Xurramshox-sulton

 Xurramshoh Sulton (oʻzbek oʻzbekcha: Xurramshox sulton) (1501 - 1511) - Shayboniylar xonligi oʻzbek xonligi vakili. Balx hokimi edi. Oʻzbek Shayboniylar sulolasining asoschisi Shayboniyxonning (1500-1510) oʻgʻli , koʻchmanchi oʻzbeklar davlati asoschisi Abulxayrxonning (1428-1468) nevarasi. Tarixchilar ularni Chingiziylar, Xon Shibon orqali Jochining uchinchi oʻgʻlining avlodlari deb ataydilar, biroq ularning hech biri Shibon avlodi boʻlmagan.

Oʻzbek Shayboniylar sulolasining asoschisi Shayboniyxonning (1500-1510) uchta oʻgʻli boʻlib, ulardan biri Xurramshoh Sulton edi. Xurramshoh Sultonning onasi Xonzoda Begim edi. U Amir Fargʻonaning qizi, amir Temurlan Umar-Shayx Mirzoning chevarasi , Mo'gʻullar saltanati asoschisi Boburning opasi edi.

Tarix fanlari doktori R. Rahmanalieva o'rgangan, “Shayboniyxon Samarqandda Boburni qamal qilganda, Bobur oʻzining singlisi malika Xonzoda Begimni “joni uchun toʻlov” evaziga xonga bergan, u shundan keyin Shayboniyxonning haramiga tushib, oʻgʻlini dunyoga keltiradi. Xurramshoh Sulton shu bilan birga, Shayboniyxon har doim kanizagiga ishonchsizlik bilan to'lib-toshgan va bir muncha vaqt o'tgach, unga ajrashishga ruxsat bergan. Keyinchalik Xonzoda Begim fors shohi Ismoil I saroyiga kelib, keyinroq ukasi Bobur huzuriga qaytib keldi.

1506-yilda Shayboniyxon Xurramshoh Sultonga Balx viloyatini berdi.

Adabiyotlar

• Bobur nomi zamonaviy tilga tarjimasi M. F. Oxundov nomidagi Ozarbayjon Milliy kutubxonasi, 2011-yil
• Roziya Galiyevna Mukminova. 16-asr Oʻzbekistonda agrar munosabatlar tarixiga oid: “Vaqf-name” materiallari asosida. Oʻzbekiston SSR fani, 1966 - Jami bet: 352
• Oleg Mixaylovich Lugovoy. Sharq hukmdorlari: ma'lumotnoma, 4-jild. SPD “A. S. Fridman, 2007-yil
• Tursun Ikramovich Sultonov. Oq kigizda ko'tarilgan: Chingizxon avlodlari. Dayk-Press, 2001-yil - Jami sahifalar: 273