8-oʻrin

Mengke Bateer, Wang Zhizhi, Hu Weidong, Liu Yudong, Li Nan, Shan Tao, Sun Jun, Gong Xiaobin, Wu Qinglong, Li Xiaoyong, Zheng Wu, Wu Naiqun (Bosh murabbiy: Gong Luming)

2000-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 12 ta jamoa orasida 10-oʻrin

Yao Ming, Mengke Bateer, Wang Zhizhi, Hu Weidong, Sun Jun, Li Nan, Guo Shiqiang, Liu Yudong, Zheng Wu, Zhang Jinsong, Li Qun, Li Xiaoyong (Bosh murabbiy: Jiang Xingquan)

2002-yilgi FIBA Jahon chempionati: 16 ta jamoa orasida 12-oʻrin

Yao Ming, Mengke Bateer, Liu Wei, Li Nan, Hu Weidong, Guo Shiqiang, Zhang Cheng, Chen Ke, Gong Xiaobin, Liu Yudong, Du Feng, Zhu Fangyu (Bosh murabbiy: Wang Fei)

2004-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 12 ta jamoa orasida 8-oʻrin

Yao Ming, Yi Jianlian, Liu Wei, Mengke Bateer, Li Nan, Guo Shiqiang, Du Feng, Chen Ke, Zhang Yunsong, Zhu Fangyu, Zhang Jinsong, Mo Ke (Bosh murabbiy: Del Harris)

2006-yilgi FIBA Jahon chempionati: 24 ta jamoa orasida 15-oʻrin

Yao Ming, Wang Zhizhi, Yi Jianlian, Liu Wei, Du Feng, Wang Shipeng, Mo Ke, Zhang Songtao, Chen Jianghua, Zhang Qingpeng, Zhu Fangyu, Sun Yue (Bosh murabbiy: Jonas Kazlauskas)

2008-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlari: 12 ta jamoa orasida 88-oʻrin

Yao Ming, Wang Zhizhi, Yi Jianlian, Liu Wei, Du Feng, Wang Shipeng, Wang Lei, Li Nan, Chen Jianghua, Zhang Qingpeng, Zhu Fangyu, Sun Yue (Bosh murabbiy: Jonas Kazlauskas)

Bosh murabbiylar roʻyxati tahrir

Toʻplam tahrir

Ishlab chiqaruvchi tahrir

2010—2015-yillardan hozirgi kungacha: Nike

Homiylar tahrir

2010: China Mobile,

UPS 2011,

2013—2015: TCL

Yana qarang tahrir

Manbalar tahrir

  1. „FIBA.basketball“. FIBA.basketball. 2017-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-noyabr.
  2. 2,0 2,1 2,2 Yao, Hamed, and Patty shined as stars from Asia & Oceania at the Olympics FIBA, 21 July 2021.
  3. „2007 FIBA Asia Championship for Men - ARCHIVE.FIBA.COM“. archive.fiba.com. 2010-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-noyabr.
  4. „2004 Olympic Games: Tournament for Men - ARCHIVE.FIBA.COM“. archive.fiba.com. 2010-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-noyabr.
  5. „2006 FIBA World Championship - ARCHIVE.FIBA.COM“. archive.fiba.com. 2010-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-noyabr.
  6. „Get Those Tear Ducts Ready, Rocket Fans! « the Sport Count“. 2008-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 20-iyul.
  7. „FIBA.basketball“. 2012-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-aprel.
  8. „Yao Ming's career could be over - NBA - Yahoo! Sports“. 2010-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 14-yanvar.
  9. „Reports: Rockets' Yao retiring after 9 seasons“ (2011-yil 8-iyul). 2011-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-dekabr.
  10. „Beyond Yao: The Future of Chinese Basketball“. Wharton University of Pennsylvania (2011-yil 26-yanvar). 2016-yil 31-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-yanvar.
  11. „Zhou Qi Agrees to Deal with Houston Rockets“. SLAMonline (2017-yil 20-avgust).
  12. Stavro. „Second round: Grizzlies select Wang Zhelin with the 57th overall pick“. Los Angeles Times.
  13. „Chinese primed for Summer League shot“. China Daily.
  14. „China to host 2019 basketball World Cup“. Al Jazeera.
  15. „China at the 2019 FIBA World Cup“. Qaraldi: 2019-yil 31-avgust.
  16. „China announces 16-player list ahead of 2023 FIBA World Cup Asian qualifiers“. China.org.cn (2021-yil 14-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 16-noyabr.

Havolalar tahrir