Yuriy Gagarin
Yuriy Alekseyevich Gagarin (ruscha: Ю́рий Алексе́евич Гага́рин;[1] 1934-yil 9-mart – 1968-yil 27-mart) sovet uchuvchisi va fazogiri boʻlgan. 1961-yili 12-aprelda Vostok - 1 fazoviy kemasida Yer orbitasini aylanib chiqib, koinotdagi ilk inson boʻldi.
| Yuriy Alekseyevich Gagarin | |
|---|---|
| Юрий Алексеевич Гагарин | |
 | |
| Tavalludi |
9-mart 1934-yil |
| Vafoti |
27-mart 1968-yil (34 yoshda) SSRI, RSFSR, Novosyolovo |
| Fuqaroligi | SSSR |
| Otasi | Aleksey Gagarin |
| Onasi | Anna Gagarina |
Gagarin butun dunyoda tanilgan, koʻplab medal va ordenlar, jumladan, „Sovet Ittifoqi Qahramoni“ ordeni bilan taqdirlangan. Gagarin keyinchalik Moskva yaqinida joylashgan Kosmonavt Tayyorlash Markazining boshliq oʻrinbosari boʻldi; ushbu markaz hozirda uning nomi bilan ataladi. Gagarin 1968-yili Mig 15 uchogʻini boshqarayotib, halokatga uchradi va vafot etdi.
Gagarin sharafiga xotira tangalari, pochta markalari zarb etilgan, haykal va monumentlar oʻrnatilgan,[2] uning sharafiga maktab, kinoteatr, topografik joylar nomlangan. Har yili 12-aprelda Kosmonavtika Kuni nishonlanadi. 2011-yili odamzotning ilk parvozini Google ham xotirladi.[3]
Gagarin Yuriy Alekseevich (1934.9.3, Smolensk viloyati, Klushino qishlogʻi – 1968.27.3) – kosmonavt uchuvchi, dunyoda birinchi boʻlib kosmik fazoga parvoz etgan. Qahramon (1961), polkovnik. Jukovskiy nomidagi Harbiy-havo muhandislik akademiyasini bitirgan (1968). 1961-yil 12-aprelda „Vostok – 1“ kosmik kemasida parvoz qilib, 1 soat 48 min.da yer sharini aylanib uchdi.[4] Kosmonavtlar ekipajlarini oʻqitish va mashq qildirishda qatnashdi. Samolyotda mashq qilayotgan vaqtida falokat yuz berib halok boʻldi. Xalqaro aviatsiya federatsiyasi qarori bilan 1968-yilda Yuriy Alekseevich Gagarin nomidagi oltin medal taʼsis etildi. Jahondagi koʻp shaharlarda Gagarin nomi abadiylashtirilgan. Jumladan Oʻzbekistonning Jizzax viloyatida shahar uning nomiga qoʻyilgan; Toshkent shahrida haykali oʻrnatilgan. Oyning orqa tomonidagi kraterga Gagarinnomi berilgan.
Filateliya va numizmatika
tahrir
Manbalar
tahrir- ↑ Uning ismi baʼzan Yuri, deb ham yoziladi.
- ↑ Toshkentdagi Yuriy Gagarin haykali
- ↑ Yuri Gagarin Google Doodle: First man in space celebration, 2011-04-12da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2011-04-12
- ↑ Wilson, Jim. „Yuri Gagarin: First Man in Space“ (en). NASA (2011-yil 13-aprel). 2023-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 27-mart.
Adabiyotlar
tahrir- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Havolalar
tahrir| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 |
 | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |